Bắc Ninh: Mùa quả chín níu chân du khách

Sức hút từ những vườn đồi

Từ lâu, các xã, phường thuộc huyện Lục Ngạn cũ đã được biết đến như “thủ phủ cây ăn quả” phía Bắc với tiểu vùng khí hậu đặc biệt phù hợp cây có múi, nhãn, táo và nhất là vải thiều. Những năm gần đây, nhiều hộ dân mạnh dạn mở cửa vườn, biến hoạt động thu hái quen thuộc thành sản phẩm du lịch. Trung bình mỗi mùa cam, bưởi, các xã, phường nơi đây đón hàng trăm nghìn lượt khách tham quan, thưởng thức và mua nông sản ngay tại vườn. Con đường vào các vườn được mở rộng, biển chỉ dẫn rõ ràng, chủ vườn đầu tư thêm điểm check-in, khu thưởng thức nông sản, tạo nên không gian thân thiện và hấp dẫn.

Khách đến tham quan vườn quả ở thôn Áp, xã Lục Ngạn.

Tại phường Chũ, vườn cam, bưởi gần 10 ha của gia đình ông Nguyễn Văn Hữu ở tổ dân phố Xẻ Cũ là một trong những điểm đến được nhiều gia đình và nhóm bạn trẻ lựa chọn. “Khách đến ngày càng đông, họ thích được tự tay hái trái cây, nghe chuyện chăm cây. Nhờ làm du lịch mà lượng tiêu thụ tại vườn tăng mạnh, giá bán cũng ổn định hơn”, ông Hữu chia sẻ.

Không chỉ những người trẻ thích check-in vườn cam, bưởi, các gia đình có trẻ nhỏ cũng tìm đến để trải nghiệm. Chị Mai Anh, phường Hoàn Kiếm (Hà Nội) sau buổi tham quan vườn cam của gia đình ông Nguyễn Đắc Bích ở thôn Áp, xã Lục Ngạn hào hứng nói: “Đi giữa những triền đồi cam mênh mông, hít chút hương quả chín thật dễ chịu. Con tôi thích nhất là được tự hái cam và nghe chủ vườn giải thích cách chăm sóc”.

Cùng với các hộ dân, mô hình hợp tác xã du lịch cộng đồng và vườn cây ăn quả cũng đang dần hình thành, tạo hướng đi chuyên nghiệp hơn. Một số hợp tác xã về du lịch - trải nhiệm như Đồng Dao, Garden Việt, Thanh Hải, An Phú… đã tổ chức các tour tham quan kết hợp hái quả, thưởng thức nông sản, tham quan nhiều vườn trong cùng tuyến; đồng thời giới thiệu sản phẩm OCOP, giúp du khách có trải nghiệm trọn vẹn hơn.

Năm 2025, Lễ hội trái cây Bắc Ninh được tổ chức tại phường Chũ giúp hình ảnh miệt vườn lan tỏa rộng hơn. Việc tỉnh bố trí một số chuyến xe miễn phí từ Trung tâm Văn hóa Kinh Bắc (phường Vũ Ninh) và Quảng trường 3/2 (phường Bắc Giang) về vùng đồi trải nghiệm vườn quả, mở ra cơ hội để các nhà vườn, hợp tác xã và doanh nghiệp lữ hành thử nghiệm mô hình đón khách bài bản. Đây là bước đệm để định hình sản phẩm du lịch miệt vườn theo hướng chuyên nghiệp, dài hơi.

Hướng tới phát triển bền vững

Không chỉ giàu tiềm năng nông nghiệp, vùng đất Lục Ngạn cũ còn mang trên mình lớp trầm tích văn hóa lâu đời. Đây là nơi sinh sống của nhiều đồng bào dân tộc như Tày, Nùng, Sán Chí, Dao, Cao Lan…; sở hữu nhiều di tích lịch sử, văn hóa được xếp hạng như chùa Am Vãi, đền Hả cùng kho tàng di sản hát then, hát sli, hát sloong hao. Ẩm thực địa phương cũng đa dạng, giàu bản sắc, với mỳ Chũ nức tiếng, rượu Kiên Thành hay những bữa cơm vùng đồi đậm vị núi rừng. Về cảnh quan, khu vực này còn có hệ thống hồ, suối phong phú như hồ Cấm Sơn, Khuôn Thần, Làng Thum, suối Đấy… tạo không gian rộng lớn, thích hợp cho du lịch sinh thái và nghỉ dưỡng.

Tương lai, du lịch miệt vườn được kỳ vọng tạo nguồn thu bền vững cho người trồng cây ăn quả, đồng thời đóng góp vào tăng trưởng kinh tế dịch vụ của tỉnh. Với cảnh quan ưu đãi, thương hiệu nông sản đặc sắc và lượng du khách ngày càng đông, vùng trồng cây ăn quả chủ lực của tỉnh Bắc Ninh có thể trở thành điểm đến trải nghiệm nông nghiệp khu vực phía Bắc - một miền trái ngọt mang sắc vị riêng, nơi du khách, người dân và doanh nghiệp cùng tạo dựng những giá trị mới.

Với tiềm năng ấy, nơi đây đang hình thành nhiều điểm du lịch cộng đồng vùng cây ăn quả với hai không gian chính: Hồ sinh thái và đồi cây ăn quả - tạo động lực để người dân tăng thu nhập, gìn giữ văn hóa và bảo vệ môi trường. Đồng chí Nguyễn Văn Năng, Bí thư Đảng ủy xã Lục Ngạn cho biết: “Chúng tôi xác định phát triển vùng cây ăn quả gắn với du lịch, dịch vụ là một trong những nhiệm vụ trọng tâm nhằm tạo sinh kế bền vững và nâng cao thu nhập cho người dân. Địa phương hỗ trợ nhà vườn, hợp tác xã và doanh nghiệp xúc tiến thương mại, phát triển sản phẩm OCOP, xây dựng mô hình du lịch mùa quả và bảo đảm an ninh, trật tự để du khách yên tâm trải nghiệm”.

Trong bức tranh chung đó, mô hình hợp tác xã được kỳ vọng sẽ trở thành “bệ đỡ” cho du lịch miệt vườn. Thay vì các hộ mạnh ai nấy làm, hợp tác xã sẽ liên kết hộ dân đón khách theo tuyến, xây dựng sản phẩm đồng bộ hơn, từ trải nghiệm nông nghiệp đến khám phá văn hóa bản địa, ẩm thực và mua sắm sản phẩm. Sự liên kết này không chỉ giúp nâng chất lượng dịch vụ mà còn tạo lợi ích lâu dài cho cộng đồng.

Tương lai, du lịch miệt vườn được kỳ vọng tạo nguồn thu bền vững cho người trồng cây ăn quả, đồng thời đóng góp vào tăng trưởng kinh tế dịch vụ của tỉnh. Với cảnh quan ưu đãi, thương hiệu nông sản đặc sắc và lượng du khách ngày càng đông, vùng trồng cây ăn quả chủ lực của tỉnh Bắc Ninh có thể trở thành điểm đến trải nghiệm nông nghiệp - một miền trái ngọt mang sắc vị riêng, nơi du khách, người dân và doanh nghiệp cùng tạo dựng những giá trị mới.

Bài, ảnh: Đỗ Thành Nam

Thương nhân Nguyễn Thị Hướng, tổ dân phố Cầu Cao, phường Phượng Sơn: Lễ hội trái cây là cơ hội tiêu thụ nông sản

Từ nhiều năm qua tôi đã thu mua cam, bưởi tại huyện Lục Ngạn và thị xã Chũ (cũ) mang đi tiêu thụ tại Hà Nội, Quảng Ninh, Hải Phòng... Nhờ có Lễ hội trái cây nên dịp này khách đặt hàng nhiều hơn, lượng cam, bưởi được tiêu thụ cũng tăng theo. Hiện tôi thu mua tại các nhà vườn trên địa bàn từ 5-7 tấn quả/ngày, tăng gấp rưỡi so với những ngày bình thường. Lượng hàng bán nhiều chứng tỏ hiệu ứng của Lễ hội rất lớn, giúp các chủ vườn tiêu thụ sản phẩm thuận lợi hơn.

Chị Dương Thị Đào, tổ dân phố Hạ Lát, phường Vân Hà: Sẵn sàng quay trở lại để trải nghiệm

Năm nào tôi cũng tới trải nghiệm tại huyện Lục Ngạn (cũ) vào mùa cam, bưởi, bởi sắc vàng của trái chín và mùi hương thơm ngào ngạt của trái cây luôn thôi thúc tôi trở lại. Mỗi năm đến đây, tôi đều có những cảm xúc mới, vì vùng đất này ngày càng có thêm nhiều điểm du lịch hấp dẫn, đặc biệt trong dịp Lễ hội trái cây của tỉnh diễn ra trong năm nay. Là con em trong tỉnh, tôi thấy tự hào vì Bắc Ninh không chỉ là địa phương giàu bản sắc văn hóa truyền thống, có nền công nghiệp phát triển, mà còn có những mùa trái chín mang đậm dấu ấn vùng miền, hút khách tới tham quan, làm giàu cho người dân.

Chị Nguyễn Thị Kim Dung, Giám đốc Trung tâm cung ứng dịch vụ sự nghiệp công xã Phúc Hòa: Quan tâm quảng bá sản phẩm, tìm hiểu thị trường

Xã Phúc Hòa hiện có 14 sản phẩm OCOP. Do có một số sản phẩm mang tính thời vụ nên xã Phúc Hòa chỉ có 10 sản phẩm tham gia trưng bày, bán tại Lễ hội trái cây của tỉnh lần này. Trong số đó, có một số sản phẩm tiêu thụ tốt như: Nem nướng Liên Chung, Rượu sâm núi Dành Đức Hạnh, trà hoa sâm núi Dành Đức Hạnh, mật ong hoa vải sớm sâm núi Dành, nụ hoa sâm nam núi Dành, trà hoa sâm (sâm nam núi Dành); trà túi lọc hoa sâm nam núi Dành… Lễ hội trái cây Bắc Ninh 2025 là cơ hội để các chủ thể sản phẩm OCOP của tỉnh quảng bá sản phẩm, tìm hiểu thị trường, ký kết hợp đồng sản xuất và tiêu thụ sản phẩm.

Thực hiện: Nhóm PV