Những gì được biết về kế hoạch 21 điểm của ông Trump cho Gaza

Tuần qua, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã chia sẻ với các lãnh đạo Ả Rập và Hồi giáo bên lề kỳ họp Đại hội đồng Liên Hợp Quốc ở New York một kế hoạch hòa bình mới cho Dải Gaza.

Sáng kiến này đã được Các Tiểu Vương quốc Ả Rập Thống nhất (UAE), Saudi Arabia, Qatar, Ai Cập, Jordan, Thổ Nhĩ Kỳ, Indonesia và Pakistan tiếp nhận. Theo quan điểm của Mỹ, kế hoạch này sẽ giải quyết những quan ngại của Israel cũng như các nước trên khắp Trung Đông.

Dưới đây là những gì được biết về sáng kiến của ông Trump, theo tờ The New Arab.

Tổng thống Mỹ Donald Trump (giữa, bên phải), cùng với Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan (giữa, bên trái) phát biểu tại cuộc họp với các lãnh đạo Ả Rập và Hồi giáo, bên lề kỳ họp Đại hội đồng Liên Hợp Quốc 23-9 . Ảnh: BRENDAN SMIALOWSKI/AFP

Kế hoạch sẽ chấm dứt giao tranh như thế nào?

Một nguồn tin ngoại giao am hiểu sự việc nói với hãng tin AFP rằng kế hoạch này dự kiến sẽ bao gồm một lệnh ngừng bắn vĩnh viễn tại Gaza, việc trả tự do cho các con tin bị giam giữ ở Dải Gaza, việc Israel rút quân cũng như dòng viện trợ nhân đạo đổ vào dải đất.

Theo nguồn tin này, các lãnh đạo Ả Rập và Hồi giáo hoan nghênh đề xuất nhưng cũng kêu gọi chấm dứt các chiến dịch quân sự của Israel tại Gaza và mọi nỗ lực chiếm đóng lãnh thổ này.

Đặc phái viên của Tổng thống Trump về Trung Đông - ông Steve Witkoff cho biết hôm 24-9 rằng Mỹ đã “trình bày cái mà chúng tôi gọi là kế hoạch 21 điểm của ông Trump cho hòa bình ở Trung Đông và Gaza”.

“Tôi nghĩ kế hoạch này giải quyết được những quan ngại của Israel cũng như của tất cả các nước láng giềng trong khu vực” - ông Witkoff phát biểu tại một hội nghị bên lề kỳ họp Đại hội đồng.

Theo trang tin Axios, ông Trump nhấn mạnh với các lãnh đạo Ả Rập và Hồi giáo rằng chiến sự cần phải chấm dứt khẩn cấp, đồng thời cảnh báo Israel có nguy cơ ngày càng bị cô lập trên trường quốc tế nếu cuộc chiến kéo dài.

Số phận của Hamas sẽ ra sao?

Theo nguồn tin, kế hoạch của Mỹ đề xuất một sáng kiến quản trị mới cho Dải Gaza, trong đó loại trừ sự tham gia của nhóm vũ trang Hamas.

Kể từ sau cuộc tấn công của Hamas vào miền nam Israel hồi tháng 10-2023, Israel đã thề loại bỏ nhóm vũ trang này và khẳng định Hamas không thể có vai trò trong việc quản trị tương lai Palestine.

Các nhà lãnh đạo Ả Rập và Hồi giáo cũng nêu rõ trong cuộc gặp với phía Mỹ rằng họ phản đối những bước đi có thể làm suy yếu việc cải cách Chính quyền Palestine hoặc ngăn Chính quyền Palestine được trao quyền quản lý cả Gaza và Bờ Tây, nguồn tin cho biết thêm.

Theo Axios, kế hoạch của ông Trump bao gồm một số vai trò cho Chính quyền Palestine, một lực lượng an ninh kết hợp người Palestine với binh sĩ từ các quốc gia Ả Rập và Hồi giáo, cùng với nguồn tài chính từ các nước trong khu vực để phục vụ việc tái thiết và vận hành bộ máy quản lý mới ở Gaza.

Trang tin này cũng cho biết các đề xuất của Mỹ được mô tả là những biến thể của các ý tưởng đã được thảo luận trong sáu tháng qua, được cập nhật từ các kế hoạch trước đó của con rể Tổng thống Trump là ông Jared Kushner và cựu thủ tướng Anh Tony Blair.

Một người đàn ông Palestine tìm nơi ẩn nấp sau cuộc không kích của Israel và TP Gaza ngày 27-9. Ảnh: Mohammed Saber/EPA/Shutterstock

Những đảm bảo về việc sáp nhập

Nguồn tin cho biết các lãnh đạo Ả Rập và Hồi giáo yêu cầu về đảm bảo chống lại việc sáp nhập một phần Bờ Tây hoặc bất kỳ biện pháp nào thay đổi hiện trạng pháp lý và lịch sử tại các địa điểm linh thiêng ở Jerusalem.

Các lãnh đạo cũng kêu gọi đảm bảo rằng người Palestine ở Gaza không bị trục xuất, không bị cản trở quay trở lại và không có bất kỳ nỗ lực nào nhằm chiếm đóng Gaza, nguồn tin bổ sung.

Theo Axios, Tổng thống Trump nói với các lãnh đạo Trung Đông và các nước Hồi giáo rằng ông sẽ không cho phép Israel sáp nhập một phần Bờ Tây.

Hồi tháng 2, ông Trump từng khiến thế giới Ả Rập khó chịu nhưng lại làm Israel hài lòng khi ông nêu ý tưởng Mỹ tiếp quản Gaza.

Mỹ và các đồng minh nói gì?

Tại New York, đặc phái viên Witkoff cho biết Mỹ “hy vọng, thậm chí có thể nói là tin tưởng, rằng trong những ngày tới chúng tôi sẽ có thể công bố một bước đột phá nào đó”.

Một tuyên bố chung từ các quốc gia Ả Rập và Hồi giáo tham dự cuộc họp cho biết các lãnh đạo đã “tái khẳng định cam kết hợp tác với Tổng thống Trump và nhấn mạnh tầm quan trọng của vai trò lãnh đạo của ông trong việc chấm dứt chiến sự”.

Nguồn tin nói rằng cuộc họp đã diễn ra theo hướng “tích cực”.

Axios dẫn lời các quan chức Ả Rập rằng những người tham dự rời cuộc họp “rất kỳ vọng” và rằng “lần đầu tiên chúng tôi cảm thấy có một kế hoạch nghiêm túc được đưa ra”.

THẢO VY