ASIAD 2023: Thông tin về 19 kỳ Đại hội Thể thao châu Á

Các thành viên Đoàn thể thao Việt Nam tham dự lễ thượng cờ các đoàn thể thao tham dự Đại hội. Ảnh: Hoàng Linh-TTXVN

Dự kiến ASIAD 19 sẽ là Đại hội Thể thao châu Á lớn nhất từ trước đến nay với sự tham gia của 12.417 vận động viên đến từ 45 quốc gia và khu vực.

Đây cũng là lần thứ 3 Trung Quốc đăng cai ASIAD, sau khi đã là chủ nhà của sự kiện này vào các năm 1990 và 2010.

Tiền thân của ASIAD là Giải vô địch các quốc gia Viễn Đông. Năm 1913, lần đầu tiên 3 nước Trung Quốc, Nhật Bản và Philippines tổ chức giải đấu này. Năm 1938, do ảnh hưởng Chiến tranh thế giới thứ II, giải đấu bị hủy và từ đó ngừng tổ chức.

Sau khi Chiến tranh thế giới thứ II kết thúc, một số quốc gia ở châu Á giành được độc lập và mong muốn có một sân chơi phi bạo lực để hiểu biết lẫn nhau. Vì vậy, tháng 2/1949, Liên đoàn đại hội thể thao châu Á (AGF) được thành lập và thống nhất ASIAD sẽ được tổ chức 4 năm một lần tại các quốc gia khác nhau.

Cùng điểm lại những chặng đường lịch sử của ngày hội thể thao lớn nhất châu lục - ASIAD:

- ASIAD 1: Diễn ra từ ngày 4 đến 12/3/1951 tại New Delhi (Ấn Độ) với sự tham dự của 489 vận động viên (VĐV) đến từ 11 quốc gia và vùng lãnh thổ: Afghanistan, Ấn Độ, Mianma, Indonesia, Iran, Nepal, Nhật Bản, Philippines, Singapore, Sri Lanka và Thái Lan, tranh tài 6 môn: điền kinh, bóng đá, bóng rổ, bơi lội, cử tạ và đua xe đạp.

- ASIAD 2: Diễn ra từ ngày 1 đến 9/5/1954 tại Manila (Philippines), ASIAD 2 có thêm 7 quốc gia và vùng lãnh thổ tham dự, ngoài 11 nước tham gia đại hội đầu tiên. Đại hội thu hút 970 VĐV, tranh tài ở 8 môn với 76 nội dung.

- ASIAD 3: Diễn ra từ ngày 24/5 đến 1/6/1958 tại Tokyo (Nhật Bản), với sự góp mặt của 1.820 VĐV thuộc 16 quốc gia và vùng lãnh thổ, thi đấu 13 môn với 97 nội dung. Đây là kỳ ASIAD đầu tiên có chương trình rước đuốc.

- ASIAD 4: Diễn ra từ ngày 24/8 đến 4/9/1962, tại Jakarta (Indonesia) với 12 quốc gia và vùng lãnh thổ tham dự. ASIAD lần này thu hút 1.460 VĐV, thi đấu ở 13 môn với 88 nội dung. So với ASIAD lần thứ 3, ASIAD lần thứ 4 giảm cả về số đoàn, số lượng VĐV cũng như số nội dung thi đấu. Lần đầu tiên môn cầu lông được đưa vào chương trình thi đấu chính thức tại ASIAD.

- ASIAD 5: Diễn ra từ ngày 9 đến 20/12/1966 tại Bangkok (Thái Lan) với 1.945 VĐV của 16 quốc gia và vùng lãnh thổ tham dự. Các VĐV thi đấu ở 14 môn thi với 143 nội dung. Đây là kỳ ASIAD đầu tiên môn bóng chuyền nữ được đưa vào chương trình thi đấu chính thức.

- ASIAD 6: Diễn ra từ ngày 24/8 đến 4/9/1970 tại Bangkok (Thái Lan), thu hút 2.400 VĐV ở 16 quốc gia và vùng lãnh thổ tham dự. Các VĐV thi đấu ở 13 môn với 135 nội dung thi đấu. Môn đua thuyền buồm (sailing) lần đầu tiên được đưa vào chương trình thi đấu chính thức.

- ASIAD 7: Diễn ra từ ngày 1 đến 16/9/1974 tại Tehran (Iran). Tehran đã trở thành thành phố đầu tiên của khu vực Trung Đông đăng cai tổ chức ASIAD. ASIAD lần thứ 7 đã thu hút 3.010 VĐV của 19 quốc gia và vùng lãnh thổ tham dự. Các VĐV tranh tài ở 16 môn thi đấu với 202 nội dung thi của nam và nữ.

- ASIAD 8: Diễn ra từ ngày 9 đến 20/12/1978 tại Bangkok (Thái Lan) với 3.842 VĐV của 19 quốc gia và vùng lãnh thổ tham dự. Các VĐV thi đấu ở 19 môn với 201 nội dung thi đấu. Môn bắn cung và bowling lần đầu tiên được đưa vào chương trình thi đấu chính thức.

- ASIAD 9: Diễn ra từ ngày 19/11 đến 4/12/1982 tại New Dehli (Ấn Độ), đây là ASIAD đầu tiên có linh vật (là chú voi Appu) và cũng là lần đầu tiên các môn đua ngựa, rowing, bóng ném, hockey nữ và golf được đưa vào chương trình thi đấu. ASIAD lần thứ 9 có 23 quốc gia và vùng lãnh thổ tham dự với 3.411 VĐV, tranh 147 bộ huy chương. Đoàn Thể thao Việt Nam (TTVN) lần đầu tiên tham dự và đã giành được Huy chương Đồng (HCĐ) ở môn bắn súng của VĐV Nguyễn Quốc Cường.

- ASIAD 10: Diễn ra từ ngày 20/9 đến 5/10/1986 tại Seoul (Hàn Quốc), thu hút 4.839 VĐV của 22 quốc gia và vùng lãnh thổ tham dự. Các VĐV thi đấu ở 25 môn với 270 nội dung thi đấu. Lần đầu tiên, hai môn võ judo và taekwondo, cùng môn đua xe đạp nữ và bắn súng nữ được đưa vào chương trình thi đấu chính thức. Linh vật của ASIAD 10 là một chú hổ.

- ASIAD 11: Diễn ra từ ngày 22/9 đến 7/10/1990 tại Bắc Kinh (Trung Quốc), thu hút 6.122 VĐV của 36 quốc gia và vùng lãnh thổ tham dự. Các VĐV thi đấu ở 27 môn, tranh 310 bộ huy chương. Các môn: bóng mềm, cầu mây, wushu, kabaddi và canoeing lần đầu tiên được đưa vào chương trình thi đấu chính thức. Linh vật của ASIAD 11 là gấu trúc Pan Pan.

- ASIAD 12: Diễn ra từ ngày 2 đến 16/10/1994 tại Hiroshima (Nhật Bản), thu hút 6.828 VĐV của 42 quốc gia và vùng lãnh thổ tham dự. Các VĐV thi đấu ở 34 môn, tranh 338 bộ huy chương. Lần đầu tiên các môn: bóng chày, karatedo và 5 môn phối hợp được đưa vào chương trình thi đấu của đại hội. Đoàn TTVN đã giành được Huy chương Vàng (HCV) đầu tiên ở môn taekwondo của võ sĩ Trần Quang Hạ và 2 Huy chương Bạc (HCB) thuộc về các võ sĩ karatedo Phạm Hồng Hà và Trần Văn Thông. Linh vật của ASIAD 12 là đôi bồ câu trắng Poppo và Cuccu.

- ASIAD 13: Diễn ra từ ngày 6 đến 20/12/1998 tại Bangkok (Thái Lan), thu hút 6.554 VĐV của 41 quốc gia và vùng lãnh thổ tham dự, thi đấu ở 36 môn, tranh 377 bộ huy chương. Đây là lần thứ 4, thủ đô của Thái Lan đăng cai ASIAD. Linh vật của đại hội là Voi Chai-Yo. Tại ASIAD 13, TTVN đã giành được 17 huy chương các loại, trong đó có 1 HCV của võ sĩ Hồ Nhất Thống ở môn taekwondo.

- ASIAD 14: Diễn ra từ ngày 29/9 đến 14/10/2002 tại Busan (Hàn Quốc), thu hút 7.711 VĐV của 45 quốc gia và vùng lãnh thổ tham dự. Đại hội có 38 môn thi đấu với 419 nội dung. Đây cũng là kỳ đại hội đầu tiên môn thể hình được đưa vào nội dung thi đấu. Đoàn TTVN giành được 18 huy chương các loại, trong đó có 2 HCV thuộc về karatedo của Vũ Kim Anh, Nguyễn Trọng Bảo Ngọc; 2 HCV ở môn thể hình của VĐV Lý Đức (hạng cân 80kg) và Trần Đình Hòa môn billiard & snooker. Linh vật của ASIAD 14 là chim biển Duria.

- ASIAD 15: Diễn ra từ ngày 1 đến 15/12/2006 tại Doha (Qatar), linh vật của đại hội là Linh dương Orry. ASIAD 15 thu hút 9.520 VĐV của 45 quốc gia và vùng lãnh thổ tham dự. Các VĐV thi đấu ở 39 môn thi đấu với 424 nội dung. Đoàn TTVN giành được 3 HCV (cầu mây đôi nữ, đồng đội nữ và Vũ Nguyệt Ánh - karatedo). Cùng với 13 HCB và 7 HCĐ, đoàn TTVN đã đoạt tổng cộng 23 huy chương, xếp thứ 19/45 đoàn tranh tài.

- ASIAD 16: Diễn ra từ ngày 12 đến 27/11/2010 tại Quảng Châu (Trung Quốc), thu hút 9.704 VĐV đến từ 45 quốc gia và vùng lãnh thổ tham dự. Các VĐV thi đấu ở 42 môn thi đấu với 476 nội dung. Đoàn TTVN giành được 1 HCV của Lê Bích Phương ở môn karatedo, cùng 17 HCB và 15 HCĐ. Với tổng số 33 huy chương, đoàn TTVN xếp thứ 24/45 đoàn tranh tài. Linh vật của ASIAD 16 là 5 con Dê vui vẻ.

- ASIAD 17: Diễn ra từ ngày 19/9 đến 4/10/2014 tại Incheon (Hàn Quốc), thu hút 9.501 VĐV đến từ 45 quốc gia và vùng lãnh thổ tham dự. Các VĐV thi đấu ở 36 môn thi đấu với 439 nội dung. Đoàn TTVN giành được 1 HCV của Dương Thúy Vi ở môn karatedo cùng 10 HCB và 25 HCĐ. Với tổng số 36 huy chương, đoàn TTVN xếp thứ 21/45 đoàn tranh tài. Linh vật của ASIAD 17 là 3 anh em hải cẩu đốm Barame, Chumuro, và Vichuon.

- ASIAD 18: Diễn ra từ ngày 18/8 đến 2/9/2018, lần đầu tiên một kỳ Á vận hội được tổ chức ở 2 thành phố là Jakarta và Palembang của Indonesia. Linh vật của kỳ đại hội phản ánh sự đa dạng về điều kiện địa lý của nước chủ nhà, với chim thiên đường Bhin Bhin đại diện cho khu vực phía Đông của đất nước, tê giác một sừng Ika đại diện cho khu vực phía Tây và nai Atung đại diện cho khu vực trung tâm. ASIAD 18 có sự tham dự của 45 quốc gia và vùng lãnh thổ với 465 nội dung thi đấu của 40 môn thể thao. Đoàn TTVN đạt tổng cộng 38 huy chương (4 HCV, 16 HCB và 18 HCĐ), xếp thứ 17 trên Bảng tổng sắp huy chương.

- ASIAD 19: Diễn ra từ ngày 23/9 đến ngày 8/10/2023 tại thành phố Hàng Châu, Trung Quốc, ASIAD 19 là Đại hội Thể thao châu Á lớn nhất từ trước đến nay với sự tham gia của 12.417 vận động viên đến từ 45 quốc gia và vùng lãnh thổ của châu lục. ASIAD 19 có 40 bộ môn với 61 phân môn, 481 nội dung thi đấu. Bộ 3 linh vật của ASIAD 19 có tên gọi Lianlian, Congcong và Chenchen. Ba linh vật này được thiết kế hiện đại, lấy cảm hứng từ 3 di sản văn hóa thế giới tại thành phố Hàng Châu gồm di tích văn hóa Lương Chữ, Tây Hồ và kênh đào Đại Vân Hà./.

Minh Duyên (tổng hợp)