AIPA 41 vì Cộng đồng ASEAN gắn kết

Ngày 8-9, tại Hà Nội, Đại hội đồng Liên nghị viện Hiệp hội Các quốc gia Đông Nam Á lần thứ 41 (AIPA 41) do Quốc hội Việt Nam tổ chức đã khai mạc với chủ đề "Ngoại giao nghị viện vì Cộng đồng ASEAN gắn kết và chủ động thích ứng". Lần đầu tiên tổ chức theo hình thức trực tuyến, có trên 380 đại biểu dự AIPA 41 tại 43 điểm cầu, trong đó có 10 lãnh đạo nghị viện của 10 nghị viện thành viên, Tổng Thư ký Liên minh Nghị viện thế giới (IPU) và Cố vấn đặc biệt của Tổng Thư ký Liên Hiệp Quốc…

Ngoại giao nghị viện vì hòa bình, hợp tác

Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân, với vai trò Chủ tịch AIPA 2020 và Chủ tịch Đại hội đồng AIPA 41, đã có bài phát biểu khai mạc Đại hội đồng. Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân nhấn mạnh trong lúc đại dịch Covid-19 vẫn đang diễn biến phức tạp, tác động nghiêm trọng tới các hoạt động chính trị, kinh tế, xã hội của mọi quốc gia trên toàn thế giới, việc tổ chức AIPA 41 thể hiện sự quyết tâm và nỗ lực của các nghị viện đồng hành cùng chính phủ các nước ASEAN vượt qua khó khăn, đẩy lùi dịch bệnh, tiến lên phía trước vì ấm no, hạnh phúc cho mỗi người dân, vì sự hợp tác và sự phát triển của Cộng đồng ASEAN.

Vì sự phát triển của Cộng đồng ASEAN tới năm 2025 và những năm tiếp theo, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân mong muốn các nước cùng củng cố sự đoàn kết, hợp tác, nêu cao tinh thần trách nhiệm, thấu hiểu và chia sẻ trong AIPA, lấy lợi ích của người dân là trung tâm hành động trên tinh thần tôn trọng luật pháp quốc gia và pháp luật quốc tế.

Các đại biểu tại phiên khai mạc AIPA 41 ở Trung tâm Hội nghị quốc tế, TP Hà Nội - Ảnh: Quang Hiếu

Trong thông điệp chào mừng của Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng nhấn mạnh trong suốt 43 năm qua, AIPA đã phát huy tốt vai trò của mình, đồng hành và đóng góp thiết thực vào những chặng đường phát triển của ASEAN. Hơn bao giờ hết, đây là lúc AIPA tiếp tục đóng góp cho các nỗ lực thúc đẩy vai trò trung tâm của ASEAN trong cấu trúc khu vực đang định hình, thúc đẩy chủ nghĩa đa phương, liên kết và hợp tác quốc tế, thượng tôn pháp luật, vì hòa bình, ổn định và thịnh vượng của khu vực và thế giới.

Phát biểu tại lễ khai mạc trên cương vị Chủ tịch ASEAN 2020, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc mong rằng các nghị viện thành viên AIPA chung tay cùng chính phủ các nước ASEAN xây dựng một Cộng đồng ASEAN hoạt động dựa trên luật lệ, thượng tôn pháp luật, bình đẳng, tôn trọng lẫn nhau, giải quyết tranh chấp và khác biệt theo phương cách hòa bình trên cơ sở tôn trọng luật pháp quốc tế. Mở rộng quan hệ với các đối tác, trong đó ASEAN luôn giữ vững vai trò trung tâm khu vực.

Tăng cường đoàn kết

Ngay sau lễ khai mạc đã diễn ra phiên họp toàn thể thứ nhất Đại hội đồng AIPA 41. Trưởng đoàn các nghị viện thành viên AIPA đánh giá cao Đại hội đồng AIPA 41, lần đầu tiên được tổ chức bằng hình thức trực tuyến. Nhiều trưởng đoàn các nghị viện thành viên AIPA bày tỏ lòng biết ơn chân thành và ngưỡng mộ đối với sáng kiến của Việt Nam trong việc hỗ trợ các quốc gia khác trong phòng chống dịch Covid-19.

Trưởng đoàn các nước thành viên nhấn mạnh sự cần thiết duy trì ASEAN là khu vực hòa bình, thân thiện và hòa hợp, cũng như tăng cường hợp tác nhằm khống chế đại dịch Covid-19 và khắc phục các tác động tiêu cực của đại dịch.

Chủ tịch Quốc hội Campuchia Samdech Akka Moha Ponhea Chakrei Heng Samrin kêu gọi việc hội nhập sâu rộng hơn nữa tại thời điểm các nước thành viên ASEAN đang trong quá trình khắc phục những hậu quả của đại dịch Covid-19. Chủ tịch Hạ viện Indonesia Puan Maharani nêu rõ AIPA cần ưu tiên việc giải quyết hòa bình, tránh căng thẳng, tự kiềm chế và khuyến khích các biện pháp xây dựng lòng tin giữa các quốc gia thành viên ASEAN, trong đó nhấn mạnh vai trò trung tâm của tổ chức này.

Các nghị viện thành viên của AIPA cần khuyến khích các nước thành viên ASEAN ủng hộ Công ước Liên Hiệp Quốc về Luật Biển (UNCLOS) 1982 trong việc xác định các quyền hàng hải, quyền chủ quyền và lợi ích hợp pháp đối với các vùng biển. Bà Puan Maharani cũng cho rằng Bộ Quy tắc ứng xử của các bên ở biển Đông (COC) cần được xây dựng như một nền tảng được các bên đồng thuận cho các cuộc đối thoại và tham vấn giữa ASEAN và Trung Quốc về biển Đông với hy vọng tiến trình tốt đẹp đó có thể được phản ánh trên thực tế.

Trong khuôn khổ AIPA 41, chiều 8-9, đã diễn ra Hội nghị Nữ nghị sĩ AIPA và hội nghị không chính thức đầu tiên của nghị sĩ trẻ AIPA. Đây là những đề xuất, sáng kiến của Việt Nam được sự hưởng ứng rất tích cực từ các nước tham gia.

2020 là năm sôi động đối với ASEAN

Phó Tổng Thư ký ASEAN Kung Phoak khẳng định AIPA đóng vai trò rất quan trọng trong các nỗ lực phối hợp nhằm xây dựng Cộng đồng ASEAN hướng tới con người và lấy con người làm trung tâm. Năm 2020 được cho là năm sôi động đối với ASEAN. Tuy đại dịch Covid-19 đã làm chậm lại đáng kể một số hoạt động và sự kiện nhưng ASEAN - dưới sự lãnh đạo đầy năng động của Việt Nam - vẫn tập trung nỗ lực xây dựng cộng đồng và thúc đẩy hội nhập khu vực.

Việc tổ chức thành công Hội nghị Cấp cao trực tuyến ASEAN lần thứ 36 vào tháng 6 vừa qua là minh chứng rõ ràng cho tình đoàn kết của ASEAN.

Dương Ngọc