9 ca ung thư phổi đầu tiên từ nghiên cứu mới ở Singapore đều là người không hút thuốc
Nghiên cứu sàng lọc ung thư phổi Solstice do Trung tâm ung thư Quốc gia Singapore (NCCS) triển khai từ đầu năm 2023 đã phát hiện ung thư phổi giai đoạn sớm ở 9 người tham gia. Và bất ngờ là cả 9 người này đều là người không hút thuốc.
Theo tờ Straitimes, ông Kang Kim Choon, 60 tuổi, là một trong số này. Có bố mắc ung thư phổi nên ông thường chụp X-quang ngực định kỳ mỗi 2–3 năm. Tuy nhiên, ông đã ngừng X-quang từ năm 2023 sau khi tham gia Solstice và được sàng lọc bằng chụp CT liều thấp (LDCT) - phương pháp được đánh giá nhạy hơn trong phát hiện tổn thương sớm.
Năm 2024, LDCT phát hiện một nốt phổi ác tính kích thước 0,8 cm dù ông không có triệu chứng. Ông Kang cho biết “rất bất ngờ” khi biết X-quang thông thường khó phát hiện các nốt nhỏ dưới 1 cm hoặc các nốt nằm sát tim, mạch máu.
Solstice (Singapore Lung Cancer Screening Through Integrating CT With Other Biomarkers) là nghiên cứu sàng lọc đầu tiên tại Singapore nhằm phát hiện ung thư phổi giai đoạn sớm ở nhóm nguy cơ, bất kể tiền sử hút thuốc.
Nghiên cứu dự kiến tuyển 2.000 người từ 50-80 tuổi, có tiền sử gia đình mắc ung thư phổi. Hơn 530 người đã được sàng lọc, trong đó 9 người được phát hiện ung thư phổi giai đoạn 1. Tất cả đều chưa từng hút thuốc.
Tại Singapore, gần 50% bệnh nhân ung thư phổi là người không hút thuốc - tỷ lệ cao hơn đáng kể so với các nước phương Tây, nơi phần lớn ca bệnh có liên quan đến hút thuốc. Nhiều chuyên gia cho rằng yếu tố di truyền, ô nhiễm không khí hoặc phơi nhiễm khói thuốc thụ động có thể đóng vai trò đáng kể ở châu Á.
Theo Phó giáo sư Gideon Ooi, Phó trưởng khoa chẩn đoán hình ảnh ung thư của NCCS, CT liều thấp có ưu thế nhờ cung cấp hình ảnh 3D giúp quan sát rõ các nốt nhỏ và ở vị trí khó.
Hiện nay, hướng dẫn sàng lọc ung thư phổi của Singapore (ban hành tháng 1/2025) chỉ khuyến nghị LDCT cho người hút thuốc từ 50-80 tuổi, có tiền sử hút nhiều hơn 20 gói/năm và hiện còn hút hoặc đã bỏ trong 15 năm gần nhất. Sàng lọc ở người không hút thuốc vẫn chưa được khuyến nghị rộng rãi.
Phẫu thuật kịp thời, tiên lượng gần như bình thường
Sau khi theo dõi một năm, nốt phổi của ông Kang tăng từ 5 mm lên 8 mm. Mặc dù chưa đủ lớn để sinh thiết, bác sĩ khuyến nghị phẫu thuật cắt bỏ. Ca phẫu thuật loại bỏ khoảng 5% thể tích phổi và được đánh giá là ít ảnh hưởng chức năng. Ông Kang hồi phục nhanh, trở lại thói quen vận động sau một tháng và đã hoàn thành chuyến leo núi ở Italy mà ông từng phải hoãn.
Theo bác sĩ phẫu thuật tim - lồng ngực Cynthia Chia, ung thư phổi giai đoạn sớm có tỷ lệ sống 5 năm trên 70% nếu được điều trị kịp thời. Tuy nhiên, hơn 60% ca ung thư phổi tại Singapore giai đoạn 2018-2022 được phát hiện ở giai đoạn 4 - thời điểm bệnh không còn khả năng chữa khỏi.
Song song LDCT, nghiên cứu Solstice thu mẫu máu để tìm kiếm các dấu ấn sinh học phục vụ chẩn đoán trong tương lai. NCCS cho biết nghiên cứu không có ngày kết thúc cố định và có thể tiếp tục nếu được gia hạn tài trợ.
Ông Kang hiện đang cố gắng thuyết phục người em trai 55 tuổi tham gia chương trình sàng lọc.
