Bắc Ninh: Điều chỉnh quy hoạch để khu vực Nam sông Đuống 'cất cánh'
Bắc Ninh đang đứng trước ngưỡng cửa kỷ nguyên mới với dự án Cảng hàng không quốc tế Gia Bình và tuyến đại lộ kết nối trực tiếp với Thủ đô Hà Nội. Đây không chỉ là một dự án hạ tầng đơn thuần mà còn là đòn bẩy chiến lược, định hình lại không gian phát triển, đưa Bắc Ninh vươn tầm đô thị quốc tế. Tuy nhiên, để hiện thực hóa mục tiêu trọng tâm mang tính định hướng dài hạn này, việc điều chỉnh quy hoạch tỉnh Bắc Ninh (trước đây) thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050 trở nên cần thiết.
Chủ tịch UBND tỉnh Vương Quốc Tuấn đã nhiều lần nhấn mạnh tầm quan trọng đặc biệt của dự án Cảng hàng không quốc tế Gia Bình và các công trình liên quan, coi đây là "nhiệm vụ chính trị rất quan trọng của cả hệ thống chính trị". Sự chỉ đạo kiên quyết này thể hiện rõ trong việc tỉnh đã giao nhiệm vụ cho Sở Xây dựng phải nghiên cứu và sớm hình thành dự thảo điều chỉnh Quy hoạch tỉnh Bắc Ninh (cũ) thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050 để triển khai các dự án.

Xã Gia Bình và các địa phương lân cận có nhiều dư địa phát triển khi hình thành Cảng hàng không quốc tế Gia Bình.
Sự hình thành Cảng hàng không quốc tế Gia Bình cấp 4E với công suất dự kiến 30 triệu hành khách/năm (đến năm 2030) và 50 triệu hành khách/năm (đến năm 2050) cùng trục đại lộ kết nối trực tiếp sân bay đến trung tâm Thủ đô Hà Nội sẽ tạo ra những động lực phát triển chưa từng có cho Bắc Ninh. Tuy nhiên, quy hoạch hiện trạng của tỉnh Bắc Ninh (cũ) thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050, đặc biệt là các yếu tố về hạ tầng giao thông, kế hoạch sử dụng đất, các khu đô thị, công nghiệp… đã không còn phù hợp để đáp ứng nhu cầu phát triển mới này.
Chính vì vậy, cần thiết phải điều chỉnh Quy hoạch tỉnh Bắc Ninh (cũ) thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050 làm cơ sở, nền tảng triển khai Cảng hàng không quốc tế Gia Bình, tuyến đường kết nối về Thủ đô và hệ thống hạ tầng đô thị xung quanh. Trao đổi về nội dung này, Giám đốc Sở Xây dựng Nguyễn Việt Hùng chia sẻ: "Nội dung điều chỉnh Quy hoạch tỉnh Bắc Ninh (cũ) thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050 đã được Sở Xây dựng thực hiện và xây dựng thành dự thảo để trình UBND tỉnh. Điều chỉnh quy hoạch không chỉ dừng lại ở việc bổ sung đất cho sân bay, mà còn bao gồm một tầm nhìn tổng thể, định hình lại không gian phát triển của cả khu vực được đề xuất nghiên cứu. Đặc biệt là hình thành hệ thống giao thông kết nối đồng bộ, tạo điểm nhấn quan trọng trong điều chỉnh quy hoạch".
Điều chỉnh quy hoạch được kỳ vọng sẽ nhanh chóng đưa khu vực phía Nam sông Đuống trở thành một vùng đô thị phát triển mạnh mẽ về kinh tế với kết cấu hạ tầng đồng bộ, hiện đại, đồng thời giữ gìn và nâng tầm các giá trị văn hóa, lịch sử của địa phương.
Theo đó, khu vực nghiên cứu điều chỉnh quy hoạch rộng khoảng 33.000 ha thuộc thị xã Thuận Thành, huyện Lương Tài và Gia Bình (trước đây). Việc điều chỉnh Quy hoạch tỉnh Bắc Ninh (cũ) thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050 được xây dựng dựa trên các nguyên tắc khoa học và tầm nhìn chiến lược, tập trung vào những nội dung cốt lõi như: Điều chỉnh định hướng phát triển hạ tầng Cảng hàng không quốc tế Gia Bình với quy mô khoảng 1.964 ha, không chỉ đáp ứng công suất phục vụ hành khách và hàng hóa lớn hơn nhiều lần so với dự kiến ban đầu mà còn bảo đảm không gian cho các chức năng phụ trợ, dịch vụ sân bay.
Bổ sung tuyến đường bộ, đường sắt đô thị và đường sắt cao tốc kết nối Cảng hàng không quốc tế Gia Bình với trung tâm Hà Nội và Hải Phòng (qua Hải Dương cũ) quy mô mặt cắt ngang 120 m, tổng chiều dài 31 km trong phạm vi Bắc Ninh sẽ là trục xương sống, rút ngắn đáng kể thời gian di chuyển, tạo hành lang giao thông huyết mạch. Theo các chuyên gia quy hoạch đô thị, việc kết nối đồng bộ đa phương thức (đường bộ, đường sắt) là rất quan trọng. Hệ thống giao thông này không chỉ phục vụ vận tải hành khách, hàng hóa mà còn thúc đẩy phát triển các đô thị vệ tinh dọc tuyến, giảm áp lực giao thông cho đô thị trung tâm.
Các tuyến đường tỉnh 285B, 282B mở rộng thành đường vành đai khép kín khu phía Nam sông Đuống (từ 56,5 m lên 80 m), cùng với điều chỉnh quốc lộ 17 (lên 100-120 m) và các tuyến tỉnh lộ khác sẽ tạo nên mạng lưới giao thông liên hoàn, kết nối chặt chẽ các khu vực trong tỉnh và các tỉnh thành lân cận. Ngoài ra, bổ sung các khu đô thị mới dọc theo trục đại lộ kết nối trực tiếp sân bay đến trung tâm Thủ đô Hà Nội, đặc biệt tại các nút giao thông lớn. Qua đó, giúp tối ưu hóa việc sử dụng đất, khuyến khích sử dụng giao thông công cộng, mang lại không gian sống hiện đại.

Khu vực Nam sông Đuống được điều chỉnh quy hoạch sẽ mang lại nhiều thuận lợi cho phường Thuận Thành.
Để phù hợp với quy hoạch mới, tránh chồng lấn, nhiều khu công nghiệp sẽ được điều chỉnh quy mô, vị trí như: Thuận Thành 3 (phân khu B), Lương Tài 1, Lương Tài 2. Đặc biệt, Khu công nghiệp Lương Tài 2 sẽ phát triển thành khu phức hợp công nghiệp - dịch vụ - logistics (bao gồm cảng cạn, công nghiệp công nghệ cao, thương mại tự do, phi thuế quan) nhằm tận dụng lợi thế của sân bay lưỡng dụng. Bổ sung các khu công nghiệp mới như: Lương Tài 3, Gia Bình 3 nhằm đáp ứng nhu cầu đầu tư ngày càng tăng, hướng tới công nghiệp thông minh, ứng dụng công nghệ 4.0.
Cùng với đó, các công trình dịch vụ - hỗn hợp sẽ được bố trí dọc theo tuyến giao thông kết nối sân bay, tạo điểm nhấn kiến trúc và chức năng. Đặc biệt, bổ sung khu dịch vụ tổ hợp sinh thái, du lịch nghỉ dưỡng, văn hóa thể thao và sân golf gắn với sông Ngụ (khoảng 170 ha) phía Đông Bắc Cảng hàng không quốc tế Gia Bình thể hiện tầm nhìn phát triển du lịch, giải trí cao cấp, khai thác lợi thế cảnh quan tự nhiên, biến khu vực này thành một "thành phố trong công viên" với không gian xanh, sinh thái mật độ thấp…
Việc điều chỉnh quy hoạch được kỳ vọng sẽ nhanh chóng đưa khu vực phía Nam sông Đuống thành một vùng đô thị phát triển mạnh về kinh tế, hạ tầng đồng bộ, hiện đại; đồng thời giữ gìn và nâng tầm các giá trị văn hóa, lịch sử của địa phương. Cấu trúc không gian được đề xuất sẽ là sự phát triển lan tỏa với tâm điểm là sân bay và hệ thống các nhà ga, đường sắt đô thị, các đô thị phát triển có tính đặc trưng là đô thị cửa ngõ, đô thị công nghiệp và đô thị sân bay…
Tin tưởng với sự chỉ đạo quyết liệt từ lãnh đạo tỉnh cùng quá trình nghiên cứu và điều chỉnh quy hoạch khoa học, bài bản, Bắc Ninh đang đi đúng hướng để biến Cảng hàng không quốc tế Gia Bình thành động lực mạnh mẽ, tạo nên một diện mạo đô thị mới, hiện đại. Việc đồng bộ hạ tầng, phát triển kinh tế gắn với bảo tồn văn hóa và môi trường chính là chìa khóa để Bắc Ninh bứt phá trong tương lai.