ASEAN đề cao an ninh năng lượng và kết nối khu vực
Ngày 16/10, Hội nghị Bộ trưởng Năng lượng ASEAN lần thứ 43 (AMEM-43) và các cuộc họp liên quan, cùng với Diễn đàn Doanh nghiệp Năng lượng ASEAN lần thứ 25 (AEBF-25), đã chính thức khai mạc tại Kuala Lumpur, Malaysia, dưới sự chủ trì của Thủ tướng Anwar bin Ibrahim.
Toàn cảnh cuộc họp quan chức cấp cao về năng lượng của ASEAN, ngày 14/10/2025. Ảnh: TTXVN phát
Lễ khai mạc đánh dấu một cột mốc quan trọng trong nỗ lực chung của ASEAN nhằm củng cố an ninh, khả năng tiếp cận, khả năng chi trả và tính bền vững của năng lượng, đồng thời thúc đẩy quá trình chuyển đổi năng lượng công bằng, toàn diện và phát thải carbon thấp trong khu vực.
Hội nghị có sự tham dự của các Bộ trưởng Năng lượng ASEAN và Timor-Leste, cùng với đại diện cấp cao từ các Đối tác Đối thoại và các tổ chức quốc tế. Đoàn Việt Nam tham dự sự kiện do Thứ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hoàng Long làm trưởng đoàn.
AMEM-43 đóng vai trò là diễn đàn hàng đầu của khu vực để thảo luận về an ninh năng lượng tập thể, hội nhập thị trường và quá trình chuyển đổi hướng tới một tương lai bền vững.
Phát biểu tại Hội nghị, Thủ tướng Anwar Ibrahim nhấn mạnh ASEAN cần tiếp tục tăng cường nỗ lực và hợp tác để thúc đẩy kết nối năng lượng khu vực. Ông khẳng định Lưới điện ASEAN (APG) là "xương sống" của hợp tác khu vực, liên kết tính bền vững, an ninh và khả năng chi trả một cách thực tế. Với sự đoàn kết và mục đích chung, ASEAN có thể cân bằng bộ ba năng lượng và tạo động lực cho sự phát triển của khu vực trong nhiều thập kỷ tới.
Hội nghị đã thông qua Kế hoạch Hành động ASEAN về hợp tác năng lượng (APAEC) 2026–2030, đặt ra các mục tiêu khu vực đầy tham vọng: giảm 40% cường độ năng lượng, đạt 30% tỷ trọng năng lượng tái tạo trong Tổng cung Năng lượng Sơ cấp (TPES) và đạt 45% tỷ trọng năng lượng tái tạo trong công suất điện lắp đặt vào năm 2030. Những mục tiêu này củng cố tham vọng của ASEAN về một hệ thống năng lượng sạch, có khả năng phục hồi và kết nối.
Trong số các cột mốc quan trọng được thông qua có Biên bản ghi nhớ về Lưới điện ASEAN Nâng cao (APG), Hiệp định Khung ASEAN về an ninh dầu khí (APSA), Lộ trình dài hạn về năng lượng tái tạo ASEAN và Sáng kiến Tài chính Lưới điện ASEAN (APGF) do Ngân hàng Phát triển châu Á (ADB) và Ngân hàng Thế giới (WB) dẫn đầu. Các công cụ này được thiết kế để huy động nguồn tài chính hỗn hợp cho các dự án kết nối khu vực và đẩy nhanh quá trình hội nhập lưới điện của ASEAN.
Các cuộc đối thoại với Cơ quan Năng lượng Quốc tế (IEA) và Cơ quan Năng lượng Tái tạo Quốc tế (IRENA) đã tìm hiểu các chiến lược nhằm tăng cường an ninh năng lượng, mở rộng quy mô triển khai năng lượng tái tạo và củng cố năng lực thu hút đầu tư bền vững của ASEAN. Trong khi đó, Đối thoại ASEAN - Mỹ đã nhấn mạnh sự hợp tác về việc sử dụng và triển khai các công nghệ năng lượng khác nhau, chẳng hạn như Lò phản ứng Mô-đun Nhỏ (SMR), Thu hồi, Sử dụng và Lưu trữ Carbon (CCUS), và Khả năng phục hồi chuỗi cung ứng Khí thiên nhiên hóa lỏng (LNG), củng cố mối quan hệ của khu vực với Mỹ trong việc thúc đẩy công nghệ năng lượng sạch.
Cùng với AMEM-43, Diễn đàn Doanh nghiệp Năng lượng ASEAN lần thứ 25 (AEBF 2025) đã có sự tham dự của các nhà hoạch định chính sách, giám đốc điều hành, nhà đầu tư và các nhà đổi mới để thảo luận về việc huy động quan hệ đối tác công tư và tài chính xanh. Malaysia nhấn mạnh vai trò lãnh đạo của mình trong việc thu hẹp khoảng cách đầu tư giữa khu vực công và tư nhân trong quá trình chuyển đổi năng lượng.
Chủ đề hội nghị "Nâng tầm ASEAN: Kết nối xuyên biên giới, Xây dựng thịnh vượng" đã phản ánh cam kết của quốc gia này đối với hợp tác khu vực và phát triển bền vững. Khi ASEAN hướng tới một tương lai năng lượng carbon thấp, kết nối chặt chẽ, những kết quả chung này thể hiện quyết tâm của khu vực trong việc đạt được một quá trình chuyển đổi năng lượng công bằng, toàn diện và bền vững, phù hợp với các nguyên tắc về thịnh vượng chung, đổi mới sáng tạo và quản lý môi trường.
Diễn đàn AEBF-25 được tổ chức song song, đóng vai trò là nền tảng hàng đầu cho đối thoại chính sách, trao đổi kiến thức và hợp tác kinh doanh, tập trung làm nổi bật các đổi mới năng lượng bền vững cùng các cơ hội đầu tư và triển khai công nghệ trong khu vực.
Cả AMEM-43 và AEBF-25 sẽ tiếp tục diễn ra đến hết ngày 17/10, với các cuộc thảo luận cấp Bộ trưởng, đối thoại đối tác và trao đổi giữa doanh nghiệp với doanh nghiệp.
