Ấn Độ đánh giá cao việc hợp tác trùng tu nhóm tháp E, F Mỹ Sơn

Ông Sandeep Arya, Đại sứ Đặc mệnh toàn quyền Cộng hòa Ấn Độ tại Việt Nam vàcác chuyên gia thăm trực tiếp công trường bảo tồn, trùng tu nhóm tháp E, F tại Mỹ Sơn

Ban quản lý Di sản văn hóa Mỹ Sơn (BQL Mỹ Sơn) cho biết, cuối tuần qua, ông Sandeep Arya, Đại sứ Đặc mệnh toàn quyền Cộng hòa Ấn Độ tại Việt Nam đã đến thăm và làm việc tại Mỹ Sơn. Ông Sandeep Arya đến thăm trực tiếp công trường trùng tu nhóm tháp E, F đang được các chuyên gia Việt Nam và Ấn Độ thực hiện và dành nhiều thời gian để thảo luận cùng các chuyên gia về giá trị lịch sử, văn hóa của nhóm E, F và công tác bảo tồn, trùng tu.

Đồng thời dành nhiều khen ngợi đến lực lượng công nhân địa phương, đối tác quan trọng để thực hiện tốt công tác trùng tu. Với sự hướng dẫn từ các chuyên gia Ấn Độ, đội ngũ công nhân địa phương là những công nhân lành nghề, có kinh nghiệm từ những đợt trùng tu trước đã tiến hành dọn dẹp, phát quang, bóc tách khoa học khu vực tổng thể nhóm F, E, phối hợp nhịp nhàng và hỗ trợ các chuyên gia thực hiện các công việc trùng tu, bảo tồn.

Dự án bảo tồn nhóm E, F chính thức được khởi động từ tháng 5.2025 với sự hỗ trợ của các chuyên gia Ấn Độ và Việt Nam. Dự án có tổng giá trị 4,852 triệu USD từ nguồn viện trợ không hoàn lại của Chính phủ Ấn Độ, với sự hỗ trợ của Cơ quan Khảo sát Khảo cổ Ấn Độ (ASI), thời gian triển khai được tiến hành từ năm 2025 đến 2029.

Theo kế hoạch, dự án bao gồm các hợp phần bảo tồn và tôn tạo nhóm F, E; hệ thống thoát nước và lối đi xung quanh nhóm F và E. Quá trình trùng tu chủ yếu thực hiện theo phương án gia cố, bảo tồn các yếu tố gốc một cách vững chắc, đảm bảo tính chân xác.

Ông Nguyễn Công Khiết, Giám đốc BQL Mỹ Sơn cho biết, nhóm E-F là tổ hợp phế tích kiến trúc có giá trị đặc biệt về lịch sử, văn hóa của di sản thế giới Mỹ Sơn.

Tuy nhiên, nhóm đền tháp này vẫn còn trong tình trạng đổ nát sau chiến tranh. Dự án lần này là rất cần thiết để bảo tồn trùng tu các kiến trúc, các yếu tố gốc còn lại sau chiến tranh, hướng đến mục tiêu quan trọng là bảo tồn các yếu tố gốc của di sản, tiếp tục nhận diện giá trị còn tiềm ẩn của di sản thế giới Mỹ Sơn.

Sau gần hai tháng triển khai, những công việc đã thực hiện được cho thấy sự nỗ lực rất lớn giữa hai bên, các chuyên gia đến từ ASI, các chuyên gia Việt Nam, của BQL Mỹ Sơn đã phối hợp chặt chẽ trong công tác chuẩn bị cũng như trùng tu.

Dự án đã tiến hành phát dọn mặt bằng, thu nhặt hiện vật, gạch gói vỡ; phát lộ được các tường bao quanh các công trình kiến thức thuộc 2 nhóm tháp E, F. Bước đầu đã đạt những kết quả rất tích cực khi khởi động trùng tu các công trình như cổng F2, cổng E2, tường bao phía Tây nhóm E-F và chuẩn bị bắt đầu trùng tu E3. Công tác trùng tu đảm bảo được các nguyên tắc trong bảo tồn yếu tố gốc của di tích.

Trước mắt, trong năm 2025, dự án sẽ tập trung vào việc trùng tu khẩn cấp các tháp F1, F2 và F3. Những phát lộ ban đầu trong quá trình bóc tách dọn dẹp khoa học các phế tích của nhóm tháp E và F cho thấy kết cấu của các tháp đều xây bằng gạch, xếp chồng lên nhau, không có vết mạch vữa. Giải pháp này được áp dụng triệt để trong quá trình trùng tu nhằm bảo vệ một cách tốt nhất các giá trị gốc của di tích.

Ông Nguyễn Văn Thọ, Trưởng phòng Bảo tồn, bảo tàng (BQL Mỹ Sơn) cho biết, cả hai nhóm tháp E-F đã được khai quật hai lần trước đó. Cuộc khai quật đầu tiên từ năm 1903-1904, được thực hiện bởi Viện Viễn Đông Bác Cổ Pháp; cuộc khai quật lần thứ hai từ năm 2002-2003 bởi Viện khảo cổ học Việt Nam.

Tuy nhiên chỉ có một công trình là tháp E7 được trùng tu sau đó. Nhóm E-F là một trong những tổ hợp kiến trúc thờ Shiva giáo sớm, có niên đại từ thế kỷ VII-VIII đến thế kỷ X-XI, là minh chứng quan trọng về quá trình phát triển kiến trúc, điêu khắc nghệ thuật ở Khu đền tháp Mỹ Sơn nói riêng và Champa nói chung.

KHÁNH CHI