AI tạo sinh mở ra cơn sốt đầu tư mới

Các hình ảnh do hệ thống AI tạo sinh DALL-E của OpenAI tạo ra bằng cách làm theo một câu lệnh có nội dung: “Một khinh khí cầu chuột hamster khổng lồ đang chở khách”. Ảnh: OpenAI

Microsoft xem xét đầu tư 10 tỉ đô la vào OpenAI

Cách đây hơn một tháng, OpenAI, một phòng thí nghiệm AI ở San Francisco (Mỹ) đã phát hành ChatGPT, một công cụ chatbot trả lời các câu hỏi bằng văn bản rõ ràng, ngắn gọn.

ChatGPT, vận hành dựa vào công nghệ AI tạo sinh, ngay lập tức gây ra cơn sốt. Chỉ trong vòng chưa đến một tuần, hơn một triệu người sử dụng nó để tạo ra mọi thứ, từ thơ ca đến bài tiểu luận học trong kỳ thi trung học. OpenAI dự kiến kiếm tiền bằng cách cấp phép sử dụng công nghệ này cho các nhà lập trình viên.

Giờ đây, OpenAI là tâm điểm của một làn sóng đầu tư mới. Hai nguồn tin cho biết, OpenAI đang đàm phán để hoàn thành một thỏa thuận huy động vốn dựa trên mức định giá khoảng 29 tỉ đô la Mỹ, cao hơn gấp đôi so với định giá của công ty này vào năm 2021.

Hôm 10-1, Bloomberg dẫn lời các nguồn tin khác cho hay Tập đoàn công nghệ Microsoft đang xem xét đầu tư đến 10 tỉ đô la vào OpenAI. Trước đó, vào năm 2019, Microsoft đã rót 1 tỉ đô la vào OpenAI. Microsoft đang tìm cách tích hợp ChatGPT vào công cụ tìm kiếm Bing của công ty này để gia tăng sức mạnh cạnh tranh với Google của Alphabet.

Sức hút của OpenAI cho thấy, ngay cả trong thời kỳ ngành công nghệ suy sụp, các nhà đầu tư ở Thung lũng Silicon vẫn tích cực tìm kiếm cơ hội. Sau khi trải qua một năm đầy biến động của ngành công nghệ, bao gồm các quyết định sa thải nhân viên và cắt giảm chi phí, các nhà đầu tư công nghệ không thể chờ đợi lâu hơn bắt kịp một xu hướng đang sốt hầm hập.

Không có lĩnh vực nào tạo ra nhiều hứng thú hơn AI tạo sinh (generative artificial intelligence). Các nhà đầu tư, chuyên gia và báo chí đã nói về AI trong nhiều năm nhưng AI tạo sinh, kết quả của hơn một thập niên nghiên cứu là đại diện cho thế hệ AI mạnh mẽ hơn và trưởng thành hơn.

Loại hình AI này hứa hẹn sẽ làm mới lại mọi thứ, từ các công cụ tìm kiếm trực tuyến như Google, các trình chỉnh sửa ảnh và đồ họa như Photoshop cho đến các trợ lý kỹ thuật số như Alexa của Amazon và Siri của Apple.

Cuối cùng, công nghệ này có thể cung cấp một cách tương tác mới với hầu hết mọi phần mềm, cho phép mọi người trò chuyện với máy tính và các thiết bị khác như thể đang trò chuyện với một người khác.

Triển vọng đó đã thúc đẩy làn sóng đầu tư vào các công ty AI tạo sinh. Jasper, một công ty khởi nghiệp (startup) AI tạo sinh, được thành lập vào năm 2021 đã huy động được 125 triệu đô la hồi tháng 10-2022, dựa trên mức 1,5 tỉ đô la.

Stability AI, một công ty tạo hình ảnh được thành lập vào năm 2020 huy động được 101 triệu đô la vào cùng tháng dựa trên mức định 1 tỷ đô la. Các công ty AI tạo sinh nhỏ hơn gồm Character.AI, Replika và You.com cũng thu hút sự quan tâm lớn của các nhà đầu tư.

Có tiềm năng tạo ra giá trị kinh tế hàng ngàn tỉ đô la

Trong năm 2022, các nhà đầu tư đã bơm ít nhất 1,37 tỉ đô la vào các công ty AI tạo sinh thông qua 78 giao dịch, gần bằng số tiền họ đã đầu tư ở lĩnh vực này trong 5 năm trước cộng lại, theo dữ liệu từ PitchBook.

Các công ty công nghệ, gồm cả những gã khổng lồ công nghệ như Google và Meta, công ty mẹ của Facebook cùng các startup đầy tham vọng như OpenAI đã phát triển AI trong nhiều năm. Tuy nhiên, công nghệ này đã không thu hút được sự chú ý của những tập đoàn này cho đến mùa Xuân năm ngoái, khi OpenAI công bố một hệ thống AI tạo sinh có tên gọi DALL-E, cho phép mọi người tạo ra những hình ảnh giống như thực tế chỉ bằng cách mô tả những gì họ muốn thấy.

Điều đó đã truyền cảm hứng để các doanh nhân và giới đầu tư lao vào lĩnh vực này với những ý tưởng mới. Sự hào hứng của các nhà đầu tư công nghệ đã đạt một tầm cao mới vào tháng 12 năm ngoái sau khi OpenAI phát hành ChatGPT, có thể tạo ra những bức thư tình, thậm chí kế hoạch kinh doanh.

Các nhà đầu tư tại Sequoia Capital nhận định AI tạo sinh có “tiềm năng tạo ra hàng nghìn tỉ đô la giá trị kinh tế”. Lonne Jaffe, một nhà đầu tư tại Insight Partners, cho rằng sự xuất hiện của AI tạo sinh giống như sự ra mắt sớm của Internet.

Google, Meta và những gã khổng lồ công nghệ khác đã ngần ngại phát hành các công nghệ AI tạo sinh cho công chúng rộng rãi hơn vì các hệ thống này có thể bị lạm dụng để tạo ra nội dung độc hại, bao gồm thông tin sai lệch, ngôn từ kích động thù địch và hình ảnh có thành kiến đối với phụ nữ và người da màu.

Tuy nhiên, các công ty mới hơn, nhỏ hơn như OpenAI sẵn sàng giới thiệu công nghệ này cho công chúng hơn vì ít bận tâm đến việc bảo vệ thương hiệu giống như các công ty đã có tên tuổi.

Thực tế, các kỹ thuật cần thiết để phát triển AI tạo sinh đã được biết đến rộng rãi và có sẵn miễn phí thông qua các tài liệu nghiên cứu học thuật và phần mềm mã nguồn mở. Google và OpenAI có lợi thế hơn vì họ có ngân sách dồi dào và năng lực tính toán thô.

Dù vậy, nhiều nhà nghiên cứu hàng đầu từ Google, OpenAI và các phòng thí nghiệm AI khác đã tự ra riêng để thành lập các startup mới trong lĩnh vực này. Những startup này ngay lập tức nhận được một số vòng cấp vốn lớn nhất khi sự phấn khích xung quanh ChatGPT và DALL-E thúc đẩy các công ty đầu tư mạo hiểm rót vốn vào nhiều công ty non trẻ. Theo thống kê của một công ty đầu tư mạo hiểm, hơn 450 startup hiện đang hoạt động trong vực AI tạo sinh.

Sam Altman, người sáng lập kiêm Chủ chủ của OpenAI, một startup đang tiên phong phổ biến Al tạo sinh. Ảnh: NY Times

Các lo ngại về bản quyền không làm giảm cơn hưng phấn

Một số chuyên gia lo lắng những kỳ vọng xung quanh AI tạo sinh đã đi trước thực tế. Công nghệ này đặt ra những câu hỏi đạo đức hóc búa xung quanh cách mà AI tạo sinh có thể ảnh hưởng đến bản quyền và liệu các công ty trong lĩnh vực này có cần xin phép sử dụng dữ liệu để huấn luyện thuật toán của họ hay không.

“Có rất nhiều đội ngũ không có có bất kỳ năng lực AI nào đang tự quảng cáo họ là các công ty AI”, Michael Dempsey, nhà đầu tư Công ty đầu tư mạo hiểm Compound, nói. Tuy nhiên, những mối lo ngại đó không làm giảm cơn phấn khích của giới đầu tư, đặc biệt là sau sự ra mắt của Stability AI hồi tháng 10. .

Startup này đang đầu tư vào một dự án phần mềm mã nguồn mở, giúp nhanh chóng xây dựng công nghệ tạo hình ảnh hoạt động giống như hệ thống DALL-E của OpenAI. Điểm khác biệt là trong khi OpenAI chỉ chia sẻ DALL-E với một số ít người dùng thử nghiệm, Stable Diffusion, phiên bản mã nguồn mở của Stability AI, có thể được sử dụng bởi bất kỳ ai.

Mọi người nhanh chóng sử dụng công cụ này để tạo ra những hình ảnh chân thực về mọi thứ, từ một hiệp sĩ thời trung cổ đang khóc trong mưa đến hình ảnh công viên giải trí Disneyland được vẽ theo phong cách của danh họa Van Gogh.

Hồi tháng 8, doanh nhân Sharif Shameem đã ra mắt Lexica, một cơ sở dữ liệu tìm kiếm các hình ảnh do Stable Diffusion tạo ra. Ông cho biết công cụ tìm kiếm này đã nhanh chóng đạt được một triệu người dùng và chỉ trong trong vòng vài tuần, Shameem đã huy động được 5 triệu đô la tài trợ cho dự án Lexica.

Shameem so sánh thời điểm xuất hiện của AI tạo sinh hiện nay với sự ra đời của iPhone và các ứng dụng di động. “Có cảm giác như AI tạo sinh đang tạo ra một trong cơ hội đầu tư giá trị hiếm có”, ông nói.

Công ty đầu tư mạo hiểm Radical Ventures, có trụ sở ở Toronto (Canada), một trong những trung tâm nghiên cứu AI toàn cầu, được thành lập cách đây 5 năm để đầu tư vào công nghệ AI tạo sinh. Gần đây, Radical Ventures ra mắt một quỹ mới có tổng vốn 550 triệu đô la, chuyên đầu tư vào AI, với hơn một nửa số tiền sẽ nhắm đến các công ty AI tạo sinh.

“Trong bốn năm rưỡi trước đó, mọi người cho rằng chúng tôi là những kẻ dở hơi. Bây giờ, chỉ trong sáu tháng qua, họ nghĩ chúng tôi là những thiên tài đầu tư”, Jordan Jacobs, đối tác tại Radical Ventures nói.

Theo NY Times

Lê Linh