AI thay đổi 'cuộc chiến' bán hàng trong kỷ nguyên số

Trong bối cảnh kinh tế số Việt Nam đang tăng trưởng mạnh mẽ, công nghệ và trí tuệ nhân tạo (AI) được xem là những nhân tố then chốt định hình lại cách doanh nghiệp tiếp cận và chinh phục khách hàng.

Kinh tế số và sự nổi lên của AI

Nền kinh tế số Việt Nam đang bước vào giai đoạn tăng trưởng mạnh, với quy mô ước đạt 30 tỷ USD năm 2023 và có thể vươn tới 200 tỷ USD vào năm 2030 nếu khai thác tốt các lĩnh vực như thương mại điện tử, logistics, thanh toán số và công nghệ chia sẻ.

Trong bức tranh này, hai động lực nổi bật là kinh tế chia sẻ và trí tuệ nhân tạo (AI).

Kinh tế chia sẻ được xem là một mô hình mới, dựa trên việc tận dụng nguồn lực dư thừa thông qua nền tảng công nghệ, thay vì mỗi người phải sở hữu riêng. Các dịch vụ đặt xe, giao đồ ăn trực tuyến hay cho thuê chỗ ở ngắn hạn đã chứng minh tính hiệu quả và tiềm năng.

Báo cáo của Nielsen cho thấy 76% người Việt được khảo sát sẵn sàng sử dụng dịch vụ chia sẻ, minh chứng cho mức độ chấp nhận cao của thị trường.

Chính phủ cũng đã đưa mô hình này vào các định hướng phát triển quốc gia, như Quyết định 999/QĐ-TTg, nhằm thúc đẩy đổi mới sáng tạo và tối ưu hóa nguồn lực xã hội.

Song hành với đó, trí tuệ nhân tạo (AI) đang trở thành nhân tố định hình lại cách thức vận hành của doanh nghiệp.

Báo cáo McKinsey 2025 cho thấy 78% doanh nghiệp toàn cầu đã ứng dụng AI. Tại Việt Nam, con số này đã lên tới gần 170.000 doanh nghiệp, phản ánh sự dịch chuyển rõ rệt từ thí điểm sang triển khai thực tiễn.

Không chỉ ở cấp độ tổ chức, người tiêu dùng Việt Nam cũng đang quen dần với công nghệ này: theo Decision Lab, 78% người dùng internet trong nước từng trải nghiệm AI và khoảng 1/3 biến nó thành thói quen hàng ngày.

Điều đáng chú ý là AI không còn chỉ được ứng dụng trong những lĩnh vực công nghệ cao mà đã lan tỏa sang nhiều khía cạnh đời sống và kinh doanh.

Từ việc phân tích dữ liệu khách hàng, dự đoán nhu cầu thị trường, đến hỗ trợ nhân viên kinh doanh soạn email hay tối ưu lộ trình đi thị trường, AI cho thấy khả năng tiết kiệm thời gian và nâng cao hiệu suất.

Ông Huỳnh Văn Thành nhấn mạnh: “AI không chỉ là công nghệ mà là chiến lược sống còn trong kỷ nguyên số. Doanh nghiệp chủ động chuẩn bị dữ liệu và năng lực AI sẽ dẫn đầu thị trường.”

Vai trò AI trong B2C và B2B: Công nghệ mạnh mẽ nhưng con người vẫn quyết định

AI đang chứng minh khả năng vượt trội trong nhiều lĩnh vực, đặc biệt ở mảng B2C (doanh nghiệp – khách hàng cá nhân). Với khối lượng dữ liệu khổng lồ và hành vi tiêu dùng dễ dự đoán, AI trở thành công cụ tối ưu chi phí và gia tăng trải nghiệm.

Các doanh nghiệp có thể ứng dụng AI để phân tích hành vi mua sắm, cá nhân hóa khuyến nghị sản phẩm, tự động hóa chăm sóc khách hàng qua chatbot 24/7. Đây cũng là lý do các nền tảng thương mại điện tử, dịch vụ đặt xe hay giao đồ ăn trực tuyến nhanh chóng áp dụng AI để tăng tốc tăng trưởng.

Tuy nhiên, trong môi trường B2B (doanh nghiệp – doanh nghiệp), AI lại gặp thách thức lớn hơn. Mối quan hệ kinh doanh B2B thường mang tính dài hạn, đòi hỏi niềm tin, sự gắn kết và yếu tố cá nhân từ đội ngũ lãnh đạo và nhân viên kinh doanh.

Các quyết định mua hàng thường liên quan đến giá trị hợp đồng lớn, quy trình phê duyệt phức tạp và sự tham gia của nhiều bên liên quan.

Vai trò của AI trong doanh nghiệp B2B. Ảnh: MISA

Trong bối cảnh đó, AI đóng vai trò là công cụ hỗ trợ, chứ không phải yếu tố quyết định. AI có thể giúp doanh nghiệp phân tích dữ liệu, theo dõi KPI, dự báo xu hướng thị trường, hoặc tự động hóa những tác vụ tốn thời gian như soạn email, nhập liệu, thiết lập lộ trình đi thị trường.

Nhưng khâu then chốt trong B2B – từ xây dựng quan hệ đến chốt giao dịch – vẫn thuộc về con người.

“AI bùng nổ từ marketing, chăm sóc khách hàng đến tài chính và vận hành. Nhưng với B2B, thành công phụ thuộc vào mối quan hệ và sự tin cậy giữa CEO – nhân viên kinh doanh – khách hàng. Con người vẫn là cốt lõi, AI chưa thể thay thế.” ông Huỳnh Văn Thành - Phó giám đốc kinh doanh MISA nhận định.

Sự so sánh này cho thấy, nếu ở B2C AI gần như có thể tự động hóa toàn bộ quy trình tiếp cận và chăm sóc khách hàng, thì ở B2B, công nghệ chủ yếu giúp giảm tải công việc thủ công và cung cấp dữ liệu để con người tập trung nhiều hơn vào chiến lược và xây dựng quan hệ.

Nói cách khác, AI là “cánh tay phải” trong B2B, chứ chưa thể trở thành “người thay thế”.

Thông điệp gửi tới doanh nghiệp

Theo ông Thành, để bứt tốc trong giai đoạn cuối năm, doanh nghiệp cần triển khai đồng bộ nhiều giải pháp, trong đó trọng tâm là ứng dụng AI vào toàn bộ quy trình bán hàng - marketing, từ phân tích dữ liệu, tự động hóa tiếp cận khách hàng đến chăm sóc khách hàng bằng chatbot 24/7.

Song song, AI có thể hỗ trợ nhà lãnh đạo dự báo xu hướng thị trường, phân tích và làm sạch dữ liệu, tạo báo cáo nhanh để đưa ra quyết định kịp thời, đồng thời giảm tải công việc thủ công cho nhân viên kinh doanh.

Tuy nhiên, để khai thác hiệu quả, doanh nghiệp không chỉ cần lựa chọn công cụ và nền tảng phù hợp với quy mô, ngân sách, mà còn phải có sự tiên phong từ lãnh đạo, kết hợp đào tạo nhân sự, thay đổi tư duy và xây dựng văn hóa làm việc mới.

Công Hiếu