Ba trụ cột và 'phòng thí nghiệm' cho các mô hình tài chính mới

Định vị và phát triển

Phát biểu tại buổi Tọa đàm, Phó Chủ tịch Thường trực UBND TP. Đà Nẵng Hồ Kỳ Minh cho rằng: Theo định hướng của trung ương và nền tảng, thế mạnh hiện có, Trung tâm tài chính quốc tế tại TP. Đà Nẵng sẽ phát triển dựa trên ba trụ cột chính: tài chính xanh, tài chính thương mại và công nghệ tài chính - tài sản số. Đà Nẵng xác định sẽ trở thành “phòng thí nghiệm” cho các mô hình tài chính mới. Từ tài sản số, tiền số, thanh toán số đến những giải pháp ứng dụng blockchain và trí tuệ nhân tạo, đi kèm với sự phát triển mạnh mẽ của hoạt động quản lý quỹ để hỗ trợ các startup công nghệ tài chính.

Cùng với đó, thành phố sẽ khuyến khích các sản phẩm, sáng kiến tài chính xanh nhằm đồng hành cùng mục tiêu phác thải ròng bằng không của quốc gia và tầm nhìn phát triển bền vững của quốc tế, phát huy tiềm năng về năng lượng tái tạo, du lịch bền vũng. Đà Nẵng cũng đặt trọng tâm phát triển tài chính thương mại xuyên biên giới gắn với cảng biển, logistics, du lịch quốc tế, cùng với các dịch vụ tài chính offshore dành cho các tổ chức, doanh nghiệp FDI và nhà đầu tư toàn cầu. Đặc biệt là chú trọng tạo dựng môi trường tài chính thuận lợi cho doanh nghiệp nhỏ và vừa cũng như các startup đổi mới sáng tạo nhằm tạo nên một hệ sinh thái tài chính đa dạng, năng động và sáng tạo gắn với các giá trị cốt lõi như xanh, thông minh, số hóa, đổi mới, bao quát và lấy khách hàng làm trung tâm, mang lại chất lượng cuộc sống tốt.

Tọa đàm “Định vị và phát triển Trung tâm tài chính quốc tế tại TP. Đà Nẵng: Cơ hội thu hút các giao dịch và đầu tư” đã thu hút gần 200 đại biểu, diễn giả, chuyên gia trong nước và quốc tế.

Tromg khi đó, ông Jinchang Lai, Chuyên gia trưởng Nhóm Tư vấn các định chế tài chính IFC cho biết, Việt Nam và tiểu vùng sông Mê Kông vẫn chưa có trung tâm tài trợ thương mại và tài trợ chuỗi cung ứng thực sự. Do đó, với định hướng Trung tâm tài chính quốc tế tại Đà Nẵng sẽ tập trung vào các dịch vụ tài chính chuyên biệt sẽ rất phù hợp để Đà Nẵng thành điểm đến hấp dẫn cho lĩnh vực này, thêm vào đó là các dịch vụ quản lý chuỗi cung ứng liên quan. Số lượng giao dịch càng nhiều sẽ giúp thu hút được nguồn vốn huy động lớn cùng các tổ chức tài chính đến đặt trụ sở tại Trung tâm tài chính Đà Nẵng.

Sự tập trung hoặc hình thành cụm tài trợ thương mại và tài trợ chuỗi cung ứng được thúc đẩy bởi khung pháp lý, quy định và cơ chế thể chế hiệu quả; ví dụ: hạ tầng tài chính, các dịch vụ chung cấp ngành, ít phụ thuộc vào phân bổ đất đai hay ưu đãi thuế. Do đó, hệ thống pháp luật phù hợp, có cách tiếp cận tư pháp linh hoạt, thực tiễn; chủ động nâng cao năng lực cạnh tranh của chuỗi giá trị kinh tế, phát triển giao dịch xuyên biên giới… là một số giải pháp để triển khai

Giám đốc khu vực châu Á của Hiệp hội quốc tế FCI Lin Hui đề xuất: Đà Nẵng cần xây dựng khung tiêu chuẩn riêng dựa trên các quy tắc quốc tế đã được kiểm chứng; nên phối hợp các tổ chức quốc tế, trong đó có FCI để triển khai các chương trình đào tạo chuyên biệt về tài trợ có bảo đảm bằng khoản phải thu và tài trợ chuỗi cung ứng.

Việc Đà Nẵng được phép vận hành khung thử nghiệm có kiểm soát (sandbox) sẽ tạo điều kiện cho doanh nghiệp toàn cầu thử nghiệm các mô hình thương mại số và công nghệ tài chính mới, qua đó thúc đẩy đổi mới sáng tạo trong hệ sinh thái tài chính. Đà Nẵng cần khẳng định vị thế bằng lĩnh vực ngách, không cạnh tranh theo mô hình “trung tâm tài chính tổng hợp” như các trung tâm tài chính truyền thống, mà định vị trở thành trung tâm mới của thế giới về tài trợ chuỗi cung ứng bền vững.

Cơ hội thu hút các giao dịch và đầu tư

Thành viên Ban tư vấn Trung tâm tài chính quốc tế tại Đà Nẵng Rich McClellan chia sẻ: Việt Nam cần một IFC vì hai lý do chính: kinh tế và địa chính trị. Về kinh tế, IFC là nhu cầu tất yếu để tạo ra thế hệ tăng trưởng tiếp theo. Sau 30 năm phát triển, mô hình dựa trên sản xuất - xuất khẩu đã đạt đỉnh và cần chuyển đổi sang hệ sinh thái tài chính toàn cầu sâu rộng hơn. IFC sẽ là công cụ duy trì đà tăng trưởng, mở rộng thị trường vốn, nâng cao khả năng chống chịu và củng cố vị thế quốc gia. Về địa chính trị, trong bối cảnh thế giới biến động, Việt Nam nổi bật với vị thế ổn định, trung lập và hội nhập sâu rộng, ký kết nhiều hiệp định thương mại tự do nhất thế giới. IFC là cơ hội để phát huy lợi thế này, giúp Việt Nam tham gia mạnh mẽ hơn vào mạng lưới tài chính quốc tế.

Ông McClellan cho biết, sau hơn 3 năm nghiên cứu và học hỏi mô hình từ Dubai, Abu Dhabi, Frankfurt, London, New York, Việt Nam đã chắt lọc kinh nghiệm quốc tế để xây dựng mô hình riêng, phù hợp thực tiễn trong nước. Hiện nay, Việt Nam đang hoàn thiện 8 nghị định hướng dẫn thi hành, tạo nền tảng pháp lý để IFC có thể vận hành. Thủ tướng Chính phủ cũng đã chỉ đạo hoàn tất các nghị định này trong tháng này, cho thấy tốc độ triển khai rất nhanh và quyết tâm mạnh mẽ của Chính phủ. IFC Việt Nam sẽ vận hành với môi trường đầu tư minh bạch, cạnh tranh và thân thiện, có các cơ chế nổi bật như: Thuế suất cạnh tranh; giao dịch bằng ngoại tệ, hợp đồng tiếng Anh được thừa nhận pháp lý; tòa án và trọng tài chuyên biệt; ưu đãi visa, cư trú cho chuyên gia quốc tế; cơ chế sandbox cho tài chính xanh; cổng "một cửa" cấp phép đầu tư.

Cấu trúc IFC Việt Nam gồm ba cơ quan chính: cơ quan điều hành (Đà Nẵng và TP. Hồ Chí Minh), cơ quan giám sát và cơ quan giải quyết tranh chấp. Mô hình "một IFC - hai địa điểm" này cho phép thống nhất quản lý nhưng có trọng tâm riêng: TP. Hồ Chí Minh tập trung thị trường vốn, quỹ đầu tư; còn Đà Nẵng hướng tới tài chính xanh, fintech và thương mại quốc tế. Đà Nẵng hội tụ đầy đủ điều kiện để trở thành trung tâm tài chính hiện đại: cảng nước sâu, sân bay quốc tế, khu công nghệ cao, khu thương mại tự do, nguồn nhân lực chất lượng, môi trường sống trong lành, cùng tiềm năng fintech, startup và công nghệ sáng tạo.

Ra mắt Hội đồng Tư vấn xây dựng Trung tâm tài chính quốc tế tại TP. Đà Nẵng (8/2025)

Trong khi đó, giám đốc Quan hệ khách hàng của Tập đoàn IFS Capital Perapong Srivipapattana cho rằng: Đà Nẵng có cơ hội lớn để trở thành trung tâm Fintech của khu vực nhờ vào hệ sinh thái công nghệ đang phát triển, lực lượng lao động trẻ, ưu tiên cao của chính quyền đối với chuyển đổi số và cam kết thu hút đầu tư nước ngoài. Đà Nẵng đang có cơ hội dẫn đầu 3 lĩnh vực quan trọng: tài chính xanh phù hợp với mục tiêu phát triển bền vững; tài trợ thương mại được thúc đẩy bởi mô hình khu thương mại tự do; cơ chế sandbox giúp thử nghiệm an toàn các công nghệ tài chính mới.

Để thu hút các nhà đầu tư công nghệ tài chính đến Đà Nẵng, cần củng cố hệ sinh thái công nghệ tài chính hoàn chỉnh, định vị Đà Nẵng là Trung tâm tài chính thông minh và đổi mới kỹ thuật số của Việt Nam, kết nối với ASEAN. Bên cạnh đó, xây dựng môi trường pháp lý và kinh doanh thuận lợi, rút ngắn quy trình cấp phép, thị thực, thành lập văn phòng, bao gồm gói hỗ trợ thuế và ưu đãi khác. Đà Nẵng cũng cần tăng cường mạng lưới hợp tác công - tư với các tổ chức tài chính quốc tế hoặc các quỹ phát triển để cùng đầu tư vào cơ sở hạ tầng Fintech. Thành phố có thể quảng bá hình ảnh tại các thị trường công nghệ tài chính như: Singapore, Hồng Kông (Trung Quốc), Seoul (Hàn Quốc)… để thu hút các nhà đầu tư đã hoạt động trong lĩnh vực này.

GS. Nguyễn Xuân Thảo, Giám đốc Trung tâm Luật châu Á, Trường Luật thuộc Đại học Washington (Hoa Kỳ) lưu ý, để thúc đẩy thị trường của các tổ chức cho vay không nhận tiền gửi (NDTLs), cần xây dựng khuôn khổ pháp lý cụ thể, thuận tiện như cấp phép nhanh, ưu đãi thuế và mở rộng các lĩnh vực kinh doanh khả thi của tổ chức cho vay không nhận tiền gửi.

Thảo Nguyên