Bắc Bling: Khi khán giả 'phải lòng' những thanh âm nguồn cội

Giữa "bữa tiệc" âm nhạc toàn cầu, V-Pop tìm "chất" riêng của mình ở đâu? Không copy K-Pop, cũng chẳng "đu" US-UK, V-Pop đang dần tìm được hướng đi riêng khẳng định bản sắc của mình. Đó là sự kết hợp giữa âm nhạc hiện đại và văn hóa truyền thống. "Bắc Bling" và "Anh Trai Vượt Ngàn Chông Gai" là minh chứng tiêu biểu cho xu hướng đó.

Sự giao thoa giữa truyền thống và hiện đại

Sự trỗi dậy của âm nhạc mang chất liệu truyền thống không chỉ là một "làn gió" thoáng qua, mà là một "cơn sóng" mạnh mẽ, báo hiệu sự thay đổi trong tư duy và thị hiếu của khán giả trẻ.

Họ tìm thấy trong âm nhạc truyền thống không chỉ là những giai điệu "vang bóng một thời", mà còn là những câu chuyện về lịch sử, văn hóa, về những ký ức chung của cộng đồng, được "kể" lại bằng ngôn ngữ của thời đại, bằng những thanh âm gần gũi với cuộc sống hiện tại.

Từ "Anh Trai Vượt Ngàn Chông Gai" đến "Bắc Bling": Âm nhạc truyền thống 'bắt nhịp' trái tim khán giả trẻ, tạo nên những cơn sốt văn hóa.

"Bắc Bling" chính là một minh chứng cho sự giao thoa này. MV không chỉ "gây bão" trên các nền tảng trực tuyến trong nước và quốc tế, mà còn mở ra một cánh cửa để khán giả trẻ khám phá văn hóa Kinh Bắc với những làn điệu quan họ ngọt ngào, những làng nghề thủ công tinh xảo, những lễ hội truyền thống rộn ràng bằng một "từ điển" âm nhạc hoàn toàn mới.

Nhạc sĩ Tuấn Cry, người "chắp bút" cho "Bắc Bling", chia sẻ: "Điều quan trọng nhất là giữ được "chất" riêng của văn hóa bản địa". Tuấn Cry và ê-kíp đã không ngại dấn thân, tìm kiếm những chất liệu âm nhạc độc đáo, nghiên cứu những phong tục tập quán lâu đời và chắt lọc những gì tinh túy nhất để đưa vào đứa con tinh thần của mình.

Nhà phê bình âm nhạc Nguyễn Quang Long đánh giá: "Các nghệ sĩ trẻ bây giờ có sự am hiểu về khán giả, họ biết khán giả mình cần gì, thích nghe gì. Việc họ khai thác yếu tố dân tộc vào trong các tác phẩm tạo nét mới cho âm nhạc của họ, thông qua đó, tạo sự gắn kết nhất định giữa giới trẻ với văn hóa, truyền thống dân tộc.

Các nghệ sĩ trẻ đã không chỉ tái hiện lại những giai điệu xưa mà còn sáng tạo, phát triển chúng theo cách làm, ngôn ngữ nghệ thuật và thẩm mỹ của thời đại mình, tạo nên những trải nghiệm âm nhạc độc đáo và đầy cảm xúc."

Trước đó, chương trình "Anh Trai Vượt Ngàn Chông Gai" cũng tạo nên một luồng gió mới trong làng nhạc Việt khi các nghệ sĩ V-Pop hàng đầu không ngại "lột xác" với những thể loại âm nhạc dân gian, mang đến những màn trình diễn vừa mãn nhãn, vừa "đã tai", vừa "chạm" đến trái tim của khán giả.

Tiết mục “Trống cơm” trong Anh Trai Vượt Ngàn Chông Gai để lại nhiều ấn tượng trong lòng khán giả trẻ. Ảnh: Fanpage Anh Trai Vượt Ngàn Chông Gai

Những ca khúc "đóng đinh" trong ký ức của nhiều thế hệ như "Trống cơm", "Mẹ yêu con", "Dạ cổ hoài lang"... giờ đây được remix với phong cách hiện đại. Hay bài nhạc trẻ “Có không giữ mất đừng tìm” đã pha thêm màu sắc dân gian đã tạo nên những bản giao hưởng đầy màu sắc và cảm xúc.

Âm nhạc đem văn hóa truyền thống tới gần khán giả

Làn gió từ "Bắc Bling" và "Anh trai Vượt Ngàn Chông Gai" đã "kéo" khán giả đến gần hơn với văn hóa truyền thống.

Giờ đây, không khó để bắt gặp hình ảnh các em nhỏ ngân nga theo giai điệu "gây nghiện" của "Bắc Bling", thậm chí thuộc làu làu những câu hát đậm chất Kinh Bắc. Tại các lớp học hát, các thầy cô cũng khéo léo đưa "Bắc Bling" vào chương trình giảng dạy, giúp các em làm quen với âm nhạc truyền thống một cách tự nhiên và hứng thú.

Mỹ Duyên - Chủ nhiệm CLB Nhạc cụ dân tộc FTIC - một "đại sứ" nhiệt huyết của nhạc cụ âm nhạc truyền thống chia sẻ: "Hai dự án này đã mở ra một cái nhìn hoàn toàn mới về âm nhạc truyền thống trong lòng giới trẻ tụi em. Cả "Bắc Bling" và "Anh Trai Vượt Ngàn Chông Gai" không chỉ là những dự án âm nhạc đơn thuần, mà còn là cầu nối giữa âm nhạc truyền thống và âm nhạc hiện đại, qua đó tạo ra một không gian âm nhạc gần gũi và dễ tiếp cận hơn với thế hệ trẻ, từ đó phát triển một sự yêu thích và niềm tự hào với những giá trị văn hóa truyền thống".

Mỹ Duyên và CLB Nhạc cụ truyền thống cảm thấy được truyền cảm hứng từ những dự án âm nhạc như "Bắc Bling" hay "Anh Trai Vượt Ngàn Chông Gai". Ảnh: NVCC

Chị Nguyễn Thị Lan, một phụ huynh có con đang học lớp 1 tại Cầu Giấy, Hà Nội, chia sẻ: "Từ khi có "Bắc Bling", bé nhà tôi bỗng dưng thích nghe nhạc hơn. Trước đây, mỗi lần mở nhạc truyền thống là bé lại lắc đầu nguầy nguậy, nhưng giờ thì cứ 'Bắc Bling' là bé lại nhún nhảy theo. Tôi thấy đây là một tín hiệu rất đáng mừng, giúp con mình hiểu hơn về văn hóa của dân tộc."

Trên các trang mạng xã hội, hàng loạt video cover, remix, dance challenge “Trống cơm”, “Mẹ yêu con” hay "Bắc Bling" được đăng tải, thu hút hàng triệu lượt xem và chia sẻ. Mới nhất, trên trang fanpage của mình, BTC của concert 3 và 4 của chương trình “Anh Trai Vượt Ngàn Chông Gai” đã tuyên bố ý định biến đêm nhạc này lập kỷ lục về "Sự kiện có số lượng người tham gia mặc trang phục truyền thống Việt Nam đông nhất".

Sự lan tỏa của "Bắc Bling" không chỉ dừng lại ở phạm vi cộng đồng mạng, mà còn góp phần quảng bá hình ảnh về một vùng đất Kinh Bắc. Nhiều tour du lịch đến Bắc Ninh đã được thiết kế dựa trên cảm hứng từ "Bắc Bling", thu hút đông đảo du khách trong và ngoài nước đến tham quan, trải nghiệm và khám phá những giá trị văn hóa độc đáo của vùng đất này.

Có thể nói, “Anh Trai Vượt Ngàn Chông Gai” hay "Bắc Bling" không chỉ là những dự án âm nhạc thành công, mà còn là một hiện tượng văn hóa, một "cú hích" quan trọng trong việc lan tỏa tình yêu âm nhạc truyền thống đến với thế hệ trẻ. Những thành công này cho thấy, âm nhạc có sức mạnh vô cùng to lớn trong việc kết nối con người, khơi gợi lòng tự hào dân tộc và truyền cảm hứng cho những hành động tích cực.

V-Pop vươn mình nhờ "bệ phóng" mang tên bản sắc Việt

Bên cạnh những ví dụ thành công trên, việc khai thác chất liệu truyền thống đặt ra không ít "bài toán khó" cho các nghệ sĩ và nhà sản xuất âm nhạc. Làm sao để vừa bảo tồn được những giá trị văn hóa cốt lõi, vừa tạo ra những sản phẩm âm nhạc mới mẻ, hấp dẫn.

Làm sao để chạm đến trái tim khán giả trẻ - những người vừa "thèm" bản sắc, vừa "khó tính" và dễ "quay lưng"? Và liệu V-Pop có thể tìm thấy một công thức để khai thác di sản một cách bền vững, không chỉ tạo ra những "cơn sốt" nhất thời, mà còn xây dựng được một nền âm nhạc đậm đà bản sắc và có sức sống lâu bền?

Nhạc sĩ Đặng Hoành Loan cho rằng, "chìa khóa" để giải quyết những "bài toán" này nằm ở cảm xúc chân thật của người nghệ sĩ. "Nếu cảm xúc thật sẽ ra tác phẩm thật. Cảm xúc của anh tới đâu thì anh sẽ có tác phẩm hay tới đấy. Sự sáng tạo cần đi đôi với sự hiểu biết sâu sắc về văn hóa truyền thống, để tránh việc lạm dụng chất liệu một cách hời hợt, thiếu chiều sâu.”, ông khẳng định.

Đồng tình với quan điểm này, nhà nghiên cứu Nguyễn Quang Long cho rằng: “Trước khi tiến hành các nghệ sĩ trẻ phải dành thời gian và nghiêm túc tìm hiểu các giá trị truyền thống cũng như đương đại để làm sao vừa có tác phẩm mang nét riêng của nghệ sĩ, vừa phù hợp với xu hướng nghe nhạc chung của thời đại”.

Ông cho rằng Vpop có thể tham khảo, học hỏi kinh nghiệm từ Kpop, nhưng không nên bắt chước một cách máy móc mà cần tìm con đường riêng, phù hợp với Việt Nam. Trong bối cảnh V-Pop đang nỗ lực "vượt sóng" hội nhập, việc khai thác bản sắc văn hóa được xem là một lợi thế cạnh tranh quan trọng, giúp tạo nên sự khác biệt và thu hút sự chú ý của khán giả quốc tế.

Tuy nhiên, để biến lợi thế này thành sức mạnh thực sự, cần có sự chung tay của cả cộng đồng, từ các nghệ sĩ, nhà sản xuất âm nhạc đến các nhà quản lý văn hóa và khán giả. Chúng ta cần tạo ra một sân chơi âm nhạc công bằng và minh bạch, nơi những tài năng trẻ có cơ hội được thể hiện bản thân, nơi những giá trị văn hóa truyền thống được trân trọng và phát huy, và nơi khán giả có thể tự do lựa chọn những sản phẩm âm nhạc mà mình yêu thích.

Nhờ những dự án như “Anh Trai Vượt Ngàn Chông Gai” hay “Bắc Bling”, thế hệ trẻ tìm thấy tình yêu với âm nhạc dân tộc. Ảnh: MXH

Tương lai của V-Pop nằm trong tay thế hệ trẻ - những người không chỉ nghe nhạc mà còn "sống" với âm nhạc, không chỉ thưởng thức văn hóa mà còn "tái tạo" văn hóa. Họ là những người sẽ định hình nên bản sắc của V-Pop trong kỷ nguyên số, mang đến những giai điệu vừa quen thuộc, vừa mới lạ, vừa đậm đà bản sắc dân tộc, vừa mang hơi thở của thời đại.

Liệu thế hệ này sẽ viết tiếp câu chuyện V-Pop như thế nào? Và những giá trị văn hóa nào sẽ được "thổi" vào những giai điệu ấy? Câu trả lời vẫn còn ở phía trước, nhưng có một điều chắc chắn rằng, âm nhạc truyền thống sẽ luôn là nguồn cảm hứng vô tận, là bệ phóng vững chắc cho những người trẻ Việt Nam trên con đường chinh phục trái tim của khán giả trên toàn thế giới.

Thu Hoài