Ấn Độ liệu có đón được làn sóng đầu tư dịch chuyển do chiến tranh thương mại Mỹ-Trung

Thực trạng bức tranh kinh tế Ấn Độ giữa đại dịch

Kể từ khi nước này bắt đầu tình trạng phong tỏa vào tháng 3, khoảng 20 tỷ USD từ các giao dịch xuyên biên giới đã được công bố, với sự ưa chuộng từ Facebook và gã khổng lồ cổ phần tư nhân KKR. Họ đầu tư tiền vào các công ty kỹ thuật số, công viên năng lượng mặt trời và hơn thế nữa.

Những người lạc quan cho rằng Ấn Độ có thể sớm trở thành nơi xây dựng các nhà máy, khi các công ty tìm cách đa dạng hóa chuỗi cung ứng của họ rời khỏi Trung Quốc.

Tuy nhiên, nếu nhìn kỹ vào thực trạng nền kinh tế Ấn Độ lúc này, một bức tranh khác sẽ hiện ra.

Ở quốc gia đông dân thứ hai thế giới này, các công ty nước ngoài thường gánh chịu hậu quả của việc thay đổi quy định, chính sách.

Jio, được điều hành bởi Mukesh Ambani, là người giàu nhất Ấn Độ, để cạnh tranh với Amazon, Walmart và Vodafone. Ảnh: Getty

Các nhà đầu tư ngày càng thích nhận số ít cổ phần bên cạnh các ông trùm địa phương, thay vì tự mình đặt ra.

Thủ tướng Narendra Modi đang hướng tới một chính sách tự chủ linh hoạt. Trong tháng trước, Ấn Độ đã cấm 59 ứng dụng đến từ Trung Quốc, trong đó có TikTok.

Nếu mọi thứ không thay đổi, Ấn Độ cũng như các công ty đầu tư vào quốc gia này sẽ không đạt được mục tiêu phát triển như mong muốn.

Ấn Độ gần như đóng cửa đối với các công ty nước ngoài trong giai đoạn độc lập vào năm 1947 và tự do hóa vào năm 1991, thậm chí họ đã hất cẳng Coca-Cola.

Kể từ đó, quốc gia này đã mở cửa, thăm dò từ từ vào lúc đầu, và tự tin hơn sau năm 2000.

Tổng cộng, các công ty đa quốc gia đã đầu tư hơn 500 tỷ USD và một số đó đã giành được quyền kiểm soát các tài sản quan trọng.

Vào năm 2007, Vodafone đã chiếm phần lớn cổ phần trong một mạng di động lớn. Còn Suzuki đến từ Nhật Bản trở thành nhà sản xuất ô tô lớn nhất quốc gia này.

Khi ông Modi đắc cử vào năm 2014, ông đã cam kết sẽ khiến Ấn Độ trở nên hiếu khách hơn và thu hút nhiều nhà máy hơn.

Trên lý thuyết, cuộc chiến thương mại Trung-Mỹ sẽ giúp việc biến Ấn Độ thành một trung tâm sản xuất toàn cầu dễ dàng hơn bao giờ hết.

Chính phủ ông Modi phải làm thế nào để đón làn sóng đầu tư dịch chuyển

Các quan chức tự hào rằng Ấn Độ đã nhanh chóng tăng thứ hạng “chỉ số thuận lợi kinh doanh”, từ vị trí thứ 142 năm 2014 lên vị trí thứ 63 vào năm ngoái.

Nhưng thực tế lại không mấy ấn tượng. Cổ phần từ nguồn đầu tư trực tiếp nước ngoài toàn cầu (FDI) vào Ấn Độ đã tăng nhẹ, từ 2,5% năm 2014 lên 3,3% vào năm ngoái.

Trong khi đó, một số vấn đề rắc rối lại phát sinh. Các công ty nước ngoài không phải luôn luôn được đối xử công bằng.

Một số công ty dù đã hoạt động ở Ấn Độ trong nhiều thập kỷ, như Unilever, chỉ được đối xử như những doanh nghiệp địa phương.

Vodafone đã rót hơn 20 tỷ USD vào Ấn Độ nhưng phải chịu một yêu cầu hồi tố thuế lớn, cũng như chịu những quy định bất lợi.

Amazon cùng với Walmart đã đầu tư hơn 20 tỷ USD, cũng phải đối mặt với một sự thay đổi mạnh mẽ trong các quy tắc thương mại điện tử vào năm 2019 và khiến họ gặp khó khăn trong việc sở hữu hoặc kiểm soát hàng tồn kho.

Bởi vì sân chơi không bình đẳng, các công ty nước ngoài dường như đang chuyển từ sở hữu riêng từng công ty con sang nhận cổ phần gián tiếp trong các công ty địa phương được kết nối tốt với chính quyền.

Vốn ngoại sẵn sàng đổ vào, nhưng họ muốn thấy một Ấn Độ ổn định, bình đẳng với nhà đầu tư nước ngoài. Ảnh: entrackr

Ford đã xếp lại hoạt động kinh doanh của họ thành loại hình liên doanh. Aéroports de Paris đã có cổ phần không kiểm soát trong một công ty cơ sở hạ tầng.

Một danh sách những người có tên tuổi trong hoạt động kinh doanh trên thế giới đã mua những cổ phần nhỏ của công ty điện thoại di động và thương mại điện tử Jio, được điều hành bởi Mukesh Ambani, là người giàu nhất Ấn Độ, để cạnh tranh với Amazon, Walmart và Vodafone.

Trong số tất cả 57 tỷ USD giao dịch xuyên biên giới được công bố suốt 12 tháng qua, 66% là cổ phần gián tiếp và một nửa liên quan đến các đối tác làm việc với một số ít các ông trùm Ấn Độ.

Nền kinh tế đang dần bị chi phối bởi một vài doanh nghiệp mạnh trong nước. Theo công ty đầu tư Marcellus, 70% lợi nhuận liên kết được tạo ra bởi 20 công ty hàng đầu. Và chỉ một trong số đó là doanh nghiệp nước ngoài, tăng lên 14% so với 30 năm trước.

Với dự báo nền kinh tế sẽ giảm 4,5% trong năm nay và các công ty tìm kiếm các lựa chọn thay thế cho Trung Quốc, nhiều người cho rằng Thủ tướng Modi sẽ mở cửa kinh tế.

Nhưng các chính sách của ông đã hướng nội, phản ánh sự chùn bước đối với chủ nghĩa bảo hộ ở phương Tây.

Vào ngày 12/5, ông đã có một bài phát biểu cho rằng Ấn Độ nên tham gia vào chuỗi cung ứng toàn cầu nhưng cũng đã đề cập 17 lần đến “việc tự chủ”.

Khi căng thẳng quân sự với Trung Quốc gia tăng, một cuộc đàn áp mới đã bắt đầu.

Cùng với việc cấm các ứng dụng của Trung Quốc, chính phủ đang thúc đẩy các công ty thương mại điện tử có dán nhãn “xuất xứ quốc gia” trên các mặt hàng họ bán.

Các công ty nước ngoài mang lại tiền, bí quyết và sự cạnh tranh. Một khi đại dịch qua đi, Ấn Độ phải cho thấy rằng quốc gia này vẫn mở cửa cho hoạt động kinh doanh.