ASEAN cam kết với hệ thống thương mại đa phương mở dựa trên luật lệ
Trong bối cảnh địa chính trị và kinh tế biến động, ASEAN cam kết kiên định đối với một hệ thống thương mại đa phương mở, dựa trên luật lệ, tăng cường hội nhập nội khối và quan hệ với các đối tác nhằm mục đích củng cố khả năng phục hồi kinh tế, sự ổn định và khả năng cạnh tranh lâu dài của khu vực.
Đây là khẳng định của Tổng thư ký ASEAN Kao Kim Hourn trong cuộc trả lời phỏng vấn với truyền thông Việt Nam trước thềm Hội nghị cấp cao ASEAN diễn ra vào ngày 26-27/5.
Tổng thư ký ASEAN Kao Kim Houn
Tổng thư ký ASEAN cho biết kinh tế là một trong những chương trình nghị sự được quan tâm tại Hội nghị cấp cao ASEAN lần thứ 46 trong bối cảnh các quốc gia ASEAN phải đối mặt với việc áp thuế đối ứng từ Mỹ.
Theo ông Kao Kim Hourn, ngoài các bước đi riêng lẻ, các nước ASEAN cũng đã có những bước đi tập thể thống nhất trước các chính sách thuế quan mới của Mỹ như ra Tuyên bố chung của các Bộ trưởng Kinh tế ASEAN (AEM) về việc Mỹ áp dụng Thuế quan, tái khẳng định cam kết của khu vực đối với một hệ thống thương mại đa phương dựa trên luật lệ, minh bạch và toàn diện. Ngoài ra, để đảm bảo lợi ích cho các quốc gia thành viên, tránh những tác động có thể xảy ra, ASEAN cũng đang tiến hành hàng loạt cuộc thảo luận với các quốc gia đối tác như Trung Quốc, Nhật Bản, Australia….
Đánh giá về các bước đi của ASEAN, Tổng thư ký Kao Kim Hourn nhấn mạnh: “Với tất cả những gì chúng ta thấy từ các hoạt động tham vấn hay cuộc họp mà ASEAN đang triển khai cho thấy ASEAN đang rất tích cực và chủ động trước những diễn biến mới nhất. Cũng có một quan điểm rất nhất quán và rõ ràng là ASEAN sẽ không trả đũa lại các biện pháp thuế quan từ Mỹ và thứ hai chúng tôi sẽ tích cực tham gia giải quyết các vướng mắc thông qua đàm phán và ngoại giao”.
Ngoài việc có các cuộc xúc tiến, đối thoại đàm phán với Mỹ trong thời gian qua, Tổng thư ký Kao Kim Hourn cũng cho rằng các nước thành viên ASEAN cũng cần phải có những bước đi tăng cường hội nhập nội khối và quan hệ với các đối tác nhằm mục đích củng cố khả năng phục hồi kinh tế, sự ổn định và khả năng cạnh tranh lâu dài của khu vực.
“Những diễn biến mới nhất cho thấy ASEAN cũng phải làm nhiều hơn nữa trong khuôn khổ hợp tác nội khối. Đó là lý do chúng ta thấy có sự tăng tốc hoàn tất các cuộc đàm phán trong ASEAN về việc nâng cấp Hiệp định thương mại hàng hóa ASEAN (ATIGA). Tôi biết các nước thành viên rất mong muốn hoàn thành Thỏa thuận này sớm nhất có thể. Ngoài ra, chúng ta có thể hoàn thành nâng cấp FTA Phiên bản 3.0 với Trung Quốc. Tôi nghĩ ASEAN đang tìm đủ mọi cách để củng cố sức mạnh nội khối hay với các đối tác cùng với các Thỏa thuận thương mại khác”.
Ngoài các vấn đề kinh tế, Tổng thư ký Kao Kim Hourn cũng đánh giá cao chủ đề “Bao trùm và Bền vững” của nước Chủ tịch Malaysia với tham vọng, tầm nhìn dài hạn cho tương lai của ASEAN trong 20 năm tới. Ông Kao Kim Hourn nhấn mạnh một số vấn đề được quan tâm tại Hội nghị lần này.
Tiến trình Timor Lester gia nhập ASEAN cũng sẽ được nhà lãnh đạo thảo luận để đảm bảo vấn đề đang đi đúng hướng. Tôi nghĩ Timor Lester đã rất cố gắng thúc đẩy năng lực gia nhập thành viên, trong khi các quốc gia ASEAN cũng đang tích cực hỗ trợ Timor Leste. Bên cạnh đó là vấn đề Myanmar, quốc gia này đã đối mặt với trận động đất mạnh 7,7 độ gần đây và các quốc gia ASEAN đã phản ứng nhanh chóng,bao gồm cả Việt Nam, hỗ trợ Myanmar. Điều đó sẽ tiếp tục được thảo luận tại Hội nghị cùng vấn đề tình trạng và tiến độ thực hiện Đồng thuận 5 điểm. Ngoài ra lãnh đạo các nước cũng sẽ thảo luận các vấn đề khu vực và toàn cầu cùng quan tâm.
Trong bối cảnh ASEAN và Trung Quốc đang hướng đến mục tiêu hoàn thành Bộ Quy tắc ứng xử trên Biển Đông COC vào năm 2026, Tổng thư ký Kao Kim Hourn cho biết hai bên vẫn đang tích cực tham gia các cuộc đàm phán một cách cẩn thận để tiến tới một COC hiệu quả và thực chất, đảm bảo một khu vực Biển Đông hòa bình, ổn định và an ninh, giúp các nước dành thời gian và sự tập trung vào hợp tác.
Tất nhiên vẫn còn nhiều rào cản với các khiếu nại và hành động của các bên cần được giải quyết thông qua các cấp đàm phán khác nhau. Chúng ta cần phải đảm bảo rằng không có sự hiểu lầm, không có rủi ro nào có thể xảy ra. Chúng tôi muốn tránh tất cả những điều đó. ASEAN mong muốn đảm bảo rằng COC là một văn kiện đạt được với sự hài lòng của tất cả các bên. Tôi tin rằng các bên đều có sự kiên nhẫn, tinh thần hữu nghị và hợp tác cùng nhau làm việc để đạt được mục tiêu chung này.
Tổng thư ký ASEAN cho rằng Malaysia đã rất nỗ lực trên tư cách chủ tịch ASEAN. Hội nghị giữa ASEAN- Trung Quốc- Hội đồng hợp tác Vùng Vịnh lần này cũng là cơ hội để các nước cùng gặp nhau để giải quyết các thách thức, khẳng định tinh thần phối hợp và sức mạnh tập thể.
