AI và ChatGPT Khởi đầu cuộc chiến mới

Một biếm họa được tạo ra từ công cụ DALL-E của OpenAI.

Nhưng hơn 2/3 trong số 292 người được hỏi trong khảo sát mới đây của hãng tin Bloomberg, lại tự tin cho biết chúng sẽ chẳng mấy ảnh hưởng đến công việc hiện tại, ngay cả với những người làm việc chủ yếu trong ngành tài chính.

Tuy nhiên, những người tham gia khảo sát chia thành 2 phe hầu như đồng đều nhau về câu hỏi, liệu những loại công nghệ gọi là AI tổng quát như ChatGPT và DALL-E của OpenAI có đáng để đầu tư hay không. Khảo sát cho thấy phần lớn nhà đầu tư đều thiếu sự chuyên nghiệp trong việc sử dụng bất kỳ loại AI nào, với chỉ 12% cho biết họ đã sử dụng một và chỉ 27% nói rằng họ dự định. Thật vậy, hơn nửa số người được hỏi cho biết họ thậm chí không cân nhắc việc sử dụng AI để giúp đầu tư.

Những thông tin nói trên trái ngược với các biểu hiện gần đây được thấy trên thị trường dành cho các công ty được kết nối với AI tiên tiến, một phần được thúc đẩy bởi sự công khai rộng rãi của ChatGPT và khoản đầu tư 10 tỷ USD của Microsoft vào nhà phát triển của nó là OpenAI. Những công ty như BuzzFeed, C3.ai, SoundHound AI và BigBear.ai Holdings nằm trong số những cổ phiếu có số lượng tăng đột biến cùng với giá cổ phiếu dao động chóng mặt. Tuy nhiên, lời hứa về các công cụ như ChatGPT khiến một số nhà đầu tư mong muốn nhiều hơn, và chỉ có 49% số người được hỏi cho biết họ dự định mua cổ phiếu có tiếp xúc với các công cụ AI tổng quát như vậy.

Nhìn chung, khoảng 41% số người được hỏi cho biết họ dự định tăng mức độ tiếp xúc với cổ phiếu công nghệ một cách rộng rãi hơn, trong khi 38% cho biết họ sẽ giữ ổn định trong 6 tháng tới. Trớ trêu thay, nhiều công ty cắt giảm việc làm ở mức chưa từng có cũng là những công ty đầu tư hàng tỷ USD vào việc xây dựng năng lực AI. Tháng 1, Alphabet đã thông báo cắt giảm 12.000 việc làm trên toàn cầu, nhưng đồng thời CEO của công ty này là ông Sundar Pichai lại tuyên bố AI là lĩnh vực đầu tư quan trọng. Tương tự, Microsoft đã công bố khoản đầu tư 10 tỷ USD vào OpenAI chỉ vài ngày sau khi cho biết sẽ sa thải 10.000 nhân viên.

Theo các nhà quan sát, sự xuất hiện của các hệ thống AI có khả năng tạo ra các câu trả lời trực tiếp bằng văn bản cho các câu hỏi như ChatGPT, đã mở ra mặt trận mới đầu tiên trong cuộc chiến giành quyền thống trị tìm kiếm trên mạng kể từ khi Google vượt qua thách thức phối hợp từ Bing của Microsoft hơn 10 năm trước. Google và Microsoft đều sắp công bố các bản cải tiến công cụ tìm kiếm của họ để bao gồm các câu trả lời trực tiếp do AI cung cấp. Trong khi đó, một số công ty khởi nghiệp tìm kiếm (search startup) đã đưa AI vào dịch vụ của họ, mang đến cái nhìn đầu tiên về cách công nghệ đằng sau ChatGPT có thể biến đổi một trong những thị trường trực tuyến lớn nhất.

Theo ông Greg Sterling, một nhà phân tích đã theo dõi thị trường tìm kiếm từ năm 1999, sự bùng nổ đột ngột này có lẽ phải diễn ra sớm hơn. Đối với người dùng trẻ tuổi, các trang kết quả tìm kiếm của Google có vẻ lộn xộn và tràn ngập quảng cáo. Ông nói: “Mọi người đã sẵn sàng cho thứ gì đó đơn giản hơn, có vẻ đáng tin cậy hơn và không có quá nhiều quảng cáo trong đó”. Tuy nhiên, các hệ thống AI như ChatGPT dựa trên cái gọi là mô hình ngôn ngữ lớn có thể “hiểu” các truy vấn phức tạp và tạo phản hồi bằng văn bản, không đại diện cho giải pháp thay thế trực tiếp cho tìm kiếm. Thông tin được sử dụng để huấn luyện ChatGPT đã có ít nhất 1 năm tuổi và các câu trả lời nó đưa ra chỉ giới hạn ở thông tin đã có trong “bộ nhớ” của nó, thay vì nhiều tài liệu được lấy từ xa lộ thông tin để đáp ứng các truy vấn cụ thể.

Thực tế trên đã dẫn đến cuộc chạy đua phát triển sự kết hợp mới giữa AI và tìm kiếm truyền thống. Được biết đến với thuật ngữ “thế hệ tăng cường truy xuất”, kỹ thuật này trước tiên bao gồm việc áp dụng các công cụ tìm kiếm để xác định các trang có tài liệu phù hợp nhất, sau đó sử dụng quá trình xử lý ngôn ngữ tự nhiên để “đọc” chúng. Các kết quả được đưa vào mô hình ngôn ngữ lớn, chẳng hạn như GPT-3 của OpenAI, sau đó đưa ra câu trả lời chính xác hơn. Các đối thủ của Google cho rằng điều này đã dẫn đến cơ hội hiếm có để tạo ra các dịch vụ tìm kiếm mới và khác biệt. Theo ông Sridhar Ramaswamy, cựu giám đốc điều hành của Google và đồng sáng lập công ty khởi nghiệp tìm kiếm Neeva, các đối thủ của Google muốn chiến thắng bằng một tập hợp các liên kết tốt hơn như chèn các câu trả lời bằng văn bản ngắn vào các trang kết quả tìm kiếm của mình.

Trong khi đó, một số công ty đã chọn cách tiếp cận triệt để hơn, là trình bày cho người dùng giao diện trò chuyện thuần túy tương tự ChatGPT, loại bỏ hoàn toàn các trang kết quả tìm kiếm. Microsoft đang có kế hoạch cho phép người dùng "chuyển đổi" giữa giao diện trò chuyện và trang kết quả tìm kiếm truyền thống. You.com, một công ty khởi nghiệp tìm kiếm khác, đã thực hiện phương pháp này, thêm nút “trò chuyện” (chat) để người dùng thoát khỏi tìm kiếm tiêu chuẩn. Bà Angela Hoover, đồng sáng lập của Andi, một công ty khởi nghiệp tìm kiếm, cho biết dịch vụ trò chuyện thuần túy sẽ hấp dẫn hơn nhiều đối với thế hệ trẻ muốn có trải nghiệm hoàn toàn khác. Bà nói: “Thế hệ Z đang chuyển sang sử dụng TikTok vì họ rất khao khát điều gì đó mới mẻ và muốn những câu trả lời thực sự chính xác, có thể được trình bày cho họ một cách trực quan và theo cách đối thoại”.

Với ông Aravind Srinivas, đồng sáng lập của Perplexity AI, việc tích hợp toàn diện vào giao diện đàm thoại cũng sẽ dẫn đến dịch vụ hữu ích và đặc biệt hơn và sẽ vượt qua các khái niệm về công cụ tìm kiếm. Tuy nhiên, các công ty sử dụng AI để bổ sung cho kết quả tìm kiếm của họ có thể thấy bất kỳ lợi thế nào chỉ tồn tại trong thời gian ngắn. Hồi tuần trước, Google cho biết họ sẽ sớm đưa các kết quả từ hệ thống AI ngôn ngữ của riêng mình vào kết quả của mình, cho phép người dùng tương tác trực tiếp với công nghệ AI mới. Ông nhận định: “Nếu Bing tích hợp AI vào tìm kiếm giống như cách Google làm, chúng tôi có thể không thấy bất kỳ thay đổi nào”.

Lê Hữu Huy, Giám đốc Công ty Tư vấn Vietnam Global Network, Singapore