Ai về Quật Xá

Cổng thôn Quật Xá -Ảnh: P.X.D

Thôn Quật Xá có gần 280 hộ với hơn 1.000 nhân khẩu, một trong những thôn lớn của địa phương. Tính ra Quật Xá cũng là một làng cổ của vùng quê Cam Lộ. Thuở khai sơn phá thạch, tiền nhân cũng dựa vào hình sông thế núi mà nương tựa thiên nhiên để cháu con đời sau có thể an nghiệp đời đời trên mảnh đất màu mỡ và xinh tươi, hun đúc tâm hồn và linh khí của cha ông. Từ những ngày xưa cách đây gần 5 thế kỷ, Quật Xá đã dần thành hình được vóc dáng như hôm nay cũng là công đức, tâm huyết bao đời kế tục để có những xóm làng đáng yêu, đáng sống như hiện hữu hôm này.

Lịch sử của một ngôi làng có thể là câu chuyện truyền khẩu trong dân gian được người đời truyền tụng, cũng có thể đã đi vào văn bia, được thành kính phụng thờ như ở làng Quật Xá. Chuyện này cũng có nét đặc hữu cần chú ý, nhiều làng có sắc phong nhưng có lẽ ít nơi có miếu thờ sắc phong riêng biệt như Quật Xá. Người dân ở đây mỗi lần xem lại sắc phong phải hương khói thỉnh nguyện mới được như ý. Đó không chỉ là nghi lễ thông thường mà còn thể hiện tấm lòng biết ơn đối với những bậc tiền hiền, với xã tắc quốc gia dù câu chuyện đã đi vào quá vãng.

Ngoài miếu thờ sắc phong của các vua triều Nguyễn thì Quật Xá còn có đình làng, cũng là một địa chỉ tâm linh với cây cối um tùm che mát cả ngôi đình, như là linh hồn thiêng liêng của một làng quê giàu truyền thống yêu nước và cần cù lao động được xa gần biết đến. Và nói gì thì nói, tinh thần đùm bọc, tương thân tương ái, hướng về nguồn cội vẫn là sức mạnh nội sinh làm nên nhiều thành quả của làng quê. Ông Lê Quang Ánh, trưởng làng Quật Xá khẳng định đó là nội lực gốc rễ của làng quê.

Địa hình bán sơn địa nhưng lại bằng phẳng, ở gần sông suối nên Quật Xá có nhiều lợi thế trong sản xuất nông nghiệp như trồng lạc, trồng lúa, trồng sắn và chăn nuôi đại gia súc, gia cầm. Cần nói thêm đây là địa bàn trồng lạc trọng điểm không chỉ của riêng xã Cam Thành mà còn của huyện Cam Lộ. Vào mùa hè khô hạn, nhiều nơi thiếu nước nhưng những cánh đồng lạc của Quật Xá vẫn xanh thắm mùa màng nhờ công sức của bà con chăm bón và đặc biệt là chủ động được nguồn nước tưới từ các công trình thủy lợi. Lúa nước cũng thế, xanh mướt trên những cánh đồng làng no ấm và tràn đầy thi vị, báo hiệu cho những vụ màu bội thu bõ công người vất vả sớm hôm. Đàn bò với 320 con được chăn thả ở những góc làng bên đường đi cũng làm nên cơ nghiệp của những người nông dân yêu đất đai như máu thịt của mình. Chưa kể hàng trăm ha rừng của bà con được trồng ở những địa bàn khác đã góp phần làm tăng thu nhập của bà con, làm cho đời sống ngày càng ổn định và khấm khá, số hộ nghèo chỉ còn 8 hộ, chưa đến 3% dân số của làng. Bình quân thu nhập đầu người mỗi năm vào khoảng 44 triệu đồng.

Nhưng làng Quật Xá không phải chỉ biết thuần nông. Cuộc sống đã đưa đến cho người dân nơi đây những sáng tạo dựa vào lợi thế của đất đai như việc sản xuất những sản phẩm từ thảo dược địa phương sau những tìm tòi để làm giàu một cách chính đáng và lâu bền của bà con Quật Xá. Điều này thể hiện sự năng động của người dân quê khi cùng dân làng chung tay xây dựng nông thôn mới. Mặc dù trong tình hình chống dịch khẩn trương, chống dịch như chống giặc nhưng Quật Xá vẫn không quên tiến hành xây dựng các công trình thủy lợi, bằng cơ giới và bằng cả sức người để tiếp tục chống hạn cho cây trồng và chuẩn bị tốt cho những vụ mùa sau.

Làng quê Quật Xá đã vượt qua rất nhiều cam go, thử thách, đã sống còn qua những đạn bom, đói nghèo. Và bây giờ làng quê với cánh đồng xanh tốt, với những con đường vững chải, sạch đẹp, với những ngôi nhà kiên cố và đẹp đẽ, gợi lên khung cảnh no ấm, thanh bình đang mở ra trước mắt. Chợt nhớ câu hát “ngày mai đang bắt đầu từ ngày hôm nay”. Đúng vậy, Quật Xá và nhiều nơi khác của vùng quê Cam Lộ đã có thể nói chuyện về đích nông thôn mới trong niềm phấn khích qua bao năm lao tâm khổ tứ, miệt mài kiến thiết; qua bao nhiêu nắng mưa và phấp phỏng mong chờ.

Phạm Xuân Dũng