Áp lực chiến lược 'nước chảy đá mòn' lên chính phủ của ông Netanyahu

Trong cùng một ngày cuối tháng 8, Israel chứng kiến một sự đối lập rõ rệt.

Ngày 26-8, tại Tel Aviv, hàng chục ngàn người biểu tình yêu cầu Israel ngừng bắn và tìm kiếm tự do cho các con tin bị giữ ở Gaza. Cùng thời gian đó, tại Jerusalem, Thủ tướng Benjamin Netanyahu rạng rỡ trên bục phát biểu và nói về "sự đoàn kết của nhân dân", theo đài CNN.

Trên đường phố Tel Aviv, những người biểu tình kêu gọi thả con tin, mong chính phủ chấp nhận thỏa thuận ngừng bắn. Nhưng tại một nhà hàng ở Jerusalem, ông Netanyahu cam kết rằng Israel đang trên "con đường chiến thắng" với kế hoạch mở rộng cuộc chiến kéo dài 22 tháng tại Dải Gaza.

Những người biểu tình nói về một đất nước cần được chữa lành. Trong khi đó, ông Netanyahu nói về kế hoạch mở rộng các khu định cư Do Thái ở Bờ Tây.

Quảng trường Con tin ở Tel Aviv (Israel) hôm 17-8. Ảnh: Ariela Karmel/THE TIMES OF ISRAEL

Những hình ảnh đối lập này phần nào cho thấy thái độ cương quyết của ông Netanyahu và chính phủ của ông đối với lời kêu gọi của một bộ phận không nhỏ người dân. Dù vậy, ở chiều ngược lại, các cuộc biểu tình đang gây áp lực lớn lên chính phủ Israel phải sớm xem xét thỏa thuận ngừng bắn.

Làn sóng biểu tình lớn

Gần 2 năm sau cuộc chiến ở Gaza, các cuộc thăm dò dư luận liên tục cho thấy phần lớn người Israel ủng hộ các thỏa thuận có thể đưa 50 con tin còn lại về nhà và chấm dứt giao tranh ở Gaza. Tuần này qua tuần khác, hàng chục ngàn người biểu tình tập hợp tại Quảng trường Con tin ở Tel Aviv, tại các giao lộ chính trên toàn quốc để ủng hộ gia đình các con tin và cuộc đấu tranh của họ.

Sau quyết định của ông Netanyahu về việc tăng cường tấn công TP Gaza, các cuộc biểu tình đã leo thang, thu hút hàng trăm ngàn người xuống đường.

Vào ngày 17-8, gia đình các con tin đã dẫn đầu một cuộc biểu tình với quy mô chưa từng có, ước tính thu hút gần 500.000 người. Hôm 26-8, gia đình các con tin đã phát động một ngày biểu tình khác, được cho là đã tập hợp được khoảng 300.000 người tại Tel Aviv.

Tổng thống Israel – ông Isaac Herzog cũng phát biểu trong cuộc biểu tình hôm 17-8. “Không có người Israel nào không muốn [các con tin] trở về nhà. Chúng ta có thể tranh luận về triết lý, nhưng thực sự, người dân Israel muốn anh chị em của chúng ta trở về nhà” – ông Herzog nói.

Ông Haim Rubinstein – một trong những người sáng lập tổ chức Diễn đàn Gia đình Con tin (tổ chức đại diện cho một số gia đình của những người bị Hamas bắt làm con tin) – cho biết tinh thần đoàn kết là động lực thúc đẩy người dân tham gia các sự kiện này.

"Mọi người đến các cuộc biểu tình để nói với các gia đình con tin: Cuộc chiến này không chỉ là của các bạn, mà là cuộc chiến của tất cả người dân Israel, vì bản sắc và tinh thần của đất nước, vì giá trị của trách nhiệm chung mà Israel được thành lập. Người Israel hiểu rằng chúng ta đang ở một thời điểm quyết định. Họ đến đây để yêu cầu chính phủ chấm dứt cuộc chiến và đưa anh chị em chúng ta trở về nhà" – ông Rubinstein nói.

“Nước chảy đá mòn”

Tờ The Guardian lý giải nguyên nhân khiến ông Netanyahu kiên trì theo đuổi giải pháp cứng rắn về vấn đề Gaza là do ông đang chịu áp lực từ các đảng cực hữu trong chính phủ liên minh, khi những người này tuyên bố sẽ rút lui nếu ông đồng ý một thỏa thuận ngừng bắn.

Có thể vì lý do đó, ông Netanyahu dường như không hề nao núng trước làn sóng áp lực của dư luận khi ông tiếp tục kế hoạch tấn công quy mô lớn vào TP Gaza, bất chấp nỗi lo sợ của các gia đình con tin rằng chiến dịch có thể gây nguy hiểm cho người thân của họ. Hơn nữa, ông Netanyahu và các đồng minh đã lên án mạnh mẽ các cuộc biểu tình, cáo buộc họ hỗ trợ nhóm vũ trang Hamas.

“Những người kêu gọi chấm dứt xung đột đang trì hoãn quá trình thả con tin và đảm bảo rằng những nỗi kinh hoàng của vụ tấn công ngày 7-10-2023 sẽ quay trở lại” – ông Netanyahu nói.

Tuy nhiên, các cuộc biểu tình gần đây đã giúp đưa cuộc đấu tranh của các gia đình con tin trở thành tiêu đề của nhiều bài viết trên các báo lớn trong và ngoài Israel, thu hút sự quan tâm của dư luận và gây áp lực không nhỏ lên chính phủ nước này. Các gia đình con tin cho biết sẽ tiếp tục gia tăng áp lực vì họ tin rằng đó là cách duy nhất để buộc ông Netanyahu hướng tới một thỏa thuận.

“Nước chảy đá mòn và cuối cùng điều gì đó sẽ xảy ra vì chúng tôi đang chiến đấu cho tương lai của mình. Nếu chúng tôi không tin rằng mình có thể tạo ra sự khác biệt, chúng tôi đã không ở đây. Đây là cách duy nhất để đưa các con tin trở về nhà” – bà Yael Adar, mẹ của một con tin đã thiệt mạng, cho biết.

Theo The Guardian, các cuộc biểu tình cũng tác động lớn đến những người được kêu gọi nhập ngũ. Theo tờ báo, số lượng người Israel từ chối nhập ngũ đã tăng lên trong thời gian gần đây.

Những người biểu tình kêu gọi chính phủ Israel thỏa thuận với Hamas về chấm dứt xung đột, thả con tin, bên ngoài căn cứ quân sự Kirya ở Tel Aviv (Israel) vào ngày 23-8. Ảnh: Erik Marmor/FLASH90

Lực lượng Phòng vệ Israel không cung cấp số liệu cụ thể về số lượng quân dự bị từ chối nhập ngũ. Tuy nhiên, trả lời tờ The New York Times, hàng chục sĩ quan và binh lính mô tả các đơn vị chiến đấu của họ của đang thiếu người. Trong đó, một số binh sĩ cho biết 40 đến 50% thành viên dự bị trong đơn vị của họ không đến làm nhiệm vụ.

Một cuộc thăm dò gần đây được công bố trên tờ Haaretz cho thấy sự ủng hộ của người dân đối với những người từ chối nhập ngũ tăng lên đáng kể. Động cơ từ chối nhập ngũ bao gồm phản đối tác động của cuộc chiến lên Gaza, lên án tình trạng khủng hoảng nhân đạo ở Gaza, lo ngại rằng hành động quân sự gây nguy hiểm cho các con tin.

KHOA ĐIỀM