Ba Vì nhân rộng mô hình phân loại rác hiệu quả

Hiện tại, tổng lượng rác tồn đọng trên địa bàn khoảng 4.000 tấn. Rác thải không được xử lý kịp thời gây ô nhiễm môi trường, ảnh hưởng xấu đến đời sống nhân dân... Vì vậy, việc phân loại rác tại nguồn, nâng cao hiệu quả thu gom, xử lý rác thải được huyện Ba Vì đặc biệt quan tâm, nhân rộng những mô hình hiệu quả.

Mô hình phân loại rác thải tại thị trấn Tây Đằng (huyện Ba Vì). Ảnh: Minh Châu

Hơn 34% hộ dân thực hiện phân loại rác

Để đối phó với lượng rác thải ngày càng tăng, nhiều địa phương của huyện Ba Vì triển khai mô hình phân loại rác tại nguồn. Xã Phong Vân là một trong những điểm sáng với cách làm sáng tạo, có sự tham gia tích cực của người dân. Tại các thôn, mô hình "Ngôi nhà xanh" thu gom phế liệu gây quỹ hỗ trợ hội viên nghèo, trẻ em có hoàn cảnh khó khăn được triển khai. Chị Nguyễn Thị Lý ở thôn Tân Phong 3 thông tin, từ khi xã triển khai mô hình này, việc phân loại rác tại hộ gia đình được người dân hưởng ứng nhiệt tình.

Phó Chủ tịch UBND xã Phong Vân Đào Văn Thưởng cho biết, trước đây, xã đối mặt với nhiều vấn đề môi trường do lượng rác tăng cao và ý thức của người dân trong phân loại còn hạn chế. Tuy nhiên, nhờ sự chỉ đạo sát sao của huyện cùng các ban, ngành, đến nay, 109 ngõ trong xã đã thực hiện phân loại, xử lý rác tại hộ gia đình. UBND xã phối hợp với Hợp tác xã Minh Châu Organic cấp phát thùng rác phân loại và chế phẩm sinh học cho người dân. 1.190 hộ dân trên địa bàn đã đăng ký phân loại rác, trong đó, 450 hộ sử dụng chế phẩm sinh học xử lý rác hữu cơ làm phân bón, tiết kiệm chi phí mua phân hóa học, phát triển mô hình kinh tế xanh. Chương trình “Ngôi nhà xanh” đã thu được hơn 8 triệu đồng từ bán phế liệu, góp phần hỗ trợ các gia đình khó khăn...

Để triển khai mô hình phân loại rác tại hộ gia đình, Hội Liên hiệp phụ nữ huyện Ba Vì đã phối hợp với chính quyền khảo sát. Qua đó, 3 xã: Thuần Mỹ, Đông Quang, Phong Vân được chọn thí điểm với sự tham gia của 90 hộ dân. Hội Liên hiệp phụ nữ huyện tổ chức tập huấn về phân loại rác hữu cơ, vô cơ, sử dụng chế phẩm sinh học cho 150 người. Sau 3 tháng triển khai, 100% hộ tham gia thực hiện phân loại rác đúng quy định, lượng rác phải thu gom tại các địa bàn giảm 68%...

Từ mô hình này, Hội Liên hiệp phụ nữ huyện Ba Vì nhân rộng tới 14/31 xã, thị trấn, thu hút 13.900 hộ tham gia, trong đó 3.127 hộ xử lý rác hữu cơ tại nhà. Phong trào bảo vệ môi trường lan tỏa mạnh với việc xây dựng 104 “Ngôi nhà xanh” tại 25 xã, thị trấn; duy trì 124 tổ phụ nữ "biến rác thành tiền"; 86 khu dân cư giảm thiểu rác... Đến nay, 34,13% hộ gia đình trên địa bàn huyện đã thực hiện phân loại rác tại nguồn, mang lại lợi ích về kinh tế, bảo vệ môi trường.

Giải pháp nào cho sự bền vững?

Mặc dù đạt kết quả tích cực, công tác phân loại và xử lý rác thải tại Ba Vì vẫn đối mặt với nhiều thách thức, đặc biệt khi việc phân loại rác trở thành yêu cầu bắt buộc từ ngày 1-1-2025 theo quy định. Đại diện Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng huyện Ba Vì Nguyễn Duy Thảo cho biết, mặc dù huyện đã triển khai mô hình phân loại rác thải tại nguồn nhưng các khâu vận chuyển và xử lý còn bất cập. Các đơn vị thu gom vẫn sử dụng chung xe để vận chuyển cả rác hữu cơ và vô cơ khiến việc phân loại chưa đạt hiệu quả tốt nhất. Bãi rác Xuân Sơn cũng chưa được phân khu rõ ràng để xử lý riêng biệt...

Theo Phó Chủ tịch UBND xã Phong Vân Đào Văn Thưởng, nhận thức của người dân về phân loại rác còn hạn chế; một số hộ gia đình gặp khó khăn vì thiếu thùng rác phân loại hoặc không gian chưa đạt; vấn đề vệ sinh trong quá trình ủ phân hữu cơ cũng cần được quan tâm...

Trưởng phòng Tài nguyên và Môi trường huyện Ba Vì Nguyễn Thị Nam cho biết, huyện đã nỗ lực triển khai công tác thu gom, phân loại, xử lý rác thải tại nguồn. Tuy nhiên, quá trình triển khai vẫn gặp khó khăn, đặc biệt là vấn đề đồng bộ trong hệ thống thu gom và xử lý; cần thiết có sự hỗ trợ từ các cơ quan chức năng để hoàn thiện hệ thống xử lý rác, nâng cao hiệu quả phân loại rác tại nguồn.

Về vấn đề này, Phó Chủ tịch UBND huyện Ba Vì Trần Quang Khuyên thông tin, huyện tiếp tục tập trung nâng cao hiệu quả phân loại rác tại nguồn. Trước hết, huyện rà soát, bổ sung hệ thống cơ sở hạ tầng phục vụ thu gom, xử lý rác thải; đầu tư các điểm tập kết đạt tiêu chuẩn kỹ thuật, có phân khu riêng cho từng loại rác. Huyện sẽ phối hợp với các đơn vị liên quan để triển khai phương án thu gom rác hữu cơ và vô cơ bằng xe chuyên dụng... Đồng thời, huyện đẩy mạnh tuyên truyền, vận động người dân thực hiện phân loại rác tại nguồn thông qua mô hình điểm tại các xã, thị trấn; phát huy vai trò nòng cốt của Hội Nông dân, Hội Liên hiệp phụ nữ, Đoàn thanh niên... Ngoài ra, huyện sẽ xây dựng cơ chế hỗ trợ hộ gia đình thực hiện tốt công tác phân loại; khuyến khích mô hình tái chế rác hữu cơ thành phân bón...

Có thể thấy, dù mới đạt một số kết quả ban đầu nhưng những mô hình sáng tạo trong phân loại rác tại Ba Vì đang góp phần giảm áp lực cho các bãi xử lý rác, tạo mô hình phát triển kinh tế bền vững, bảo vệ môi trường, cải thiện chất lượng sống cộng đồng.

Bạch Thanh