8 chính sách mới ảnh hưởng đến hàng triệu người có hiệu lực từ tháng 10/2025

Dưới đây là các chính sách mới có hiệu lực từ tháng 10/2025:

1. Thêm 3 khoản thu nhập được miễn thuế thu nhập cá nhân

Từ 1/10/2025, Luật Khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo 2025 chính thức có hiệu lực trong đó quy định về hoạt động khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo của cơ quan, tổ chức, cá nhân; chính sách, biện pháp bảo đảm phát triển khoa học, công nghệ và thúc đẩy đổi mới sáng tạo.

Tại khoản 3 Điều 71 Luật Khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo 2025 đã bổ sung các khoản 18, 19, 20 vào sau khoản 17 Điều 4 về thu nhập được miễn thuế quy định tại Luật Thuế thu nhập cá nhân 2027 đã được sửa đổi, bổ sung.

Cụ thể, 3 khoản thu nhập được miễn thuế thu nhập cá nhân gồm:

- Thu nhập từ tiền lương, tiền công từ thực hiện nhiệm vụ khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo.

- Thu nhập từ quyền tác giả của nhiệm vụ khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo khi kết quả nhiệm vụ được thương mại hóa theo quy định của pháp luật về khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo, pháp luật về sở hữu trí tuệ.

- Thu nhập của nhà đầu tư cá nhân, chuyên gia làm việc cho dự án khởi nghiệp sáng tạo, sáng lập viên doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo, nhà đầu tư cá nhân góp vốn vào quỹ đầu tư mạo hiểm.

Từ 1/10/2025, có 3 khoản thu nhập được miễn thuế thu nhập cá nhân theo Luật Khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo 2025. Ảnh minh họa: TL

2. Phụ nữ độc thân được thực hiện IVF khi có nguyện vọng

Từ ngày 1/10/2025, Nghị định 207/2025/NĐ-CP chính thức có hiệu lực trong đó nêu rõ phụ nữ độc thân được thực hiện IVF khi có nguyện vọng.

Cụ thể tại Điều 3 Nghị định 207/2025/NĐ-CP quy định nguyên tắc áp dụng kỹ thuật hỗ trợ sinh sản và mang thai hộ vì mục đích nhân đạo như sau:

- Việc thực hiện hiến tinh trùng, hiến noãn, hiến phôi trong kỹ thuật hỗ trợ sinh sản phải tuân theo nguyên tắc chỉ được hiến tại một cơ sở được phép lưu giữ tinh trùng, lưu giữ noãn, lưu giữ phôi.

- Tinh trùng, noãn, phôi hiến chỉ được sử dụng cho một phụ nữ hoặc một cặp vợ chồng để sinh con.

- Việc hiến và nhận tinh trùng, hiến và nhận phôi được thực hiện trên nguyên tắc vô danh giữa người hiến và người nhận.

- Chỉ thực hiện kỹ thuật hỗ trợ sinh sản đối với các cặp vợ chồng vô sinh hoặc có chỉ định về y tế và phụ nữ độc thân có nguyện vọng.

Như vậy, phụ nữ độc thân chính thức được thực hiện kỹ thuật hỗ trợ sinh sản khi có nguyện vọng.

3. Quy định mới về cấp giấy chứng sinh cho trẻ

Từ ngày 1/10/2025, Thông tư 22/2025/TT-BYT chính thức có hiệu lực trong đó quy định cấp mới giấy chứng sinh cho trẻ. Cụ thể:

- Trẻ sinh tại cơ sở y tế: Cơ sở nơi trẻ sinh ra sẽ cấp giấy chứng sinh theo mẫu số 01 trước khi trẻ rời khỏi cơ sở hoặc theo yêu cầu của thân nhân.

- Trẻ sinh ngoài cơ sở y tế: Thân nhân phải nộp tờ khai đề nghị cấp giấy chứng sinh trong vòng 30 ngày kể từ khi trẻ sinh ra. Cơ sở y tế sẽ xác minh thông tin và cấp giấy trong vòng 5 ngày làm việc.

- Trẻ sinh do mang thai hộ: Nếu trẻ sinh tại cơ sở thực hiện kỹ thuật mang thai hộ, giấy chứng sinh sẽ được cấp theo mẫu số 02. Nếu sinh tại cơ sở khác, cần có bản xác nhận từ cơ sở thực hiện kỹ thuật mang thai hộ.

- Trẻ sinh ra và tử vong tại cơ sở y tế: Giấy chứng sinh sẽ được cấp theo mẫu quy định, sau đó cấp giấy báo tử.

Giấy chứng sinh được lập thành 02 bản, một bản giao cho thân nhân và một bản lưu tại cơ sở y tế. Mỗi trẻ sinh đôi hoặc nhiều hơn sẽ có giấy chứng sinh với mã số khác nhau.

4. Quy định mới mức đóng BHYT đối với quân nhân và người lao động Bộ Quốc Phòng

Từ ngày 16/10/2025, mức đóng BHYT đối với quân nhân và người lao động Bộ Quốc phòng áp dụng theo Thông tư 98/2025/TT-BQP. Ảnh minh họa: TL

Theo Thông tư 98/2025/TT-BQP, mức đóng BHYT là 4,5% mức lương cơ sở đối với trường hợp thuộc quản lý của Bộ Quốc phòng gồm:

Nhóm do người lao động và người sử dụng lao động đóng;

Nhóm do BHXH đóng;

Nhóm do NSNN đóng;

Nhóm được NSNN hỗ trợ, học sinh, sinh viên hệ dân sự trong các học viện, nhà trường Quân đội và Cơ yếu;

Nhóm do người sử dụng lao động đóng.

Ngoài ra, Thông tư 90/2025/TT-BQP (hiệu lực ngày 2/10/2025) cũng đã quy định mức đóng, phương thức, thời hạn đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc của người lao động, người sử dụng lao động trong Bộ Quốc phòng.

Theo đó, hai năm đầu tính từ tháng, năm nhập ngũ (đủ 24 tháng) đóng bằng 22% của 02 lần mức tham chiếu; sau đó cứ mỗi năm tiếp theo tăng thêm 0,5 lần mức tham chiếu, tối đa bằng 04 lần mức tham chiếu.

Thông tư này có hiệu lực từ ngày 16/10/2025.

5. Áp dụng 2 hình thức tư vấn học đường

Từ 31/10/2025, Thông tư 18/2025/TT-BGDĐT chính thức có hiệu lực trong đó quy định 02 hình thức tư vấn học đường gồm:

Tư vấn, hỗ trợ trực tiếp:

- Tư vấn, hỗ trợ cho người học: Được thực hiện tại phòng Tư vấn học đường và công tác xã hội trong trường học hoặc tại địa điểm phù hợp với điều kiện của nhà trường và người học.

- Tư vấn, hỗ trợ cho nhóm người học: Cũng được thực hiện tại phòng Tư vấn học đường và công tác xã hội hoặc tại địa điểm phù hợp với điều kiện của nhà trường và người học.

Tư vấn, hỗ trợ trực tuyến:

- Cơ sở giáo dục tư vấn, hỗ trợ cho người học: Thông qua các kênh trực tuyến như mạng nội bộ, trang thông tin điện tử của nhà trường, hộp thư điện tử, mạng xã hội, điện thoại hoặc các phương tiện thông tin khác.

- Tổ chức các buổi tư vấn, hỗ trợ trực tuyến: Dành cho nhóm người học hoặc toàn trường.

6. Không còn hình thức kỷ luật đình chỉ học đối với học sinh

Từ 31/10/2025, học sinh vi phạm kỷ luật thay vì bị đình chỉ học chỉ bị nhắc nhở, phê bình hoặc viết bản kiểm điểm. Ảnh minh họa: TL

Theo Điều 13 Thông tư 19/2025/TT-BGDĐT, từ 31/10/2025, có 4 biện pháp kỷ luật nói chung đối với học sinh gồm:

- Nhắc nhở.

- Yêu cầu xin lỗi.

- Phê bình.

- Yêu cầu viết bản kiểm điểm.

Theo đó, từ 31/10/2025, thay vì bị đình chỉ học, học sinh vi phạm kỷ luật chỉ bị nhắc nhở, phê bình hoặc viết bản kiểm điểm.

7. Ngân hàng Nhà nước có quyền quyết định cho vay đặc biệt với lãi suất 0%/năm

Tại Điều 3 Luật Các tổ chức tín dụng sửa đổi 2025 quy định Ngân hàng Nhà nước có thể cho vay đặc biệt không cần tài sản bảo đảm với lãi suất 0%/năm theo quy định của Thống đốc Ngân hàng Nhà nước.

Theo khoản 4 Điều 193 Luật Các tổ chức tín dụng sửa đổi 2024 (hiện hành), Thủ tướng Chính phủ quyết định việc cho vay đặc biệt của Ngân hàng Nhà nước đối với khoản vay có lãi suất là 0%/năm, khoản vay không có tài sản bảo đảm đối với tổ chức tín dụng trên cơ sở đề xuất của Ngân hàng Nhà nước.

Luật Các tổ chức tín dụng sửa đổi 2025 còn có điều khoản liên quan đến lãi suất khoản vay. Theo đó, khoản vay đặc biệt đã được Thủ tướng quyết định trước ngày 15/10/2025 tiếp tục thực hiện theo hợp đồng cũ, được xem xét gia hạn với lãi suất 0%/năm.

Cũng theo Luật này, tài sản bảo đảm của khoản nợ xấu đã bị kê biên, xử lý theo quy định tại Điều 90 của Luật Thi hành án dân sự trước ngày Luật này có hiệu lực thi hành mà chưa xử lý xong thì được tiếp tục áp dụng quy định của pháp luật về thi hành án dân sự để thực hiện.

Luật Các tổ chức tín dụng sửa đổi 2025 có hiệu lực thi hành từ ngày 15/10/2025.

8. Xóa bỏ cơ chế Nhà nước độc quyền sản xuất vàng miếng

Tại Điều 1 Nghị định 232/2025/NĐ-CP sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 24/2012/NĐ-CP về quản lý hoạt động kinh doanh vàng trong đó xóa bỏ cơ chế Nhà nước độc quyền sản xuất vàng miếng, xuất khẩu vàng nguyên liệu và nhập khẩu vàng nguyên liệu để sản xuất vàng miếng.

Theo đó, Nghị định này quy định về hoạt động kinh doanh vàng, bao gồm:

Hoạt động sản xuất, gia công vàng trang sức, mỹ nghệ;

Hoạt động kinh doanh mua, bán vàng trang sức, mỹ nghệ;

Hoạt động sản xuất vàng miếng;

Hoạt động kinh doanh mua, bán vàng miếng;

Hoạt động xuất khẩu, nhập khẩu vàng

Các hoạt động kinh doanh vàng khác, bao gồm cả hoạt động kinh doanh vàng trên tài khoản và hoạt động phái sinh về vàng.

Nghị định 232/2025/NĐ-CP chính thức có hiệu lực từ ngày 10/10/2025.

L.Vũ (th)