Ám ảnh mùa 'khát' ở xóm Trẹo

Hộ dân xóm Trẹo, xã Tú Sơn (Kim Bôi) đào giếng tìm nguồn nước phục vụ sinh hoạt, tuy nhiên nước giếng có màu nâu, nhiều mảng bám và cặn đá vôi.

Chiếc giếng đào cạnh con suối nhỏ được che chắn bởi tấm lợp và những mảnh bạt phủ đầy đất, đá là nơi hộ anh Bùi Văn Long ở xóm Trẹo dẫn nước về phục vụ sinh hoạt hàng ngày. Qua tìm hiểu được biết, tận dụng vị trí nằm cạnh suối, gia đình anh Long tự đào giếng với độ sâu 3 - 4 m để tìm kiếm mạch nước ngầm. Tuy nhiên nước giếng có màu nâu, nhiều mảng bám và cặn đá vôi. Anh Long trăn trở: "Thực trạng thiếu nước sinh hoạt vào mùa khô đã diễn ra nhiều năm qua ảnh hưởng nghiêm trọng đến đời sống, sản xuất của người dân. Gia đình tôi phải sử dụng nguồn nước giếng đào để lọc phục vụ sinh hoạt hàng ngày. Đối với nguồn nước để uống và nấu ăn, mỗi tháng gia đình bỏ ra gần 200.000 đồng mua nước lọc đóng chai về sử dụng để đảm bảo an toàn sức khỏe”.

Anh Bùi Văn Lịch ở xóm Trẹo chia sẻ: "Do điều kiện kinh tế còn khó khăn nên gia đình vẫn sử dụng nguồn nước giếng đào nấu ăn, đun sôi để nguội uống. Biết là nguồn nước chưa qua kiểm nghiệm, tiềm ẩn nguy cơ ảnh hưởng đến sức khỏe nhưng chúng tôi cũng không còn cách nào”.

Đầu những năm 2000, nhằm khai thác nguồn nước từ suối Cúi, Nhà nước đã đầu tư xây dựng 1 công trình lọc nước và 7 bể chứa đặt trên địa bàn xóm. Theo đó, các hộ dùng đường ống dẫn nước về bể chứa của gia đình sử dụng. Tuy nhiên, do ảnh hưởng của biến đổi khí hậu, nguồn nước dần cạn kiệt, không đáp ứng đủ cho người dân trong xóm sử dụng hàng ngày, đặc biệt vào mùa khô. Các công trình bể chứa nước sau thời gian dài sử dụng đã xuống cấp, hư hỏng, hoạt động không hiệu quả. Bên cạnh đó, tại khu vực đầu nguồn nước, nhiều hộ chăn thả gia súc, tiềm ẩn nguy cơ ô nhiễm, ảnh hưởng đến chất lượng nước sinh hoạt.

Thực tế cho thấy, việc thiếu nước sinh hoạt vào mùa khô đã ảnh hưởng lớn đến chất lượng đời sống của Nhân dân xóm Trẹo. Để có nước phục vụ sinh hoạt hàng ngày, các hộ sinh sống gần khu vực bể lọc tiếp tục sử dụng các đường ống dẫn nước về gia đình, nhưng do nguồn nước khan hiếm nên chảy chậm. Một số khu vực địa hình thuận lợi, nhiều gia đình góp tiền khoan giếng tìm kiếm mạch nước ngầm với chi phí thuê nhân công, máy móc ước tính trên 20 triệu đồng. Các hộ điều kiện kinh tế khó khăn sử dụng đường ống dẫn nước từ khe núi cách nhà chừng 2 - 3 km hoặc tự đào giếng tìm kiếm mạch nước ngầm.

Ông Bùi Mạnh Ba, Trưởng xóm Trẹo cho biết: "Vào mùa khô, các hộ trong xóm phải tìm kiếm nguồn nước phục vụ sinh hoạt hàng ngày. Tuy nhiên nguồn nước tự nhiên chưa qua kiểm nghiệm, tiềm ẩn nguy cơ ảnh hưởng đến sức khỏe. Các loại bệnh phổ biến về da liễu, đường tiêu hóa. Việc thiếu nước sinh hoạt cũng ảnh hưởng lớn đến kinh tế của các hộ khi phải tự bỏ kinh phí mua nước uống, thiết bị máy bơm, đường ống dẫn nước sinh hoạt”.

Bên cạnh thiếu trầm trọng nước sinh hoạt vào mùa khô, nguồn nước phục vụ sản xuất cũng gặp nhiều khó khăn. Vụ chiêm xuân năm 2023, toàn xã chỉ cấy được 18/24 ha. Diện tích còn lại do thiếu nước tưới đã chuyển sang trồng cây màu hoặc bỏ trống.

Đồng chí Bạch Công Dương, Phó Chủ tịch UBND xã Tú Sơn cho biết: "Thực tế người dân xóm Trẹo thiếu nước sinh hoạt vào mùa khô đã, đang ảnh hưởng nghiêm trọng đến sinh hoạt và chất lượng cuộc sống của người dân. Thời gian tới, chính quyền xã mong muốn Nhà nước quan tâm, hỗ trợ nguồn kinh phí đầu tư, xây dựng các công trình nước sạch phục vụ dân sinh. Có phương án đảm bảo nguồn nước phục vụ sản xuất vụ chiêm xuân. Đồng thời tăng cường tuyên truyền, vận động Nhân dân nâng cao ý thức, trách nhiệm bảo vệ, gìn giữ, sử dụng hiệu quả nguồn nước tự nhiên. Qua đó chấm dứt tình trạng người dân xóm Trẹo thiếu nước vào mùa khô”.

Đức Anh