Amazon kéo theo thăng trầm của ngành xuất bản

Theo tờ New York Times (NYT), động thái này đã làm dịu phần nào sự lo ngại của các nhà xuất bản và đại lý sách rằng chuỗi cửa hàng sách lớn nhất nước Mỹ này có thể sụp đổ sau khi trải qua một trong những giai đoạn sóng gió nhất trong lịch sử của mình.

Đây cũng là một chương mới đầy bất ngờ trong lịch sử 40 năm của Barnes & Noble, phát triển từ một hiệu sách đơn lẻ ở Manhattan vào năm 1971 và trở thành hệ thống trên khắp nước Mỹ. Trong những năm 1990, Barnes & Noble thường bị chỉ trích là một tập đoàn khổng lồ tham lam đã hạ giá sách xuống mức thấp để các đối thủ cạnh tranh không thể sánh được và đẩy các nhà sách độc lập ra khỏi thị trường trên khắp Hoa Kỳ.

"Bất lực" trước Amazon

Nhưng trong những năm gần đây, Barnes & Noble đã trở nên suy sụp trước sức mạnh của những gã khổng lồ bán sách trực tuyến như Amazon. Barnes & Noble đã đóng cửa hơn 150 cửa hàng trong thập kỷ qua và giờ chỉ còn lại 627 nhà sách.

Tương lai của Barnes & Noble dần trở nên ảm đạm. Chiến lược lâu dài của họ là đánh bại các đối thủ cạnh tranh thông qua cung cấp khối lượng lớn các dịch vụ không còn mang lại lợi thế trong kỷ nguyên bán lẻ trực tuyến. Nhiều người trong ngành kinh doanh sách đang chuẩn bị khả năng thương hiệu này sụp đổ - điều sẽ là một đòn giáng mạnh vào ngành xuất bản.

Carolyn Reidy, chủ tịch và giám đốc điều hành của nhà xuất bản Simon & Schuster cho biết, sự sụp đổ của Barnes & Noble sẽ là một thảm họa đối với ngành công nghiệp sách.

Sự lo ngại cũng gia tăng bởi nhiều vấn đề trong việc quản lý. Mùa hè năm ngoái, Barnes & Noble đã sa thải giám đốc điều hành Demos Parneros – CEO thứ tư rời đi sau 5 năm. Ông Parneros đã ở trong vai trò của mình chỉ hơn một năm khi bị sa thải, một phần vì những cáo buộc quấy rối tình dục nhân viên.

Ông Parneros sau đó đã kiện công ty này, tuyên bố bị phỉ báng và vi phạm hợp đồng. Barnes & Noble cũng khởi kiện đáp trả, nói rằng đơn kiện của ông Parneros đã hạ thấp những gì đã xảy ra và đổ lỗi cho ông này về hành vi không trung thành – điều đã làm giảm cơ hội doanh thu của công ty. Cả hai vụ kiện vẫn đang tiếp tục.

Trong khi đó, vị trí thống trị của công ty này trong hệ sinh thái bán lẻ sách đã bắt đầu bị xói mòn với sự xuất hiện của Amazon. Barnes & Noble đã nỗ lực thích nghi với thị trường sách điện tử và tạo liên kết với độc giả sách điện tử. Trong một nỗ lực xây dựng thị phần trong thị trường số hóa, Barnes & Noble đã giới thiệu Nook – thiết bị đọc sách điện tử của riêng mình. Tuy nhiên, chiến lược số hóa này hóa ra là một thảm họa tài chính. Barnes & Noble đã mất hơn một tỷ USD cho hoạt động kinh doanh Nook, trong khi doanh thu bán hàng điện tử vẫn cực kì thấp.

Hi vọng mới cho Barnes & Noble và ngành công nghiệp in ấn

Thương vụ này được công bố vào buổi sáng ngày 7/6 sau nhiều tháng đồn đoán về tương lai của Barnes & Noble. Việc mua lại diễn ra sau khi Elliott đã mua chuỗi cửa hàng sách của Anh Waterstones vào tháng 6 năm 2018. James Daunt, giám đốc điều hành của Waterstones, cũng sẽ đóng vai trò là CEO của Barnes & Noble.

Mike Shatzkin, giám đốc của Idea Logical Company, một công ty tư vấn ngành sách, cho biết thương vụ này có lẽ là kết quả tốt nhất cho tương lai của công ty. "Thực tế là việc họ sở hữu Waterstones chắc chắn sẽ đưa họ đi đúng hướng. Khả năng ảnh hưởng đến ngành xuất bản của họ sẽ trở nên mạnh mẽ hơn ở cả hai thị trường".

Thỏa thuận này đã được sự nhất trí của hội đồng quản trị Barnes & Noble. Leonard Riggio, người sáng lập và chủ tịch của công ty, cho biết trong một thông cáo rằng: "Nhìn từ thành công họ trên thị trường bán sách, tôi tin rằng họ rất phù hợp để cải thiện và phát triển công ty của chúng tôi trong nhiều năm tới".

Ông Daunt được đánh giá cao trong ngành xuất bản vì đã giải cứu Waterstones trước bờ vực phá sản.

"James Daunt là một người bán sách tuyệt vời, và sự tập trung của ông ấy ở Vương quốc Anh đã mang lại thêm khách hàng và khiến cho thị trường bán lẻ sách đầy thú vị, bà Carolyn Reidy nói. Đây là một tín hiệu tốt cho việc không chỉ có một Barnes & Noble vững chắc, mà còn có một Barnes & Noble đang phát triển".

Waterstones đã theo đuổi một chiến lược mà một số nhà phân tích cho rằng đó là cách duy nhất để cạnh tranh trong một thị trường bị chi phối bởi việc bán hàng trực tuyến, bằng cách cho phép các nhà bán lẻ của Waterstones điều chỉnh từng cửa hàng theo nhu cầu và lợi ích của cộng đồng. Ông Daunt, người tiếp quản vào năm 2011, cho biết Waterstones đang hoạt động giống như sự hội tụ của các cửa hàng độc lập hơn là một chuỗi đồng nhất.

Ông Daunt, người điều hành Daunt Books - chuỗi cửa hàng sách của riêng mình, trước khi phụ trách Waterstones, cho biết ông dự định áp dụng một cách tiếp cận tương tự với Barnes & Noble.

Chủ sở hữu mới của Barnes & Noble, Elliott Advisors, là một chi nhánh của quỹ đầu tư Elliott Management được thành lập bởi Paul Singer.

Trước khi Elliott mua Waterstones - chuỗi 280 cửa hàng sách ở Anh thì thương hiệu này đã gặp khó khăn, báo lỗ trong năm 2012. Hiện tại, Waterstones đã tăng trưởng trở lại. Trong năm tài chính 2018, nó có doanh số hơn 385 triệu bảng, tương đương khoảng 490 triệu USD.

Ông Daunt thừa nhận rằng Barnes & Noble phải đối mặt với những thách thức đáng kể khi họ tìm cách đảo ngược những năm suy giảm và trong bối cảnh Amazon tiếp tục chiếm lấy thị phần, nhưng ông bày tỏ sự tin tưởng rằng cuối cùng việc đầu tư vào đây sẽ được đền đáp.

Thủy triều chỉ đi theo một hướng trong một khoảng thời gian, và chúng tôi phải đảo ngược điều đó, ông nói. "Và bạn làm điều đó bằng cách điều hành các hiệu sách thực sự tốt".

Gần đây, đã có những dấu hiệu đáng khích lệ rằng các nhà bán lẻ sách in đang hồi phục và các nhà xuất bản hy vọng rằng một Barnes & Noble hồi sinh có thể tận dụng sự thay đổi đó. Các nhà sách độc lập đang phát triển mạnh trở lại, và doanh số in ấn đang tăng lên trong khi doanh số bán sách điện tử đang giảm. Ngay cả Amazon cũng đang đầu tư vào các hiệu sách in trên toàn nước Mỹ.

An Bình