Áp lực tỷ giá 'leo thang' sau kỳ nghỉ lễ

So với đầu năm, tỷ giá liên ngân hàng đã tăng khoảng 3,8%, và tăng gần 6,1% so với cùng kỳ năm ngoái.

Sau kỳ nghỉ lễ Quốc khánh, tỷ giá USD/VND trong nước tiếp tục ghi nhận đà tăng mạnh. Ngày 4/9, Ngân hàng Nhà nước (NHNN) công bố tỷ giá trung tâm ở mức 25.248 VND/USD, tăng 2 đồng so với phiên trước đó và giữ nguyên trong ngày 5/9.

Dù mức tăng không đáng kể, song tỷ giá bán ra tại hầu hết các ngân hàng thương mại đã được đẩy lên mức kịch trần do NHNN quy định – 26.510 VND/USD.

Tại Vietcombank sáng nay, tỷ giá mua vào chuyển khoản hiện ở mức 26.190 VND/USD, bán ra 26.510 VND/USD. Các ngân hàng khác như Techcombank, ACB, BIDV, VietinBank, VPBank, VIB… cũng đồng loạt niêm yết giá bán chạm trần.

So với mức đỉnh lịch sử được ghi nhận vào ngày 22/8 (26.562 VND/USD), tỷ giá hiện tại vẫn thấp hơn một khoảng nhỏ, nhưng tốc độ điều chỉnh tăng giá bán kịch trần đã diễn ra liên tục trong ba ngày qua.

Diễn biến tương tự cũng xuất hiện trên thị trường liên ngân hàng, với tỷ giá USD tăng thêm 30 đồng trong ngày 4/9, đạt 26.375 VND/USD. So với đầu năm, tỷ giá liên ngân hàng đã tăng khoảng 3,8%, và tăng gần 6,1% so với cùng kỳ năm ngoái.

Trong khi đó, thị trường tự do chứng kiến mức tăng mạnh hơn, với giá USD mua vào lên tới 26.810 đồng và bán ra 26.910 đồng – mức cao nhất từng ghi nhận. Chênh lệch giữa tỷ giá tự do và ngân hàng đã giãn lên đến gần 400 đồng/USD, thay vì dao động quanh 150–200 đồng như những tuần trước.

Để điều tiết thị trường, NHNN tiếp tục sử dụng linh hoạt các công cụ trên thị trường mở. Trong phiên 4/9, cơ quan này chào thầu tổng cộng 17.000 tỷ đồng với kỳ hạn từ 7 đến 91 ngày, lãi suất 4%/năm. Kết quả có 14.101 tỷ đồng trúng thầu, trong khi khối lượng đáo hạn lên tới 19.523 tỷ đồng – đồng nghĩa với việc NHNN đã hút ròng 5.422 tỷ đồng khỏi hệ thống trong ngày.

Động thái này cho thấy NHNN đang bắt đầu rút bớt thanh khoản, trong bối cảnh tỷ giá USD/VND neo cao.

Cùng ngày, lãi suất bình quân VND trên thị trường liên ngân hàng đã giảm từ 0,05 đến 0,25 điểm phần trăm ở các kỳ hạn từ một tháng trở xuống. Cụ thể, lãi suất qua đêm lùi về mức 4,75%, so với 5% trong phiên liền trước.

Trước đó, ngày 3/9, NHNN đã bơm mạnh tiền vào hệ thống với 28.328 tỷ đồng qua OMO, gấp gần bốn lần so với thời điểm trước nghỉ lễ. Giao dịch kỳ hạn 7 ngày chiếm phần lớn với hơn 20.885 tỷ đồng trúng thầu. Lãi suất trúng thầu duy trì ở mức 4%/năm.

Sau nhiều ngày sụt giảm cuối tháng 8, lãi suất tiền đồng trên thị trường liên ngân hàng tăng trở lại vào ngày giao dịch đầu tháng 9, lãi suất qua đêm đã tăng mạnh 1,16 điểm phần trăm lên 5%, trong khi kỳ hạn 1 tuần cũng tăng 0,84 điểm phần trăm lên 5,23%.

Song song với việc điều tiết thanh khoản, NHNN đã triển khai hoạt động bán ngoại tệ có kỳ hạn trong hai ngày 25–26/8, với mức giá bán 26.550 VND/USD trong thời hạn 180 ngày, áp dụng cho các tổ chức tín dụng có trạng thái ngoại tệ âm.

Động thái này được Chứng khoán Rồng Việt (VDSC) đánh giá là nhằm định hướng điểm neo tỷ giá và thăm dò nhu cầu USD trên thị trường, trong bối cảnh NHNN chưa trực tiếp can thiệp bằng việc bán giao ngay.

Sau can thiệp, tỷ giá tại một số ngân hàng như Vietcombank đã hạ nhẹ – từ 26.536 đồng (ngày 27/8) xuống 26.502 đồng (ngày 29/8) – trước khi quay lại xu hướng tăng.

Tuy nhiên, VDSC cho rằng do chỉ có các tổ chức tín dụng có trạng thái ngoại tệ âm mới được đăng ký mua, tỷ giá đã có nhịp giảm kỹ thuật sau biện pháp điều hành của NHNN. Tuy nhiên, áp lực đối với tỷ giá sẽ chưa có thay đổi cơ bản nếu nhu cầu ngoại tệ từ nay đến cuối năm tiếp tục tăng.

Tỷ giá trong nước liên tục đi lên trong khi đồng USD suy yếu. Tính từ đầu năm đến nay, chỉ số DXY – đại diện cho sức mạnh đồng bạc xanh so với rổ tiền tệ – đã giảm hơn 10% từ đầu năm, hiện chỉ còn quanh mức 98,1 điểm.

Theo Công ty Chứng khoán MBS, DXY đang chịu áp lực sau thông tin Tổng thống Mỹ Donald Trump sa thải thành viên Hội đồng Thống đốc Cục Dự trữ Liên bang (Fed) Lisa Cook, gây lo ngại về tính độc lập của ngân hàng trung ương.

Thêm vào đó, chỉ số giá tiêu dùng lõi (PCE) tháng 7 tại Mỹ tăng đúng kỳ vọng, góp phần củng cố quan điểm rằng Fed có thể bắt đầu điều chỉnh lãi suất trong cuộc họp ngày 16–17/9.

Ngoài ra, MBS cho rằng thặng dư thương mại của Việt Nam trong năm nay sẽ dao động trong khoảng 4 - 8 tỷ USD, thấp hơn nhiều so với mức 24.8 tỷ USD của năm ngoái. Do vậy, đây dự kiến sẽ là yếu tố gia tăng áp lực lên tỷ giá trong thời gian tới.

Trong báo cáo giữa tháng 8, Công ty TNHH Chứng khoán Ngân hàng Ngoại thương (VCBS) đánh giá rằng sự mất giá của đồng VND từ đầu năm đến nay chủ yếu đến từ ba yếu tố.

Đó là chính sách tiền tệ nới lỏng nhằm hỗ trợ tăng trưởng kinh tế, rủi ro thuế quan vẫn hiện hữu khi Mỹ áp mức thuế 20% với hàng hóa Việt Nam, và áp lực tâm lý giữ ngoại tệ gia tăng khi giá vàng liên tục lập đỉnh cùng xu hướng mạnh lên của các đồng tiền lớn khác.

VCBS dự báo tỷ giá USD/VND sẽ biến động trong biên độ hợp lý khoảng 4–5% cho cả năm 2025. Về cuối năm, công ty này kỳ vọng thị trường ngoại hối sẽ ổn định hơn, nhờ triển vọng Fed hạ lãi suất và căng thẳng thương mại quốc tế hạ nhiệt, từ đó khuyến khích dòng vốn đầu tư trở lại Việt Nam thay vì tâm lý thận trọng.

Trong quý II, đồng VND là một trong những đồng tiền châu Á mất giá mạnh nhất, Ngân hàng UOB (Singapore) cho biết. Và VND sẽ tiếp tục ở vùng giá yếu trong quý III, sau đó dần phục hồi, ngân hàng này dự báo tỷ giá USD/VND dự kiến ở mức 26.300 trong quý III, giảm về 26.100 trong quý IV, 25.900 trong quý I/2026 và 25.700 trong quý II/2026.

Còn theo Công ty Chứng khoán VPBankS, áp lực tăng tỷ giá hiện nay đến từ nhu cầu thương mại, dòng vốn FDI chậm giải ngân, nhập khẩu theo mùa tăng cao, cùng với rủi ro thâm hụt cán cân thương mại ngày càng lớn.

Tuy nhiên, các yếu tố này có thể hạ nhiệt trong các tháng tới nếu chỉ số DXY tiếp tục giảm và Fed cắt gim lãi suất vào tháng này.

Nhật Hạ