Ấn Độ hạn chế xuất khẩu gạo do giá tăng làm tê liệt thương mại châu Á
Các hạn chế xuất khẩu gạo của Ấn Độ đã làm tê liệt giao dịch ở châu Á, người mua đang tìm kiếm nguồn cung thay thế từ Việt Nam, Thái Lan và Myanmar, nơi người bán đang trì hoãn các giao dịch khi giá tăng, các quan chức trong ngành cho biết.
Iran, Iraq và Ả Rập Xê Út nhập khẩu gạo basmati cao cấp.
Ấn Độ, nước xuất khẩu ngũ cốc lớn nhất thế giới, đã cấm vận chuyển gạo tấm và áp thuế 20% đối với xuất khẩu nhiều loại khác vào thứ Năm tuần trước nhằm tăng nguồn cung và hạ giá sau khi lượng mưa gió mùa dưới mức trung bình đã hạn chế việc trồng trọt.
Gạo là mặt hàng mới nhất trong một loạt các mặt hàng bị hạn chế xuất khẩu trong năm nay khi các chính phủ phải vật lộn để tăng nguồn cung và chống lạm phát trong bối cảnh gián đoạn thương mại do xung đột Nga - Ukraine. Giá gạo đã tăng 5% tại châu Á kể từ thông báo của Ấn Độ và dự kiến sẽ tăng hơn nữa trong tuần này, khiến người mua và người bán đứng ngoài cuộc.
Himanshu Agarwal, giám đốc điều hành tại Satyam Balajee, nhà xuất khẩu gạo lớn nhất Ấn Độ, cho biết: "Hoạt động giao dịch gạo gạo bị tê liệt trên khắp châu Á. Các thương nhân không muốn cam kết bất cứ điều gì một cách vội vàng".
Ấn Độ chiếm hơn 40% lượng hàng xuất khẩu toàn cầu. Vì vậy, không ai dám chắc giá sẽ tăng bao nhiêu trong những tháng tới."
Gạo là lương thực chính của hơn 3 tỷ người, và khi Ấn Độ cấm xuất khẩu vào năm 2007, giá toàn cầu đã tăng lên mức cao kỷ lục khoảng 1.000 USD/tấn.
Xuất khẩu gạo của Ấn Độ đạt kỷ lục 21,5 triệu tấn vào năm 2021, nhiều hơn tổng lượng xuất khẩu của bốn nhà xuất khẩu ngũ cốc lớn nhất thế giới tiếp theo: Thái Lan, Việt Nam, Pakistan và Hoa Kỳ.
Xuất khẩu tạm dừng
Việc vận chuyển gạo đã dừng tại các cảng của Ấn Độ và gần một triệu tấn ngũ cốc bị mắc kẹt ở đó do người mua từ chối trả mức thuế xuất khẩu 20% mới của chính phủ so với giá hợp đồng đã thỏa thuận.
Mặc dù có một số người mua sẵn sàng trả giá cao hơn cho các hợp đồng mới, nhưng các chủ hàng hiện đang phân loại các hợp đồng đang chờ xử lý, Nitin Gupta, Phó chủ tịch phụ trách kinh doanh gạo của Olam Ấn Độ cho biết.
Với việc các nhà xuất khẩu Ấn Độ tạm dừng các hợp đồng mới, người mua đang cố gắng đảm bảo nguồn cung từ các đối thủ Thái Lan, Việt Nam và Myanmar, những nước đã tăng giá gạo trắng 5% tấm lên khoảng 20 USD/tấn trong 4 ngày qua, các đại lý cho biết.
Nhưng ngay cả những nhà cung cấp này cũng không muốn vội vàng ký hợp đồng vì họ đang kỳ vọng giá sẽ tăng lên.
“Chúng tôi kỳ vọng giá sẽ tăng hơn nữa trong những tuần tới”, một thương nhân tại Thành phố Hồ Chí Minh cho biết.
Các thương nhân cho biết gạo 5% tấm của Việt Nam được chào ở mức 410 USD/tấn vào thứ Hai, tăng từ 390- 393 USD/tấn vào tuần trước.
Trung Quốc, Philippines, Bangladesh và các nước châu Phi như Senegal, Benin, Nigeria và Ghana là những nước nhập khẩu gạo thường nhiều nhất, trong khi Iran, Iraq và Ả Rập Xê Út nhập khẩu gạo basmati cao cấp.
Nguồn cung bị gián đoạn do đại dịch Covid-19 và gần đây là xung đột Nga-Ukraine đã đẩy giá ngũ cốc lên cao nhưng gạo phần lớn đã đi ngược xu hướng này nhờ thu hoạch bội thu và lượng tồn kho dồi dào tại các nhà xuất khẩu trong hai năm qua.
Người mua hiện lo ngại động thái của Ấn Độ có thể làm tăng giá gạo và khiến mặt hàng chủ lực như lúa mì và ngô trở nên đắt đỏ, một nhà phân phối của một công ty thương mại toàn cầu có trụ sở tại Mumbai cho biết.
