Arsenal sai ở đâu trong cuộc đua vô địch Premier League?

Kỷ nguyên Arteta mới chỉ bắt đầu

Đã có thời điểm Arsenal tạo ra khoảng cách lên tới 8 điểm với Man City song với chỉ 2 chiến thắng trong 7 trận gần nhất, trong khi đối thủ tạo ra mạch 11 chiến thắng liên tiếp, Pháo thủ thành London đã rơi xuống vị trí thứ hai với 4 điểm ít hơn và lại còn thi đấu nhiều hơn The Citizens 1 trận.

248 ngày đứng đầu bảng xếp hạng, chưa đội bóng nào dẫn đầu trong khoảng thời gian dài như vậy lại không đăng quang, cái kết này quá nghiệt ngã cho thầy trò Mikel Arteta.

Khoảng thời gian này năm ngoái, người hâm mộ Arsenal trải qua nỗi đau tương tự. Tuy không cay đắng như mùa giải này, nhưng Pháo thủ thành London vẫn không đạt được mục tiêu tưởng chừng nằm trong tay. Trong cuộc đua giành vé dự Champions League sau 5 năm vắng bóng, hy vọng của thầy trò Mikel Arteta vỡ vụn bởi 2 thất bại liên tiếp trước Tottenham và Newcastle.

Đội bóng trẻ dưới sự dẫn dắt của HLV Arteta không thể duy trì ưu thế và mất vị trí thứ tư vào tay Tottenham. Câu chuyện rất quen thuộc và dễ dàng dẫn đến kết luận rằng Pháo thủ thành London quá non nớt, không đủ bản lĩnh chống chọi áp lực hoặc bất cứ cách chê bai nào người hâm mộ đội bóng khác đưa ra.

Tuy nhiên, cần đánh giá công tâm hơn cho nỗ lực của thầy trò Arteta. Arsenal đã đánh mất lợi thế 8 điểm, đánh rơi 11 điểm trong 7 trận gần nhất nhưng đừng quên Man City, cỗ máy hủy diệt do Pep Guardiola tạo dựng đã thắng 11 trận liên tiếp.

Hãy đánh giá sự tiến bộ vượt bậc thầy trò Mikel Arteta có được chỉ trong vòng 12 tháng ngắn ngủi vừa qua. Đội bóng này có thể giành nhiều hơn mùa trước tới tận 18 điểm và ganh đua sòng phẳng với một trong những thế lực hùng mạnh nhất lịch sử Premier League.

Càng ấn tượng hơn nữa khi thống kê chỉ ra Arsenal là đội bóng có độ tuổi trung bình trẻ thứ hai tại Ngoại hạng Anh mùa này. Độ tuổi trung bình của các Pháo thủ chỉ là 25,06 và những quân bài chủ chốt trong tay HLV Arteta đều rất trẻ: thủ quân Martin Odegaard 24 tuổi, đôi cánh Bukayo Saka và Martinelli đều mới 21, trung vệ William Saliba 22, người đá cặp với anh là Gabiel Magalhaes 25, bằng tuổi thủ thành Aaron Ramsdale và hậu vệ phải Ben White. Những cựu binh của Arsenal cũng mới trên dưới tuổi 30, như Granit Xhaka 30 hay Thomas Partey 29, “tư lệnh vùng biên” Oleksandr Zinchenko cũng chỉ 26. Ngay cả HLV Arteta cũng chỉ 41 và mới trải qua mùa giải thứ hai dẫn dắt The Gunners.

Vì thế, Arsenal hiện tại không phải là đội bóng vừa bỏ lỡ cơ hội duy nhất để giành lấy vinh quang và từ giờ trở đi phải sống mòn trong ký ức đau đớn đây. Kỷ nguyên Arteta mới chỉ bắt đầu!

Arsenal tự bắn vào chân mình?

Sự sa sút của Arsenal được đề cập thường xuyên trong giai đoạn hai của mùa giải. Trước tiên là dự báo và tiếp đến là lý giải vì sao thầy trò Arteta lại chịu thua trong cuộc đua vô địch.

Thực tế Pháo thủ vẫn đang trên đường chạm mốc 85 điểm trong mùa giải này, điểm số kỷ lục kể từ mùa giải “Bất khả chiến bại” 2003/04. Từ năm 2005, Arsenal chưa từng vượt mốc 80 điểm và chỉ 1 lần đạt mốc 70 điểm trong 5 mùa gần nhất. So với mùa trước, thầy trò Arteta có thể kết thúc với 18 điểm nhiều hơn và đứng đầu trên bảng xếp hạng trong suốt thời gian dài.

Đa số đều đồng ý rằng Arsenal đã vượt qua khả năng của chính mình. Khi giông tố đi qua, niềm đau gục ngã trước đỉnh vinh quang lắng xuống, sự thăng tiến thần tốc của Pháo thủ sẽ mang lại sự an ủi cho người hâm mộ.

Nhìn từ bên ngoài, cách Arsenal bị Man City giật chức vô địch ngay trên tay dường như biểu hiện của sự sa sút. Pháo thủ thành London chỉ mất 7 điểm trong nửa đầu mùa giải nhưng đánh rơi tới 20 điểm ở lượt về. Khi áp lực tăng lên, thầy trò Arteta sụp đổ. Trái lại, Man City giành 13 chiến thắng trong 14 trận gần nhất để chiếm lấy thế thượng phong.

Nhưng bỏ qua những con số khô khan, Arsenal có đủ mạnh mẽ để đương đầu vỡi cỗ máy hủy diệt của Pep Guardiola và vượt qua bao năm tầm thường chỉ trong 9 tháng? Mark Bowden, chuyên gia tư vấn tâm lý từng làm việc với nhiều cầu thủ tại Premier League sẽ lý giải cặn kẽ về điều này và cho thấy thầy trò Arteta đã đối mặt với quá nhiều khó khăn trong mùa giải này.

“Arteta đã đạt được bước tiến dài trong việc bảo vệ các học trò tại Arsenal khỏi cái gọi là tư duy thiên vị”, ông phân tích. “Đó là suy nghĩ tiếp tục đấu tranh hay buông xuôi, khi kỳ vọng và thử thách cứ càng ngày càng cao hơn, đến giai đoạn quyết định của mùa giải, bản năng của bộ não chúng ta là phản ứng lại căng thẳng bằng cách gia tăng sự căng thắng. Đó là lúc đánh mất phong độ”.

“Đây là cơ chế sinh tồn. Bản năng mách bảo bạn phải chịu áp lực cho tới phút cuối cùng và bạn phải chịu đựng như vậy. Do đó sự hoài nghi năng lực bản thân trỗi dậy và xảy ra những biến chuyển tiêu cực trong suy nghĩ”.

“Bạn có thể quay lại và thắc mắc tại sao Man City không chịu áp lực như thế. Câu trả lời là Man City có kinh nghiệm và minh chứng trong tâm trí, rằng vị trí hiện tại không quan trọng, họ sẽ thắng liên tiếp 10 trận nếu cần. Các cầu thủ Man City hiếm khi rơi vào tâm trạng hoang mang tự hỏi vì họ từng làm được”.

“Arsenal có thể đang sa sút phong độ, nhưng Arteta cho thấy những gì có thể đạt được khi chiến đấu chống lại bản năng tự nhiên của bộ não. Ông ấy dẫn dắt các học trò bằng sức mạnh ý chí không hề lay chuyển. Đó là niềm tin tuyệt đối vào bản thân, tập trung vào sự tiến bộ và tiến xa, với tư duy “đây là điều chúng ta đang làm”. Mọi điều Arteta thực hiện đều với cường độ và sự quyết tâm tích cực vô cùng”.

“Ông ấy đang tạo ra ảnh hưởng to lớn, nhưng dù ông ấy có làm gì đi chăng nữa, trận chiến này không hoàn toàn cân bằng. Arsenal là những chàng trai trẻ còn Man City có thừa kinh nghiệm để biết phải làm gì”.

Bối cảnh là chìa khóa trong kế hoạch tổng thể. Đúng là Arsenal không đạt được mục tiêu giành chức vô địch nhưng đạt được thành tích như hiện tại có thể thấy thầy trò Mikel Arteta có thể tiến xa tới đâu. Biên chuyển trong tâm lý chiến cần thiết để tiếp tục nuôi dưỡng tham vọng chinh phục đỉnh cao sau nhiều năm ảm đạm hơn là gặm nhấm hoài nỗi đau để thua Man City.

Ảnh hưởng từ VAR

Nhìn lại thất bại trong cuộc đua đến chức vô địch Premier League 2022/23, người hâm mộ Arsenal sẽ luôn tự hỏi điều gì sẽ xảy ra nếu trọng tài công tâm hơn với thầy trò Arteta trong trận đấu với Brentford hồi tháng Hai.

Khi Pháo thủ đứng trước cơ hội nới khoảng cách lên thành 8 điểm, tổ trọng tài VAR đã không nhận ra Christian Norgaard rơi vào thế việt vị trong bàn gỡ hòa của Ivan Toney và sau đó thừa nhận không đường kẻ nào được vẽ để kiểm tra cầu thủ Brentford việt vị hay không.

Đó không phải lần duy nhất Arsenal mất điểm từ quyết định gây tranh cãi từ VAR. Hồi tháng Chín, bàn mở tỷ số ở phút 12 của Martinelli vào lưới Man United đã bị khước từ bởi Christian Eriksen bị phạm lỗi trước đó. Pháo thủ để thua 1-3 ở trận này nhưng PGMOL, cơ quan quản lý trọng tài bóng đá Anh xác quyết đó là 1 trong 6 lần can thiệp sai của VAR ở giai đoạn đầu mùa của Premier League.

1 tháng sau, Gabriel Jesus bị kéo ngã trong vòng cấm trên sân St Mary’s và đòi quả phạt đền nhưng bị trọng tài từ chối. Một quả penalty là cơ hội lớn để Arsenal nâng tỷ số lên 2-0 và định đoạt số phận trận đấu nhưng thay vào đó, Pháo thủ bị Southampton cầm hòa 1-1.

Sau đó là những "hai quả penalty" mà Mikel Arteta cho rằng các trọng tài đã bỏ qua trong trận hòa 0-0 trước Newcastle vào tháng Một và thậm chí bàn thắng đầu tiên của Brighton vào ngày Chủ Nhật cũng có thể bị loại bỏ khi Jakub Kiwior bị ngã và nắm chặt mắt cá chân sau va chạm với Evan Ferguson trong tình huống chuẩn bị dẫn đến bàn thắng.

Quay cuồng giữa bão chấn thương

“Lúc nào lực lượng của Arsenal cũng đầy đủ”, HLV Man United, Erik ten Hag đưa ra quan điểm Arsenal hưởng lợi nhờ ít bị ảnh hưởng bởi những ca chấn thương.

Ở thời điểm đó, Gabriel Jesus ngồi ngoài kể từ World Cup vì chấn thương đầu gối, Zinchenko cũng vắng mặt 7 trận vì chấn thương tương tự và Thomas Partey đã nghỉ thi đấu 5 trận. Chưa kể đến Reiss Nelson, Mohamed Elneny và Emile Smith Rowe đã phải ngồi ngoài toàn bộ hoặc phần lớn thời gian của chiến dịch vì chấn thương.

Nhận định của Ten Hag hoàn toàn vô căn cứ, có chăng Arteta vẫn đối phó được với cơn bão chấn thương đến thời điểm đó. Mọi chuyển thay đổi theo chiều hướng xấu đi từ khi William Saliba dính chấn thương lưng vào ngày 16/3, chỉ một ngày sau phát biểu của HLV Man United, khi Arsenal bị Sporting Lisbon loại khỏi Europa League sau loạt đá luân lưu. Saliba chưa thể trở lại và nhiều khả năng nghỉ hết mùa.

Hàng thủ Arsenal trở nên yếu đuối vì thiếu trung vệ xuất sắc người Pháp. Số liệu thống kê chỉ ra Pháo thủ thủng lưới gấp đôi mỗi trận kể từ khi vắng Saliba. Không chỉ vậy, thiếu cầu thủ 22 tuổi này gây ra hậu quả nghiêm trọng hơn nhiều lần chứ không chỉ sự ổn định ở phía sau.

Rob Holding, hậu vệ thay thế Saliba không có được kỹ năng phân phối bóng như đồng đội người Pháp. Thế nên, Arsenal gặp nhiều khó khăn hơn trong khâu phát triển tấn công. Sở trường thi đấu lệch trái thay vì lệch phải của Holding cũng ảnh hưởng đến cơ hội có bóng để tạo đột biến của ngòi nổ Bukayo Saka ở phía trên.

Saka là ngôi sao sáng của Arsenal ở mùa giải này, nhưng 8 trận gần nhất tiền đạo này chỉ có 1 bàn thắng và 1 đường kiến tạo. Đó là sự sa sút trầm trọng đối với cầu thủ thường xuyên tỏa sáng để đem về chiến thắng cho Arsenal, dẫn đến việc sức công phá của Pháo thủ bị ảnh hưởng nặng ở giai đoạn quyết định của mùa giải.

Kỷ nguyên thống trị của Man City

Nếu giành chiến thắng ở cả 2 vòng đấu cuối, Arsenal kết thúc mùa giải với 87 điểm, điểm số nhiều hơn hoặc ngang bằng 14 trong số 27 nhà vô địch Premier League từ khi giải đấu có 20 đội tham gia. Nói một cách đơn giản, 87 điểm thường đủ để đăng quang. Tất nhiên Arsenal cần phải đánh bại Nottingham Forest trên sân đối phương và hạ gục Wolves tại Emirates mới chạm tới mốc ấy.

Vấn đề của Arsenal hay của Liverpool những mùa trước là Man City đặt ra tiêu chuẩn mới cho nhà vô địch. Giả sử thầy trò Pep Guardiola toàn thắng trong cả 3 trận còn lại, nhà vô địch Premier League ở 4 trong 5 mùa gần nhất sẽ về đích với số điểm 94. Đó cũng là điểm số trung bình Man City giành được trong các mùa giải đăng quang dưới thời Guardiola.

Chuỗi 11 trận toàn thắng của Man City đang diễn ra trong khi đội bóng này còn tham gia trận chung kết FA Cup và thi đấu bán kết Champions League. Đó là thành tích phi thường chỉ có thể chứng kiến ở những cỗ máy hủy diệt. Arsenal đơn giản là nạn nhân dưới guồng quay không thể cưỡng của chiếc bánh xe lịch sử do thầy trò Guardiola điều khiển.