Bắc Ninh nỗ lực bảo tồn, phát huy giá trị di sản Dân ca Quan họ

Nổi tiếng với các làng Quan họ gốc: Viêm Xá, Thị Cầu, Đào Xá, Y Na… và hàng trăm làn điệu Quan họ cổ được lưu truyền đến ngày nay, thành phố Bắc Ninh luôn là nơi du khách tìm về để tìm hiểu và học hỏi câu ca Quan họ. Nơi đây không chỉ thể hiện phong phú, đa dạng sinh hoạt văn hóa Quan họ mà còn là lối chơi Quan họ điển hình và đặc sắc của Dân ca Quan họ Bắc Ninh.

Việc kết bạn giữa các bọn Quan họ, giữa các làng Quan họ gốc của thành phố Bắc Ninh đến nay vẫn được duy trì, gắn kết bền chặt như: Bồ Sơn-Y Na; Đọ Xá-Phúc Sơn; Viêm Xá-Bựu Sim; Đào Xá-Thị Cầu… Sinh hoạt Quan họ trên địa bàn thành phố Bắc Ninh thể hiện rõ nét nhất ở các lễ hội, mỗi lễ hội có những nét riêng độc đáo như: Hội kéo co Hữu Chấp (Hòa Long); hội Đền Bà Chúa Kho, hội Thị Cầu, Bồ Sơn, Y Na… Đặc biệt, trong hai năm 2022, 2023, thành phố Bắc Ninh đã chỉ đạo, hướng dẫn tổ chức phục dựng phiên chợ Âm Dương trong lễ hội khu Xuân Ổ A, phường Võ Cường để lại nhiều ấn tượng tốt đẹp cho du khách… Mỗi lễ hội một sắc thái riêng và hấp dẫn, song đều gắn với sinh hoạt văn hóa Quan họ với các cuộc đón bọn Quan họ kết bạn với các canh hát thâu đêm.

Bắc Ninh nhiều giải pháp bảo tồn, phát huy giá trị di sản Dân ca Quan họ

Các lễ hội và sinh hoạt văn hóa Quan họ của các làng Quan họ trên địa bàn thành phố Bắc Ninh được diễn ra trong không gian của những công trình tín ngưỡng, tâm linh và văn hóa nổi tiếng như Đền Vua Bà, đền Bà Chúa Kho, đình chùa Bồ Sơn, Cổ Mễ, chùa Y Na… Chính những di tích lịch sử văn hóa này là nơi nuôi dưỡng và bảo tồn sinh hoạt văn hóa Quan họ trải qua bao thăng trầm lịch sử.Cùng với phát triển kinh tế, xã hội, thành phố Bắc Ninh luôn quan tâm phát huy giá trị di sản Dân ca Quan họ Bắc Ninh với nhiều việc làm thiết thực.

Từ 31 làng Quan họ gốc, đến nay thành phố Bắc Ninh có thêm 20 làng Quan họ thực hành, 78 CLB Quan họ ở các địa phương, cơ sở với hàng nghìn người tham gia sinh hoạt. Cùng với việc phát triển mở rộng thêm các làng Quan họ thực hành thì thành phố quan tâm đến công tác tôn vinh, trao tặng các nghệ nhân, nghệ sĩ trong các loại hình nghệ thuật trình diễn dân gian truyền thống, trong đó có Dân ca Quan họ.

Ngoài sự quan tâm của tỉnh về chế độ đãi ngộ hàng tháng, các dịp lễ, kỷ niệm, thành lập CLB… thành phố Bắc Ninh luôn kịp thời động viên về vật chất, tinh thần, hướng dẫn, hỗ trợ nghệ nhân, nghệ sỹ làm hồ sơ, thủ tục đề nghị xét tặng các danh hiệu qua các đợt xét tặng. Đây là sự khích lệ những “báu vật sống” tiếp tục phát huy tài năng, trách nhiệm trong quá trình bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa truyền thống của dân tộc.

Cùng với công tác tôn vinh, các hoạt động hỗ trợ nghệ nhân nuôi dưỡng tình yêu di sản trong cộng đồng cũng được triển khai tích cực trên địa bàn thành phố Bắc Ninh, như: Hỗ trợ mở lớp truyền dạy Quan họ, nhân cấy lớp người gìn giữ, thực hành mới; ghi hình, in sách, tư liệu hóa nhiều loại hình di sản làm cơ sở lưu trữ, truyền dạy cũng như tôn vinh, quảng bá di sản tại các sự kiện văn hóa trong và ngoài nước…