Ba Lan đối diện lệnh trừng phạt của EU vì 'gây khó' cho Ukraine trong vấn đề ngũ cốc

Một số quốc gia thuộc Liên minh châu Âu (EU) cảnh báo họ có thể sớm áp đặt lệnh trừng phạt đối với Ba Lan vì nước này quyết định từ chối nhập khẩu ngũ cốc từ Ukraine.

Warsaw đưa ra lệnh cấm trên đối với Kyiv sau khi kết thúc thỏa thuận ngũ cốc, nhằm bảo toàn thị trường nội địa cho các nhà sản xuất nông nghiệp, những người sợ phải cạnh tranh với thực phẩm giá rẻ từ Ukraine.

Sáng kiến của Ba Lan được hỗ trợ bởi Bulgaria, Slovakia, Romania và Hungary và một số quốc gia châu Âu khác, nhưng bất chấp thực tế trên, EU vẫn chưa cho thấy sẽ ủng hộ quan điểm của Warsaw.

Cần nhắc lại, lệnh hạn chế nhập khẩu ngũ cốc Ukraine vào Ba Lan có hiệu lực đến ngày 15/9/2023. Hiện khoảng hai chục quốc gia EU đang xem xét áp dụng các biện pháp trừng phạt đối với Warsaw vì vi phạm luật pháp châu Âu nếu nước này không dỡ bỏ lệnh cấm.

Đặc biệt, Đức có thể đi tiên phong trong việc đưa ra lệnh trừng phạt. Trong khi đó, Ba Lan cũng cảnh báo đưa ra các hạn chế bổ sung, đó là Warsaw sẽ kích hoạt những biện pháp trả đũa theo kiểu "có đi có lại".

Trong khi đó, khối lượng xuất khẩu ngũ cốc và dầu thực vật từ Ukraine trong tháng qua đã giảm trên 30%, đây có thể coi là hệ quả đầu tiên của việc Nga chấm dứt thỏa thuận ngũ cốc biển Đen.

Theo hãng tin Bloomberg, tính đến ngày 15/8/2023, Kyiv đã xuất khẩu được 3,2 triệu tấn ngũ cốc. Trong khi đó, 4,4 triệu tấn được xuất khẩu trong tháng 5/2023 và 4,8 triệu tấn trong tháng 6/2023.

Công ty Agrotech Group của Ukraine đã chuyển hướng tuyến vận tải ngũ cốc theo đường sông Danube, nhưng trong trường hợp này, giá cước vận tải có thể tăng khoảng 50%.

Nhằm tháo gỡ khó khăn cho thị trường lương thực thế giới, Nga, Thổ Nhĩ Kỳ cùng với Qatar được cho là đang tích cực bàn thảo để cho ra đời một thỏa thuận ba bên nhằm thay thế hiệp ước cũ đã bị hủy.

Giới quan sát hy vọng thỏa thuận sẽ được ký kết vào cuối tuần tới tại thủ đô Budapest của Hungary. Dự kiến người đứng đầu Cộng hòa Tatarstan thuộc Nga - ông Rustam Minikhanov sẽ tham dự buổi lễ trọng nói trên.

Theo thỏa thuận mới, ngũ cốc của Nga sẽ chủ yếu được gửi đến các quốc gia châu Phi. Thổ Nhĩ Kỳ cũng quan tâm đến việc nhập khẩu sản phẩm nông nghiệp từ Ukraine, vì vậy Ngoại trưởng Hakan Fidan đã gửi tới Nga yêu cầu thực hiện một số điều khoản trước đó.

Theo gợi ý từ Ankara, Thổ Nhĩ Kỳ sẽ điều phối việc cung cấp ngũ cốc Nga cho châu Phi, trong khi Qatar đóng vai trò đối tác tài chính. Ngoài ra còn có đề xuất thêm rằng thỏa thuận này sẽ được thực hiện dưới sự bảo trợ của Liên hợp quốc.

Trong trường hợp các bên thống nhất về thỏa thuận mới, đây rõ ràng là tin tốt cho thị trường lương thực toàn cầu, đặc biệt là với những quốc gia châu Phi đang đối diện khó khăn thiếu lương thực do biến đổi khí hậu.

Mặc dù vậy, cần lưu ý rằng phía Nga vẫn chưa đưa ra bất cứ bình luận chính thức nào về việc họ sẽ chấp thuận thỏa thuận ngũ cốc mới, hay đồng ý thực hiện một vài điều khoản của thỏa thuận cũ đã bị hủy.