AI trỗi dậy, việc làm văn phòng lung lay

Nhiều tập đoàn lớn tuyên bố không cần tuyển thêm người để duy trì đà tăng trưởng, báo hiệu một kỷ nguyên việc làm mới do AI định hình. Ảnh: Axios

Nền kinh tế Mỹ đang ghi nhận tốc độ tăng trưởng ấn tượng, được thúc đẩy bởi làn sóng đầu tư khổng lồ nhằm giành vị thế thống trị trong lĩnh vực trí tuệ nhân tạo (AI). Thế nhưng, đằng sau những con số khả quan ấy lại là một nghịch lý đáng lo ngại: nhiều tập đoàn lớn tuyên bố họ không cần thêm nhân sự để tiếp tục mở rộng.

Tăng trưởng không cần tuyển dụng

Trong bối cảnh chưa có số liệu chính thức từ Chính phủ, nhiều chuyên gia nhận định đà tăng trưởng mạnh của kinh tế Mỹ hiện chủ yếu được dẫn dắt bởi các khoản chi đầu tư cho AI - lĩnh vực đang được ví như “cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ năm”. Tuy nhiên, đi cùng với đó là một thực tế mới: năng suất tăng lên không còn đồng nghĩa với việc làm tăng thêm.

Một số doanh nghiệp hàng đầu nước Mỹ, trong đó có những cái tên như Amazon, JPMorgan Chase hay Walmart, cho biết họ không cần mở rộng biên chế để tiếp tục tăng trưởng. AI đang dần đảm nhận nhiều công việc mà trước đây chỉ con người mới có thể làm, đồng thời giúp tối ưu hiệu suất lao động của những người còn lại.

Giới phân tích cảnh báo, điều này có thể mở đầu cho một “cuộc tàn sát việc làm” trong khối văn phòng - nơi dễ bị thay thế nhất bởi các mô hình AI ngày càng mạnh mẽ. Một khi một vài tên tuổi lớn chứng minh được hiệu quả của việc cắt giảm nhân sự nhờ AI, nhiều doanh nghiệp khác có thể nhanh chóng làm theo.

AI đang dần đảm nhận nhiều công việc mà trước đây chỉ con người mới có thể làm, đồng thời giúp tối ưu hiệu suất lao động của những người còn lại.

Làn sóng cắt giảm nhân sự lan rộng

Theo các nguồn tin từ nội bộ, Amazon dự kiến sẽ cắt giảm tới 30.000 việc làm trong tuần này, chủ yếu ở khối hành chính và quản lý. Trước đó, các tập đoàn như Target hay Paramount Skydance cũng đã tiến hành cắt hàng nghìn vị trí tương tự.

Điều đáng chú ý là làn sóng này không chỉ dừng lại ở ngành bán lẻ hay truyền thông. Wall Street Journal dẫn lời đại diện nhiều tập đoàn tài chính và thương mại cho biết, họ cũng đang chủ động “kiềm chế” tuyển dụng. JPMorgan Chase, Goldman Sachs và Walmart đều tuyên bố sẽ “giữ nguyên quy mô nhân sự” trong thời gian tới, bất chấp doanh thu vẫn tăng.

Giám đốc tài chính của JPMorgan khẳng định ngân hàng “rất dè dặt” trong việc bổ sung nhân sự, ngay cả khi có nhu cầu tạm thời. Thực tế này phản ánh xu hướng chung: số lượng tin tuyển dụng tại Mỹ đang giảm, trong khi thị trường lao động rơi vào trạng thái “không tuyển, không sa thải”, cho thấy sự thận trọng cao độ của doanh nghiệp.

Nhiều tập đoàn tài chính và thương mại cho biết đang chủ động “kiềm chế” tuyển dụng.

AI chưa phải nguyên nhân duy nhất

,

nhưng là yếu tố định hình tương lai

Các chuyên gia nhận định, có nhiều nguyên nhân khiến doanh nghiệp cắt giảm việc làm trong năm 2025: chi phí tài chính tăng cao, nhu cầu tiêu dùng giảm nhẹ, và nỗi lo suy thoái vẫn tiềm ẩn. Tuy nhiên, điểm khác biệt của năm nay là vai trò ngày càng rõ ràng của AI trong chiến lược nhân sự.

Dù chưa phải yếu tố chính dẫn tới sa thải, AI lại mang đến cho lãnh đạo doanh nghiệp một “cảm giác an toàn” để kìm hãm đà tuyển dụng. Khi các mô hình tự động hóa tỏ ra hiệu quả trong quản lý dữ liệu, chăm sóc khách hàng, hay thậm chí lập kế hoạch tài chính, nhiều CEO tin rằng họ có thể đạt cùng kết quả với ít nhân viên hơn.

Tương lai của việc làm sẽ không biến mất, nhưng chắc chắn sẽ thay đổi. Ảnh: WSJ

Theo giới học giả về thị trường lao động, xu hướng này có thể khiến nền kinh tế Mỹ bước vào một giai đoạn mới, nơi công nghệ không chỉ thay đổi cách làm việc mà còn định hình lại khái niệm “việc làm ổn định”.

Người lao động

-

mắt xích dễ tổn thương nhất

Nếu doanh nghiệp là bên được hưởng lợi từ năng suất tăng, thì người lao động lại là nhóm chịu tác động trực tiếp. Những nhân viên bị thay thế bởi AI có thể gặp khó khăn khi tìm công việc tương đương, bởi nhiều ngành khác cũng đang thu hẹp nhu cầu tuyển dụng.

Các chuyên gia cảnh báo, khi “làn sóng AI” ngày càng lan rộng, người lao động cần chủ động trang bị kỹ năng mới, đặc biệt là khả năng làm việc cùng công nghệ, thay vì cạnh tranh với nó. Việc nâng cao kỹ năng phân tích, sáng tạo, và quản trị công nghệ sẽ là chìa khóa giúp họ trụ vững trong giai đoạn chuyển đổi này.

Tương lai không chờ đợi

AI đang định hình lại nền kinh tế toàn cầu, mang đến năng suất vượt trội nhưng cũng đặt ra thách thức chưa từng có cho thị trường lao động.

Khi các doanh nghiệp tìm cách tăng trưởng với ít nhân sự hơn, yêu cầu đối với người lao động không chỉ là làm việc hiệu quả mà còn phải biết thích ứng, học hỏi và cộng tác cùng công nghệ. Tương lai của việc làm sẽ không biến mất, nhưng chắc chắn sẽ thay đổi, và sự chuẩn bị hôm nay sẽ quyết định ai là người trụ vững trong kỷ nguyên AI.

Hồng Nhung