Ăn nhiều thịt có hại cho sức khỏe?

Ăn nhiều thịt có thể dẫn đến những bệnh sau đây:

Bệnh tim mạch

Bệnh tim là nguyên nhân gây tử vong phổ biến trên thế giới. Một nghiên cứu năm 2019 trên 500.000 người trưởng thành cho thấy cứ 100 gam thịt đỏ bao gồm thịt bò, thịt bê, thịt lợn, thịt cừu… hoặc thịt chế biến sẵn tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch 19%. Nguyên nhân là vì chúng chứa axit béo bão hòa, làm tăng LDL - cholesterol “xấu”, được biết là khiến mọi người có nguy cơ mắc các bệnh tim cao hơn. Ngược lại, chế độ ăn dựa trên thực vật có liên quan đến việc giảm nguy cơ mắc bệnh tim.

Đái tháo đường type 2

Nghiên cứu cho thấy lượng thịt đỏ và thịt gia cầm tiêu thụ cao hơn có liên quan đến việc tăng đáng kể nguy cơ bệnh tiểu đường. Ngược lại, một chế độ ăn uống dựa trên thực vật có thể ngăn ngừa, kiểm soát và thậm chí đẩy lùi bệnh tiểu đường type 2. Một nghiên cứu năm 2003 do NIH tài trợ, cho thấy rằng chế độ ăn uống dựa trên thực vật kiểm soát lượng đường trong máu hiệu quả hơn gấp ba lần so với chế độ ăn kiêng tiểu đường truyền thống và những người tham gia đã thấy những cải thiện đáng kể trong vòng vài tuần.

Ung thư

Năm 2015, Tổ chức Y tế Thế giới xác nhận rằng tất cả thịt chế biến (thịt xông khói, xúc xích, thịt giăm-bông và bất kỳ loại thịt nào khác đã được hun khói, xử lý hoặc chế biến theo cách khác) chứa chất gây ung thư. Bên cạnh đó các loại thịt đỏ làm tăng nguy cơ ung thư đại trực tràng và có mối liên hệ với ung thư tuyến tụy, tuyến tiền liệt. Hội đồng Ung thư NSW và hướng dẫn chế độ ăn uống của Úc khuyến cáo rằng bạn không nên ăn quá 700 g thịt đỏ sống hoặc 455 g thịt nạc đỏ nấu chín mỗi tuần.

Ảnh minh họa

Tăng huyết áp và đột quỵ

Huyết áp cao là một trong những yếu tố nguy cơ lớn nhất của đột quỵ vì nó làm tổn thương các mạch máu, khiến chúng trở nên hẹp hơn, và điều này có thể dẫn đến hình thành các cục máu đông và di chuyển đến não. Chế độ ăn giàu chất béo bão hòa và cholesterol - điển hình là thịt - có liên quan đến huyết áp cao và đột quỵ.

Bệnh Alzheimer

Loại sa sút trí tuệ này là một bệnh não tiến triển ảnh hưởng đến rất nhiều người lớn tuổi. Thông qua công trình đoạt giải thưởng của bác sĩ Dean và Ayesha Sherzai, đồng giám đốc của “Chương trình Phòng chống bệnh Alzheimer và Sức khỏe não”, đã phát hiện ra rằng một trong những yếu tố lớn nhất ảnh hưởng đến sức khỏe thần kinh lâu dài của chúng ta là những gì chúng ta ăn vào. Việc tiêu thụ thịt chế biến có liên quan đến việc tăng nguy cơ mắc bệnh Alzheimer trong khi các nghiên cứu cho thấy rằng ăn một chế độ ăn chủ yếu là thực vật có thể làm giảm nguy cơ mắc bệnh Alzheimer lên tới 53%.

Béo phì

Béo phì làm tăng nguy cơ mắc bệnh tim, đái tháo đường type 2, ung thư đại tràng, vú và nội mạc tử cung. Các sản phẩm động vật chứa nhiều chất béo hơn so với thực phẩm có nguồn gốc thực vật. Bởi vì thế không có gì ngạc nhiên khi các nghiên cứu dân số cho thấy những người ăn thịt có tỷ lệ béo phì cao gấp 3 lần người ăn chay.

Rối loạn mỡ máu

Có hai loại cholesterol: HDL (cholesterol “tốt”) và LDL (cholesterol “xấu”). Mức cholesterol LDL cao làm tăng nguy cơ mắc bệnh tim và đột quỵ vì nó tích tụ bên trong động mạch, ngăn chặn lưu lượng máu đến tim và các cơ quan khác. Không có dấu hiệu hoặc triệu chứng, đó là lý do tại sao cholesterol LDL cao thường được gọi là “kẻ giết người thầm lặng”. Chất béo bão hòa làm tăng lượng cholesterol trong máu, và thực phẩm chế biến từ động vật, bao gồm thịt, bơ và pho mát, chứa nhiều chất béo bão hòa. Tuy nhiên, thực vật chứa ít chất béo bão hòa và không có cholesterol, ngoài ra chúng còn giàu chất xơ hòa tan giúp giảm cholesterol nữa. Trên thực tế, các nghiên cứu cho thấy rằng chế độ ăn kiêng dựa trên thực vật làm giảm mức cholesterol hiệu quả hơn so với các chế độ ăn kiêng khác.

Gây nổi mụn

Vitamin B12 là một chất dinh dưỡng quan trọng và quá ít có thể dẫn đến các vấn đề về thần kinh. Tuy nhiên, nghiên cứu đã chỉ ra rằng quá nhiều cũng có thể gây ra nhiều vấn đề, đặc biệt là mụn trứng cá. Một nghiên cứu tại Đại học California đã phát hiện ra rằng vitamin thay đổi cách vi khuẩn hoạt động trên da của những người nhạy cảm. Thịt chứa rất nhiều B12 và do đó việc tiêu thụ nhiều có thể gây ra tình trạng khó chịu, mất tự tin về da. Chế độ ăn thuần chay có thể là câu trả lời cho mụn trứng cá vì nó chứa ít B12 hơn nhiều.

Nhìn chung, điều quan trọng là sự cân bằng của các loại thực phẩm tạo nên một chế độ ăn uống đa dạng và lành mạnh - nhiều ngũ cốc nguyên hạt, trái cây và rau quả và hạn chế các loại thực phẩm giàu chất béo bão hòa, muối và đường - thay vì tập trung vào một loại thực phẩm cụ thể. Không nên ăn quá 3 bữa thịt một tuần, nên xen kẽ với các loại cá béo, đậu phụ, các loại đậu hạt, mè… để đa dạng bữa ăn và tốt cho sức khỏe.

BS. Lê Thảo Nguyên

Phụ trách khoa Dinh dưỡng tiết chế Bệnh viện Quận 11, TP HCM