Cựu Tổng thống Trump cho rằng quân đội Afghanistan chiến đấu chỉ để nhận mức lương cao ngất ngưởng và một khi Mỹ rời đi, họ không còn động lực đối đầu Taliban, vì thế đã tan rã nhanh chóng. Ông cũng lo ngại về số phận vũ khí hiện đại Mỹ đã trang bị cho Afghanistan sẽ bị Taliban bán cho đối thủ.
Ông Trump trong phỏng vấn của Fox News cho rằng, những trực thăng UH-60 Black Hawk Mỹ khi lọt vào tay Taliban sẽ bị Nga và Trung Quốc nghiên cứu và moi những thông tin mật liên quan tới dòng vũ khí này.
"Mất hàng tỷ USD, những chiếc trực thăng UH-60 Black Hawk mới, tối tân sẽ bị nghiên cứu bởi Nga, Trung Quốc và bất kỳ ai khác, bởi vì đây là công nghệ tốt nhất trên thế giới", cựu tổng thống Mỹ nói.
Không quân Afghanistan (AAF) băt đầu nhận dòng trực thăng đa năng hạng trung UH-60 Black Hawk vào tháng 9/2017, tới khi sụp đổ họ đã có tới 42 chiếc đang phục vụ trong biên chế.
Dự kiến Mỹ sẽ chuyển giao cho Afghanistan khoảng 160 chiếc UH-60 với mục đích cuối cùng là thay thế toàn bộ phi đội Mi-17 hiện nay của AAF.
Được phát triển từ đầu những năm 1970 theo chương trình "Hệ thống máy bay vận tải đa dụng chiến thuật - UTTAS" để thay thế UH-1, trực thăng UH-60 Black Hawk của hãng Sikorsky Aircraft đã giành chiến thắng trước các đối thủ của Boeing vào năm 1976.
Những chiếc trực thăng UH-60 đầu tiên được bàn giao cho lục quân Mỹ vào tháng 6-1979.
Ngay sau khi tiếp nhận, UH-60 Black Hawk đã cho thấy là một loại trực thăng đa dụng tốt, xứng đáng thay thế huyền thoại UH-1 Iroquois của nước này.
Hình ảnh trực thăng UH-60 Black Hawk đã gắn liền với biểu tượng của thủy quân lục chiến Mỹ trong các cuộc chiến giai đoạn từ thập niên 1980 cho tới nay.
Hoạt động bền bỉ, dễ sử dụng và bảo trì, UH-60 Black Hawk được coi là một trong những trực thăng tốt nhất của quân đội Mỹ.
Trong cuộc Chiến tranh Vùng Vịnh năm 1991, UH-60 đã tham gia vào chiến dịch tấn công đường không lớn nhất trong lịch sử Lục quân Hoa Kỳ với hơn 300 chiếc trực thăng tham gia.
Năm 1993, UH-60 Black Hawk trở nên nổi bật trong cuộc tấn công vào Mogadishu ở Somalia. Những chiếc trực thăng này cũng hoạt động tại Balkan và Haiti trong thập niên 1990.
UH-60 có nhiều phiên bản, trong đó phiên bản UH-60A được chế tạo với tư cách là trực thăng vận tải chiến thuật. Đây cũng là dòng trực thăng đang phục vụ chủ đạo tại Afghanistan.
Các biến thể UH-60 sau đó được sản xuất cho Hải quân, Không quân và Tuần duyên.
Thậm chí còn có hẳn một phiên bản trực thăng tấn công được mang tên AH-60L. Biến thể này có thể mang tới 12 tên lửa các loại, sức chiến đấu gần ngang ngửa với AH-64 Apache.
UH-60 được thiết kế với dạng dài và thấp để đáp ứng yêu cầu của Lục quân Mỹ về khả năng được vận chuyển trên máy bay vận tải C-130 Hercules.
UH-60 Black Hawk có thể được trang bị súng máy M240H 7.62 hoặc M134 minigun 7.62 mm hay GAU-19 12.7 mm.
Vũ khí của UH-60 Black Hawk còn có thể bao gồm rocket 70 mm Hydra 70, và đôi khi là tên lửa dẫn đường bằng laser AGM-114 Hellfire khi cần thiết.
Dòng trực thăng này có thể chở 11 lính với đầy đủ trang bị, nâng 1.170 kg hàng ở khoang trong hay 4.050 kg hàng bên ngoài.
Để di chuyển, UH-60 trang bị 2 động cơ General Electric T700-GE-701 công suất 1.890 mã lực/chiếc, tốc độ tối đa 295 km/h, tốc độ hành trình 278 km/h. Phạm vi hoạt động tối đa của UH-60 2.200 km.
Với những tính năng kể trên, UH-60 với các biến thể của nó được coi là biểu tượng của lực lượng trực thăng vận Mỹ. Ví thế lo ngại của cựu Tổng thống Trump không phải không có cơ sở.
Tuy nhiên các nhà phân tích chỉ rằng, biến thể UH-60A mà Afghanistan đang sử dụng thực ra cũng là biến thể cũ mà Mỹ đã loại biên từ năm 2019 để thay thế bằng phiên bản UH-60M.
Phiên bản này cũng đang đươc Trung Quốc sở hữu. Trong quá khứ, Bắc Kinh đã mua 24 chiếc S-70 (phiên bản UH-60A xuất khẩu) từ Mỹ. Chính vì thế dòng UH-60A mà Taliban đang nắm trong tay không phải là loại vũ khí hiện đại mà Nga và Trung Quốc cần nghiên cứu.
Hiện phiên bản UH-60M đang được sử dụng rộng rãi trong quân đội Mỹ, ở phiên bản này có thiết kế cải tiến động cơ T700-GE-701D nâng cấp, hộp số sử dụng công nghệ mới có tuổi thọ lâu hơn, hệ thống điện tử cũng hiện đại hơn.
Những chiếc UH-60M thậm chí còn trang bị hệ thống fly-by-wire và hệ thống bay Hệ thống Cấu trúc Điện tử Hàng không Chung (CAAS), từ đó giúp cho hiệu năng hoạt động nâng cao gấp đôi so với biến thể trước.
Việt Hùng