Ai có thể thay ông Powell làm Chủ tịch Fed?

Ông Kevin Hassett (trái) và ông Christopher Waller - Ảnh: Bloomberg/Reuters.

Giới học giả kinh tế rất mong muốn Thống đốc Christopher Waller của Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) được bổ nhiệm vào vị trí người đứng đầu ngân hàng trung ương này khi Chủ tịch Jerome Powell chính thức hết nhiệm kỳ vào năm tới. Nhưng rất ít học giả cho rằng ông Waller sẽ được trao cương vị này.

Theo một cuộc khảo sát của tờ Financial Times, được thực hiện bởi Trung tâm Thị trường toàn cầu Clark và Trường Kinh doanh Booth, Đại học Chicago, 82% nhà kinh tế được hỏi đưa ra câu trả lời rằng ông Waller là nhân vật mà họ ủng hộ kế nhiệm nhà hoạch định chính sách tiền tệ quyền lực nhất thế giới.

Nhưng mặt khác, kết quả khảo sát cũng cho thấy chỉ 1/5 số học giả được hỏi cho rằng ông Waller sẽ được tiếp quản chiếc ghế mà ông Powell để lại vào năm 2026.

Thay vào đó, ông Kevin Hassett - Chủ tịch Hội đồng Kinh tế Quốc gia Nhà Trắng - được coi là người có khả năng cao nhất sẽ trở thành chủ tịch tiếp theo của Fed.

Sự thiếu nhất quán về người được giới ủng hộ trở thành chủ tịch Fed và người được dự báo sẽ trở thành chủ tịch Fed phản ánh sức ép lớn mà Fed đang phải đối diện từ chính quyền Tổng thống Donald Trump.

Từ khi lên cầm quyền nhiệm kỳ thứ hai, ông Trump đã nhiều lần nói rằng ông muốn Fed nhanh chóng hạ lãi suất 1 điểm phần trăm để thúc đẩy tăng trưởng kinh tế và giảm chi phí đi vay của Chính phủ Mỹ. Khi Fed không hành động theo lời kêu gọi này, ông Trump đã nổi giận và dùng những từ ngữ như “đầu đất” hay “con la bướng bỉnh” để miêu tả ông Powell.

Trong cuộc họp trong tháng 9 này, Fed đã có động thái giảm lãi suất đầu tiên kể từ tháng 12 năm ngoái, đưa lãi suất quỹ liên bang về vùng 4-4,25%. Trong quyết định hạ lãi suất này, thống đốc Fed duy nhất phản đối là ông Stephen Miran - người mới được ông Trump bổ nhiệm và muốn giảm ngay 0,5 điểm phần trăm. Ông Miran hiện đang kêu gọi Fed giảm lãi suất 1,25 điểm phần trăm nữa trong thời gian từ nay tới cuối năm - nhiều gấp hơn 2 lần mức giảm mà các quan chức cấp cao khác của Fed mong muốn.

Ông Waller cũng không ủng hộ lời kêu gọi của ông Miran về giảm lãi suất nửa điểm phần trăm trong cuộc họp vừa rồi, dù ông là một trong hai người bất đồng quan điểm trong cuộc họp Fed hồi tháng 7, khi ông muốn hạ lãi suất 0,25 điểm phần trăm ngay vào thời điểm đó, còn đại đa số các thành viên khác nhất trí giữ nguyên lãi suất.

“Ông Waller có chất của một nhà ngân hàng trung ương, chứ không phải một người cố chứng tỏ mình phù hợp với ghế Chủ tịch Fed. Nhưng đó lại chính là lý do vì sao ông ấy sẽ không được bổ nhiệm”, nhà kinh tế Robert Barbera của Đại học Johns Hopkins nói với Financial Times.

Không một nhà kinh tế nào trong cuộc khảo sát muốn ông Miran sẽ trở thành chủ tịch tiếp theo của Fed, dù 1/5 coi ông là ứng cử viên có cơ hội cao nhất.

Trong khi đó, trên thị trường cá cược, ông Waller đang được dự báo có khả năng cao nhất sẽ trở thành chủ tịch Fed, còn ông Hassett đứng ở vị trí thứ hai sát nút.

Tổng thống Trump gần đây đã phát tín hiệu rằng Thống đốc Fed Kevin Warsh, ông Hassett và ông Waller là những ứng cử viên mà ông đang xem xét để thay thế ông Powell. Ông chủ Nhà Trắng xem sự trung thành và sẵn sàng cắt giảm mạnh lãi suất là những yêu cầu quan trọng đối với người mà ông lựa chọn.

Sức ép của ông Trump đối với Fed đã tăng lên một ngưỡng mới vào tháng trước, khi ông Trump tìm cách sa thải Thống đốc Fed Lisa Cook - người bị ông Trump cáo buộc gian lận trong hồ sơ xi vay thế chấp nhà. Bà Cook phủ nhận cáo buộc này và đã đâm đơn kiện.

Bộ trưởng Bộ Tài chính Mỹ Scott Bessent hiện đang tiến hành vòng phỏng vấn đầu tiên đối với các ứng viên chủ tịch Fed. Ông Marc Sumerlin - một người trong danh sách 11 ứng cử viên - đã được phỏng vấn vào hôm 26/9. Theo dự kiến, vòng phỏng vấn đầu tiên sẽ hoàn tất trong vòng 2 tuần tới.

Chính ông Bessent cũng từng là một ứng cử viên sáng giá cho ghé Chủ tịch Fed cho tới khi ông Trump phát tín hiệu rằng ông muốn nhà cựu quản lý quỹ phòng hộ này tiếp tục lãnh đạo Bộ Tài chính.

Chủ tịch tiếp theo của Fed có thể đương đầu với thách thức lớn trong việc hoạch định chính sách tiền tệ trong bối cảnh thị trường lao động Mỹ yếu đi và áp lực lạm phát tăng do thuế quan của ông Trump. Các nhà kinh tế trong cuộc khảo sát của Financial Times cho rằng rủi ro kinh tế Mỹ rơi vào tình trạng đình lạm - với lạm phát và thất nghiệp cùng tăng - đang trở nên lớn hơn.

An Huy