Apple đang mắc kẹt trong chính triết lý mình tôn thờ

Nếu Apple muốn Siri thực sự trở thành một trợ lý ảo thông minh, họ sẽ buộc phải xem xét lại lập trường của mình về quyền riêng tư. Ảnh: Landian News.

Apple Intelligence đang dần trở thành một trong những công nghệ mới gây thất vọng nhất của Apple. Ra mắt tại Hội nghị các nhà phát triển WWDC vào tháng 6/2024, hệ thống AI của Apple đã được triển khai trên toàn bộ dòng iPhone 16 vào tháng 10 và trên iPhone 15 Pro.

Những tính năng ban đầu như công cụ tạo văn bản hỗ trợ viết email, tóm tắt nội dung cho người dùng ít kiên nhẫn đọc, hay trình tạo emoji bằng AI được thêm vào vào tháng 12 đều không gây được tiếng vang. Nhưng trung tâm của Apple Intelligence là Siri mới vẫn chưa xuất hiện.

Trong khi Amazon đã tung ra Alexa+ với những cải tiến lớn, Siri được hứa hẹn vẫn chưa thể thành hiện thực. Ban đầu, Táo khuyết dự định ra mắt Siri mới vào tháng 4, sau đó hoãn đến tháng 5. Mới đây, theo Bloomberg, thời điểm ra mắt đã bị hoãn vô thời hạn. Siri không hoạt động như kỳ vọng.

Khởi đầu đầy hứa hẹn nhưng hiện tại thất vọng

Khi hãng quảng bá Apple Intelligence với người dùng iPhone vào năm ngoái, Siri khi đó chỉ là một "bản mẫu gần như không thể sử dụng được". Một tính năng lẽ ra dành cho iPhone 16 giờ có thể sẽ phải chờ đến iPhone 17.

Với một công ty trị giá hàng nghìn tỷ USD, thật khó tin khi khoảng cách giữa lời hứa và thực tế lại lớn đến vậy. Nhưng nhìn lại lịch sử của Siri, câu chuyện này không có gì mới, Wired nhận định.

Tháng 10/2011, lần đầu tiên Apple ra mắt Siri. Đây là một tính năng chủ đạo trên iPhone 4S. Lúc đó, trợ lý ảo này đi trước cả Amazon Echo (ra mắt năm 2014) và xuất hiện chỉ một ngày trước khi Steve Jobs qua đời, tức là chưa đầy 2 tháng sau khi ông từ chức CEO.

Khi Siri lần đầu xuất hiện trên iPhone 4S, nó được giới thiệu như một sản phẩm mang tính cách mạng. Ảnh: Bloomberg.

Video giới thiệu Siri khi đó trông giống như một phép màu công nghệ. Người dùng có thể nói chuyện tự nhiên với trợ lý ảo, không cần suy nghĩ về cách diễn đạt và nhận được câu trả lời chính xác, có ngữ cảnh. Nhưng nhìn lại, giấc mơ ấy vẫn chưa thành hiện thực sau 13 năm.

Hy vọng của hãng là Apple Intelligence sẽ giúp Siri thực sự thông minh hơn, giống như cách các chatbot hiện đại hoạt động. Theo Táo khuyết, Siri sẽ có thể hiểu ngữ cảnh cá nhân, thực hiện hành động trên nhiều ứng dụng và có kiến thức sâu rộng về thiết bị của người dùng. Đây được xem là "khởi đầu của một kỷ nguyên mới".

Tuy nhiên, với những ai còn nhớ về Siri từ năm 2011, lời hứa này chỉ càng gợi lại những khoảng cách giữa kỳ vọng và thực tế. Ít ai biết rằng, Siri ban đầu không phải là sản phẩm của Apple.

Cơ duyên Siri đến tay Apple

Siri vốn được phát triển bởi SRI International (Stanford Research Institute) và DARPA - cơ quan nghiên cứu của Bộ Quốc phòng Mỹ. Ban đầu, Siri là một ứng dụng iPhone độc lập. Sau đó, Apple mua lại vào năm 2010 với giá hơn 200 triệu USD.

Video về phiên bản Siri gốc vẫn có thể tìm thấy trên YouTube. Khi đó, đồng sáng lập Siri Tom Gruber đã thử nghiệm bằng cách yêu cầu Siri tìm một nhà hàng Italy lãng mạn gần văn phòng. Không chỉ hiển thị kết quả, Siri còn giúp đặt bàn, tất cả chỉ bằng giọng nói.

Steve Jobs tin rằng Siri là một tương lai tất yếu. “Đây là thương vụ cuối cùng của Steve. Ông ấy tham gia vào mọi giai đoạn, từ đàm phán đến đảm bảo chúng tôi thành công tại Apple sau khi được mua lại”, Gruber chia sẻ với Wired.

Nhưng một số giám đốc điều hành Táo khuyết thời đó lại vẽ ra bức tranh khác về Siri. Nó là một sản phẩm chưa bao giờ thực sự sẵn sàng.

Siri năm 2011 từng được quảng bá là một bước nhảy vọt trong số các trợ lý giọng nói, nhưng rồi bị Google Assistant bỏ xa. Ảnh: Bloomberg.

Richard Williamson, cựu lãnh đạo Apple, từng nhận xét vào năm 2017: "Thứ chúng tôi mua về chỉ là một bản demo có thể chạy tốt với vài người, nhưng hoàn toàn không thể mở rộng ra hàng triệu người dùng. Siri lúc đó chẳng có AI nào cả, chỉ là một mớ hỗn độn. Nó cực kỳ dễ bị đánh lừa. Không có xử lý ngôn ngữ tự nhiên (NLP), không có ngữ cảnh, chỉ đơn thuần là tìm kiếm từ khóa”.

Siri ban đầu không thể đáp ứng được kỳ vọng. Nhưng đáng lo ngại hơn là Siri của năm 2025 dù đã được tích hợp AI tiên tiến vẫn tiếp tục vấp phải những vấn đề tương tự.

Hai nửa của Siri mới

Trong khi các chatbot AI ngày càng phổ biến, Apple lại không thể khiến Siri hoạt động như mong đợi. Nguyên nhân lớn nhất có thể nằm ở triết lý cốt lõi của công ty là quyền riêng tư.

Các hệ thống như Alexa hay ChatGPT hoạt động hiệu quả vì chúng thu thập lượng lớn dữ liệu từ người dùng. Nhưng Táo khuyết thì khác. “Apple coi quyền riêng tư là nguyên tắc thiêng liêng. Nếu họ thực sự đặt quyền riêng tư lên hàng đầu, họ sẽ gặp xung đột lợi ích khi phát triển AI”, Gruber nhận xét.

Siri luôn bị đánh giá là kém thông minh hơn Google Assistant. Đơn giản là vì nó biết ít hơn về người dùng. Giờ đây, vấn đề đó lại lặp lại với Siri thế hệ mới.

Theo Wired, Siri mới sẽ dựa trên 2 hệ thống, bao gồm một mô hình AI nhỏ chạy ngay trên iPhone và một mô hình lớn hơn từ OpenAI trên máy chủ. Người dùng sẽ phải cấp quyền để Siri gửi yêu cầu đến OpenAI.

Mô hình AI trên iPhone được cho là có khoảng 3 tỷ tham số, trong khi GPT4 của OpenAI có tới 1.800 tỷ, tức là lớn hơn 600 lần. Ngay cả DeepSeek, một AI nhỏ hơn nhiều, cũng có 671 tỷ tham số.

Mô hình AI chạy trên iPhone quá nhỏ so với tiêu chuẩn hiện tại. Ảnh: NurPhoto.

Một mô hình nhỏ hơn có nghĩa là Siri sẽ bị giới hạn rất nhiều về khả năng hiểu ngữ cảnh và xử lý truy vấn phức tạp. Vậy Siri mới sẽ thực sự làm được gì trước khi phải "bó tay" và chuyển sang OpenAI? Liệu nó có khác gì những trợ lý ảo như Microsoft Copilot hay Amazon Alexa+ không?

Nhiều tính năng mà Apple hứa hẹn cho Siri nghe có vẻ quen thuộc như điều khiển cài đặt trên điện thoại. Nhưng đây là điều mà Bixby của Samsung đã làm từ 2017 và Bixby chưa bao giờ được xem là một lý do để mua điện thoại Galaxy.

Sau hơn một thập kỷ, Siri vẫn chưa thể thực sự thông minh. Nếu tập đoàn không sẵn sàng hy sinh một phần quyền riêng tư để cải thiện khả năng học hỏi và hiểu biết của Siri, giấc mơ về một trợ lý ảo hoàn hảo có thể sẽ tiếp tục bị trì hoãn vô thời hạn, Wired kết luận.

Thúy Liên