Bắc Ninh: Lan tỏa tinh thần thượng tôn pháp luật

Thưa ông, trong bối cảnh Bắc Ninh vừa sắp xếp lại đơn vị hành chính và đẩy mạnh chuyển đổi số toàn diện, Ngày Pháp luật Việt Nam năm nay có ý nghĩa như thế nào?

Ông Lưu Đình Thực: Ngày Pháp luật nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam (9/11) được Quốc hội quy định tại Điều 8 Luật Phổ biến, giáo dục pháp luật với mục đích tôn vinh Hiến pháp, pháp luật và giáo dục ý thức thượng tôn pháp luật trong toàn xã hội. Ngày 9/11 được chọn bởi đây là ngày Hiến pháp đầu tiên của nước ta (Hiến pháp năm 1946) được ban hành. Đến nay, Ngày Pháp luật không chỉ là dịp kỷ niệm mang tính biểu trưng mà đã trở thành hoạt động chính trị - pháp lý có ý nghĩa sâu sắc, được tổ chức thường niên, góp phần nâng cao ý thức “sống và làm việc theo Hiến pháp và pháp luật” trong toàn dân.

Hưởng ứng Ngày Pháp luật 9/11, đoàn công tác của Sở Tư pháp và Đoàn Luật sư tỉnh tặng tủ sách cho đại diện lãnh đạo và người dân xã Kiên Lao.

Đối với Bắc Ninh, ý nghĩa này càng được nhân lên trong bối cảnh tỉnh vừa hoàn thành việc sắp xếp đơn vị hành chính, thực hiện mô hình chính quyền địa phương hai cấp và đẩy mạnh chuyển đổi số toàn diện. Sự thay đổi về tổ chức bộ máy, không gian hành chính và phương thức quản trị đòi hỏi đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức phải thích ứng nhanh, nắm chắc quy định pháp luật, chuẩn mực đạo đức công vụ; đồng thời người dân, doanh nghiệp cũng cần nâng cao nhận thức, ý thức tuân thủ để đồng hành cùng chính quyền xây dựng nền hành chính hiện đại, phục vụ, minh bạch.

Ngày Pháp luật vì vậy không chỉ là dịp tuyên truyền, phổ biến pháp luật mà còn là thời điểm khơi dậy tinh thần đổi mới, sáng tạo trong quản lý, điều hành; lan tỏa văn hóa tuân thủ pháp luật trong môi trường số, xây dựng Bắc Ninh trở thành địa phương kiểu mẫu về thượng tôn pháp luật và kỷ cương hành chính.

Vậy Ngày Pháp luật Việt Nam năm nay có những điểm mới nào, thưa ông?

Ông Lưu Đình Thực: Năm 2025, Bắc Ninh tổ chức Ngày Pháp luật trong bối cảnh đặc biệt - năm đầu tiên sau khi sáp nhập, thực hiện mô hình chính quyền địa phương 2 cấp, cũng là năm triển khai Nghị quyết số 66-NQ/TW của Bộ Chính trị về đổi mới công tác xây dựng và thi hành pháp luật. Điều này đòi hỏi hệ thống chính quyền phải tinh gọn, hiệu lực, hiệu quả; mọi hoạt động quản lý, điều hành đều phải tuân thủ pháp luật với phương châm “hướng về cơ sở, lấy người dân, doanh nghiệp làm trung tâm phục vụ”.

Với chủ đề “Xây dựng văn hóa tuân thủ pháp luật trong toàn xã hội, nâng cao ý thức thượng tôn Hiến pháp và pháp luật của mọi người dân, tổ chức”, tỉnh xác định Ngày Pháp luật không chỉ là đợt tuyên truyền ngắn hạn mà là một quá trình bền bỉ, gắn chặt với việc xây dựng, thi hành và bảo vệ pháp luật.

Với chủ đề “Xây dựng văn hóa tuân thủ pháp luật trong toàn xã hội, nâng cao ý thức thượng tôn Hiến pháp và pháp luật của mọi người dân, tổ chức” mà Bắc Ninh lựa chọn, tỉnh xác định Ngày Pháp luật không chỉ là đợt tuyên truyền ngắn hạn mà là một quá trình bền bỉ, gắn chặt với việc xây dựng, thi hành và bảo vệ pháp luật. Đây cũng là dịp để mỗi cán bộ, công chức, viên chức phát huy tinh thần nêu gương, gắn trách nhiệm pháp lý với đạo đức công vụ; để người dân, doanh nghiệp ý thức rõ quyền và nghĩa vụ của mình trong mô hình hành chính mới.

Năm nay, công tác tổ chức được đổi mới theo hướng ứng dụng mạnh mẽ công nghệ thông tin, chuyển đổi số trong phổ biến, giáo dục pháp luật.

Thứ nhất, Sở Tư pháp và Sở Khoa học và Công nghệ xây dựng Trợ lý ảo pháp luật (AI) nhằm hỗ trợ cán bộ, công chức trong quá trình tra cứu, áp dụng pháp luật nhanh chóng, thuận tiện, đây là bước đột phá trong chuyển đổi số lĩnh vực tư pháp của tỉnh.

Thứ hai, phát động cuộc thi trực tuyến “Tìm hiểu pháp luật về hộ tịch”, giúp người dân, đặc biệt là thanh niên, công nhân, cán bộ cơ sở dễ dàng tiếp cận kiến thức pháp luật qua môi trường mạng.

Thứ ba, tặng sách pháp luật, máy vi tính phục vụ khai thác tủ sách pháp luật điện tử cho các xã miền núi, vùng khó khăn, nhất là địa phương bị ảnh hưởng bởi lũ lụt, giúp cán bộ và Nhân dân tra cứu, tìm hiểu pháp luật thuận tiện hơn, góp phần thu hẹp khoảng cách về thông tin pháp luật giữa các vùng miền.

Thứ tư, tổ chức hoạt động trợ giúp pháp lý, tuyên truyền pháp luật, tư vấn miễn phí cho người dân tại vùng xa, khu công nghiệp; triển khai đối thoại, giải đáp vướng mắc pháp lý cho các doanh nghiệp.

Thứ năm, các sở, ban, ngành đã rà soát, đánh giá 734 thủ tục hành chính có thành phần hồ sơ có thể thay thế bằng dữ liệu thuộc 16 lĩnh vực, bảo đảm theo quy định tại Công điện số 201/CĐ-TTg ngày 22/10/2025 của Thủ tướng Chính phủ. Qua đó, đề xuất thay thế thành phần hồ sơ bằng khai thác dữ liệu với 342 thủ tục hành chính; bổ sung thay thế 22 thủ tục hành chính; cắt giảm thành phần hồ sơ 33 thủ tục hành chính…

Đặc biệt, năm nay, các hoạt động tuyên truyền được lồng ghép với nhiệm vụ chính trị trọng tâm của tỉnh, như: Dự án Cảng hàng không quốc tế Gia Bình; các chương trình giải phóng mặt bằng, hỗ trợ tái định cư; chuyển đổi số trong quản lý hành chính… nhằm đưa pháp luật thực sự đi vào đời sống.

Sau sáp nhập, địa giới hành chính tỉnh Bắc Ninh mở rộng, dân cư đông hơn, công tác phổ biến, giáo dục pháp luật được triển khai như thế nào cho các nhóm đặc thù như công nhân, đồng bào dân tộc thiểu số, thanh thiếu niên...?

Ông Lưu Đình Thực: Đây là một trong những vấn đề mà chúng tôi thực sự trăn trở, đặc biệt quan tâm. Trước hết, cần nâng cao vai trò, trách nhiệm của Hội đồng phối hợp Phổ biến, giáo dục pháp luật và các thành viên Hội đồng trong việc chỉ đạo, hướng dẫn công tác tuyên truyền, phổ biến pháp luật phù hợp với từng nhóm đối tượng, bảo đảm nội dung thiết thực.

Cán bộ Sở Tư pháp trao đổi ứng dụng chuyển đổi số trong tuyên truyền, phổ biến pháp luật.

Đối với công nhân, nhất là ở các khu công nghiệp, Sở Tư pháp phối hợp Ban Quản lý Các khu công nghiệp tỉnh, Tỉnh đoàn, Liên đoàn Lao động, Công an tỉnh và Đoàn Luật sư tỉnh tổ chức các hội nghị tuyên truyền, đối thoại, tập trung vào các lĩnh vực như hợp đồng lao động, bảo hiểm xã hội, an toàn lao động, cư trú... Với đồng bào dân tộc thiểu số, miền núi, Sở triển khai Quyết định số 279/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Đề án “Nâng cao năng lực cho đội ngũ báo cáo viên pháp luật, tuyên truyền viên pháp luật thực hiện phổ biến, giáo dục pháp luật tại vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2024 - 2030”; tặng sách, tài liệu pháp luật và tổ chức các buổi tư vấn lưu động.

Đối với thanh thiếu niên, chú trọng giáo dục pháp luật thông qua các hình thức sinh động như hội thi, sân khấu hóa và đặc biệt là tích hợp giáo dục pháp luật qua các nền tảng mạng xã hội của đoàn thể. Mục tiêu là giúp thế hệ trẻ hiểu, tự giác tuân thủ pháp luật, trở thành công dân số có trách nhiệm.

Sở Tư pháp cũng phối hợp với Báo và Phát thanh, Truyền hình Bắc Ninh xây dựng các chuyên trang, chuyên mục “Pháp luật và Cuộc sống”; thực hiện phóng sự phản ánh gương người tốt, việc tốt, điển hình chấp hành pháp luật. Đồng thời, khuyến khích mỗi cơ quan, đơn vị treo pano, khẩu hiệu, tuyên truyền trực quan trong tuần lễ cao điểm từ ngày 3 đến 9/11, tạo không khí sôi nổi, lan tỏa tinh thần thượng tôn pháp luật đến từng khu dân cư.

Chúng tôi mong muốn ý thức tuân thủ pháp luật sẽ trở thành nếp sống, thói quen ứng xử trong xã hội, tạo chuyển biến căn bản về nhận thức và hành động của người dân. Đó chính là nền tảng vững chắc cho một xã hội kỷ cương, văn minh và bền vững.

Trân trọng cảm ơn ông!

Tuyết Mai (thực hiện)