AI mang đến những vấn đề phức tạp thế nào cho tòa soạn?
Khi tiến xa hơn, báo chí AI sẽ đối mặt với thử thách phát triển một loại 'trực giác báo chí'.
Khi mà máy móc thông minh tìm được đường vào trong các tòa soạn, nhà báo cần cẩn trọng cân nhắc cách dữ liệu được sử dụng để huấn luyện thuật toán và cách máy móc thông minh đưa ra quyết định hoặc đi tới kết luận.
Việc sao chép được đánh giá của con người ở kết quả đầu ra của công nghệ là điều không chắc chắn. Khi tiến xa hơn, báo chí AI sẽ đối mặt với thử thách phát triển một loại “trực giác báo chí”. Ví dụ với phân tích giọng nói, điều này đặc biệt đúng, do con người có cách đánh giá rất linh hoạt và phức tạp để xác định được đâu là những ý kiến giá trị trong một bài phát biểu của ai đó.
Báo chí bước vào kỷ nguyên chung sống với AI. Ảnh: The Data Scientist.
Khi Người làm báo nói chuyện với một nguồn tin, cô sử dụng một thiết bị đo lường cảm xúc bên trong có khả năng đánh giá giá trị tương đối của từ ngữ người kia sử dụng. Cô biết rằng khi huấn luyện viên đội bóng rổ Fairview, người thường thích phóng đại, mà mô tả chiến thắng là “không thể tin nổi”, cách diễn đạt đó sẽ có giá trị tương đối khác so với khi ai đó không ấn tượng lắm sử dụng nó.
Khi những mối quan hệ càng phát triển, bộ não con người sẽ có càng nhiều cách hiểu phức tạp về đặc tính trong phát biểu của người khác. Nó để lại một câu hỏi về khả năng máy móc có thể phát triển được trực giác báo chí thông qua đầu vào dữ liệu hay không.
Ở Mỹ, một nhà báo có thể ghi hình mọi người miễn là họ ở nơi công cộng. Có vẻ như luật riêng tư này cũng có thể áp dụng cho camera nhận diện cảm xúc con người hoặc cho bất cứ hệ thống thu thập dữ liệu mới nào. Nhưng luật và các tiêu chuẩn riêng tư được điều chỉnh theo tiến bộ khoa học kỹ thuật. Những luật này có thể sẽ thay đổi tùy theo loại dữ liệu được hệ thống thu thập và ghi lại và khi công nghệ như phân tích hình ảnh và âm thanh trở nên tiến bộ theo cấp lũy thừa.
Ví dụ theo quy định bảo vệ dữ liệu chung của Liên minh châu Âu (GDPR), công dân có quyền “miễn trừ trách nhiệm khỏi những quyết định được tạo tự động” và được biết về logic phía sau những quyết định được tạo bởi AI. Trong nhiều trường hợp, các công ty phải xóa dữ liệu của chủ thể theo yêu cầu của họ.
Vì lý do này, thuật toán yêu cầu sự giám sát chặt chẽ của nhà báo khi mà các công cụ ứng dụng AI ngày càng trở nên quan trọng trong sản xuất, xử lý và phân phối nội dung. Giống việc xác định mức độ tin cậy của nguồn tin là rất quan trọng, cho nên cũng cần phải xác nhận mức độ tin cậy của máy móc thông minh và dữ liệu được sử dụng để huấn luyện chúng.
Mọi thứ rất có thể xảy ra sai lầm không chỉ bởi lỗi của công nghệ mà còn bởi các lệnh logic để tạo khung làm việc cho AI rất khó để hoàn hảo. AI được tạo ra bởi con người mà con người thì luôn có lỗi.
Giờ đây, máy tính không còn giống công cụ đơn giản nữa. Chúng cần được huấn luyện. Đóng vai trò là người giáo viên, Người làm báo nuôi dưỡng năng lực cho học sinh của mình (AI). Cô khích lệ khi nó làm tốt và can ngăn khi nó gây thất vọng.
Ở mức độ nào đó, máy móc cũng có thể tự quản lý việc huấn luyện của mình thông qua những phương pháp như học máy tăng cường. Chương trình này xác định độ cân bằng giữa học thứ mới và tận dụng những gì đã biết. Tuy nhiên, thậm chí trong trường hợp này, vẫn cần có lập trình viên giám sát và điều chỉnh hoạt động của máy móc.
Nhà báo có thể tổ chức quá trình đánh giá mức độ tin cậy của thuật toán bằng cách phát triển tài liệu để sử dụng làm tham chiếu cho các dự án trong tương lai.
