Ánh điện Thác Mơ

ÁNH ĐIỆN THÁC MƠ

(Đăng Báo Bình Phước xuân 98)

QUANG BÌNH

Năm 1997 chỉ có 283 ngày! Đó là thời lượng mà Nhà máy Thủy điện Thác Mơ (NMTĐTM) hoàn thành chỉ tiêu kế hoạch được giao của năm 1997. Mùa Xuân này là mùa Xuân thứ 4 dòng điện của NMTĐTM hòa vào lưới điện quốc gia. Nằm trên vùng đất rừng núi của 2 huyện Phước Long và Bù Đăng (tỉnh Bình Phước), Thác Mơ là nhà máy thủy điện thứ hai ở khu vực miền Đông Nam Bộ, cũng là mốc son đầu tiên trong tiến trình khởi động sự nghiệp công nghiệp hóa - hiện đại hóa ở tỉnh Bình Phước chúng ta.

Kể từ ngày khởi công xây dựng, hoàn thành và vận hành đi vào đến nay, thời gian chưa dài, nhưng công trình thủy điện Thác Mơ đã có tác động rất to lớn đến đời sống kinh tế - xã hội của nhân dân các dân tộc hai huyện Phước Long và Bù Đăng. Ngoài việc sản xuất nguồn điện cho đất nước, hồ thủy điện Thác Mơ có nguồn thủy sản rất dồi dào và nguồn nước tưới tiêu cho cây trồng xung quanh vùng. Đến với hồ Thác Mơ trong những ngày cuối năm 1997, trong cái nắng chói chang của mùa khô, chúng ta vẫn đón nhận được những hơi thở trong lành, mát dịu tỏa ra từ mặt nước. Xung quanh bờ hồ Thác Mơ, cà phê, điều, tiêu… trải ra những tấm thảm xanh mượt mà báo hiệu một cuộc sống thanh bình, no ấm của một vùng quê.

NMTĐTM có gần 200 CBCNV ngày đêm miệt mài làm việc trong tiếng chảy rì rào của nước, tiếng quay ào ào của tuốc-bin hoặc những nơi tĩnh lặng như ở cửa nhận nước, đập tràn… Kỹ sư trưởng, Phó Giám đốc NMTĐTM Phan A cho biết: “Nhà máy đã hoàn thành kế hoạch năm 1997 trước thời gian quy định đúng 2 tháng 22 ngày và là doanh nghiệp Nhà nước đầu tiên của Bộ Công nghiệp hoàn thành kế hoạch!”.

Ngày 6-1-1995, tổ máy số 1 của NMTĐTM hoàn thành và chạy thử không tải. Ngày 30-4-1995, tổ máy số 2 hoàn thành và cùng tổ máy số 1 phát điện! Một sự trùng hợp ngẫu nhiên, nhưng rất lý thú, bởi lẽ ngày 6-1 là Ngày giải phóng Phước Long và ngày 30-4-1995 là Ngày kỷ niệm 20 năm miền Nam hoàn toàn giải phóng, thống nhất Tổ quốc. Hai tổ máy của NMTĐTM có “ngày sinh” khó ai có thể quên được. Từ đó đến nay, NMTĐTM đã sản xuất gần 2 tỷ ki-lô-oát giờ điện (KWh).

Năm 1995 tuy mới vận hành, nhưng đã sản xuất được 508 triệu KWh, vượt kế hoạch 70 triệu KWh; năm 1996 kế hoạch giao là 530 triệu KWh, nhưng đã sản xuất được 787 triệu KWh và năm 1997 kế hoạch giao là 653 triệu KWh, đã được máy hoàn thành vào ngày 8-10-1997. Hơn 2 tháng còn lại của năm 1997 sản xuất được trên 150 triệu KWh mà vẫn giữ được mức nước hồ là 218m để sẵn sàng sản xuất điện trong mùa khô 1997-1998.

Theo thiết kế, sản lượng điện NMTĐTM hàng năm sản xuất 610 triệu KWh, như vậy năm 1997 là năm thứ 2 NMTĐTM sản xuất vượt sản lượng thiết kế. Giải thích về vấn đề này, kỹ sư Phan A nói: “Do những khiếm khuyết trong quá trình thi công và sự không đồng bộ của thiết bị công nghệ của Ucraina cung cấp, nên chúng tôi áp dụng phương án vận hành tối đa để tìm ra những khuyết điểm của nhà máy và xử lý ngay. Phương án này đòi hỏi tất cả CBCNV phải liên tục bám chặt các nhiệm vụ được giao”. Và, trong vòng 2 năm qua, nhà máy đã khắc phục, sửa chữa được một số sự cố xuất phát từ nguyên nhân thiết bị không đồng bộ đó.

Đến nay, NMTĐTM được Bộ Công nghiệp đánh giá là một trong 13 nhà máy của cả nước có sự ổn định cao. Tuy nhiên, hiện tại cũng như trong tương lai, NMTĐTM còn đó không ít những khó khăn, nhất là trong việc chống lũ hàng năm. Những biến động phức tạp về khí hậu thủy văn trong vùng, cùng với việc rừng phòng hộ đầu nguồn bị chặt phá nghiêm trọng nên nước lũ vào hồ rất lớn, có khi rất đột ngột, nhưng lại giảm nhanh khi hết mưa; do đó việc giữ nước hồ ở mức bình thường gặp rất nhiều khó khăn. Mức nước thấp nhất năm 1995 ở hồ Thác Mơ là 202,65m, năm 1996 là 206,44m và năm 1997 là 198,5m, chỉ còn 0,5m để nhà máy hoạt động! Ngoài ra, NMTĐTM vẫn còn một số tồn tại như nhà dầm và hệ thống đường ray cẩu ở cửa nhận nước bị lún, khớp bù 2 đường ống áp lực thường bị rách, hệ thống van kiểm tra, van cứu hỏa chất lượng kém, đang phải thay thế dần… Khó khăn không ít, nhưng trí tuệ và nghị lực của tập thể, CBCNV nhà máy là rất lớn. Qua 3 năm đi vào vận hành sản xuất, NMTĐTM đã khẳng định được điều đó.

Đến NMTĐTM thấy những kỹ sư, công nhân làm việc miệt mài, nghiêm túc với tác phong công nghiệp, mới thấy được sức sống mãnh liệt của một nhà máy trẻ hàng năm cung cấp một sản lượng điện không nhỏ cho đất nước. Tết Mậu Dần này, tôi biết trong số gần 200 công nhân của nhà máy có không ít người lại phải ăn cái tết xa nhà, xa người thân để đóng góp một phần công sức của mình làm sáng thêm mùa Xuân thanh bình cho quê hương đất nước.