Bắc Ninh: Thúc đẩy phát triển công nghiệp ở các xã vùng cao

Mong có các dự án công nghiệp

Toàn tỉnh hiện có 96 cụm công nghiệp được thành lập, chủ yếu tập trung ở vùng đồng bằng, trung du của tỉnh. Các xã vùng cao của tỉnh thuộc huyện Sơn Động và Lục Ngạn (cũ) sau sáp nhập chỉ có 3 cụm công nghiệp được thành lập song gặp nhiều khó khăn trong quá trình triển khai, chậm tiến độ. Hiện các địa phương vùng cao chỉ có một số nhà máy, doanh nghiệp như: Nhiệt điện Sơn Động, Công ty cổ phần May Sơn Động, Công ty cổ phần Xuất nhập khẩu thực phẩm Toàn Cầu… thu hút lượng lao động không nhiều.

Toàn cảnh Nhà máy nhiệt điện Sơn Động, xã Tây Yên Tử.

Cá biệt, khu vực vùng cao Sơn Động mới chỉ có Cụm công nghiệp Thanh Sơn (thành lập tháng 3/2023, diện tích 46 ha), thuộc xã Tây Yên Tử (thị trấn Tây Yên Tử, huyện Sơn Động trước đây). Thế nhưng do các vướng mắc như: Chưa phù hợp với quy hoạch xây dựng vùng, kế hoạch sử dụng đất, phải thay đổi chủ đầu tư theo Nghị định số 32/2024/NĐ-CP ngày 15/3/2024 của Chính phủ về quản lý, phát triển cụm công nghiệp… nên chưa đủ điều kiện để chấp thuận chủ trương đầu tư. Vì vậy, Liên danh Công ty cổ phần DP INVEST và Công ty cổ phần DNĐT Lam Sơn (chủ đầu tư cũ) xây dựng hạ tầng kỹ thuật Cụm công nghiệp Thanh Sơn đã phải xin gia hạn tiến độ thực hiện. Tại huyện Lục Ngạn (cũ), dù có 2 cụm công nghiệp được thành lập (Cụm công nghiệp Mỹ An và Cụm công nghiệp Phượng Sơn) nhưng việc triển khai các dự án cũng chậm vì các lý do như: Phải điều chỉnh quy hoạch, chậm tiến độ chấp thuận chủ trương đầu tư, lập quy hoạch chi tiết…

Bắc Ninh hiện có 96 cụm công nghiệp được thành lập, tổng diện tích hơn 3,67 nghìn ha. Trong đó 64/96 cụm công nghiệp được đầu tư xây dựng hạ tầng kỹ thuật, đi vào hoạt động, tổng diện tích hơn 2,17 nghìn ha. Tỉnh đang xem xét, thành lập mới 2 cụm công nghiệp tại xã Lục Ngạn.

Toàn tỉnh hiện có hơn 53,9 nghìn ha cây ăn quả với một số cây ăn quả chính như: Vải thiều, nhãn, cam, bưởi, na, ổi, dứa,… tổng sản lượng khoảng 340 nghìn tấn/năm. Hiện Bắc Ninh đã hình thành vùng nguyên liệu gỗ rừng trồng với tổng diện tích khoảng 87 nghìn ha, sản lượng gỗ thu hoạch đạt hơn 1 triệu m3 gỗ/năm và tăng theo hằng năm. Ngoài ra, Bắc Ninh còn thu hoạch hàng trăm nghìn tấn rau chế biến các loại/vụ; hàng chục triệu gia cầm và lợn. Tuy nhiên, hiện sản phẩm nông sản của tỉnh mới được tiêu thụ dưới dạng thô, lượng nông sản được chế biến sâu rất ít nên giá trị gia tăng thấp. Do đó, Bắc Ninh không chỉ có tiềm năng phát triển các loại hình sản xuất công nghiệp công nghệ cao, điện tử, bán dẫn… tỉnh còn có tiềm năng và dư địa phát triển công nghiệp chế biến từ các sản phẩm nông nghiệp của địa phương.

Đồng chí Lê Đức Thắng, Bí thư Đảng ủy xã Tây Yên Tử chia sẻ: “Kinh tế rừng đang trở thành mũi nhọn không chỉ của Tây Yên Tử mà còn của cả vùng Sơn Động, Lục Ngạn (cũ). Chính vì vậy, cấp ủy Đảng và chính quyền địa phương luôn mong mỏi có khu, cụm công nghiệp tập trung để thu hút các dự án chế biến gỗ sâu, đạt tiêu chuẩn xuất khẩu thì kinh tế rừng mới mang lại hiệu quả bền vững”.

Đánh thức tiềm năng

Theo Sở Công Thương, để tháo gỡ khó khăn, đẩy nhanh tiến độ hoàn thành các dự án hạ tầng cụm công nghiệp khu vực miền núi, vùng cao của tỉnh, nhất là dự án Cụm công nghiệp Thanh Sơn, ngày 18/9 vừa qua, lãnh đạo Sở Công Thương đã làm việc với đại diện các sở, ngành liên quan và đại diện Liên danh chủ đầu tư hạ tầng kỹ thuật Cụm công nghiệp Thanh Sơn. Hội nghị thống nhất, yêu cầu Liên danh chủ đầu tư này thành lập pháp nhân mới để thay thế Liên danh chủ đầu tư theo quy định mới của Nhà nước (Nghị định số 32/2024/NĐ-CP ngày 15/3/2024 của Chính phủ về quản lý, phát triển cụm công nghiệp). Sau đó, Sở Công Thương sẽ phối hợp cùng các ngành liên quan xem xét, thẩm định dự án theo quy định và có văn bản trình UBND tỉnh xin ý kiến chỉ đạo để chấp thuận chủ trương đầu tư Cụm công nghiệp Thanh Sơn sau khi cụm công nghiệp này có pháp nhân đầu tư mới đúng quy định.

Sơ chế đóng gói vải thiều xuất khẩu tại Công ty cổ phần Xuất nhập khẩu thực phẩm Toàn Cầu.

Trao đổi với ông Hoàng Văn Phóng, đại diện Liên danh chủ đầu tư (Công ty cổ phần DP INVEST và Công ty cổ phần DNĐT Lam Sơn) được biết, đơn vị đã hoàn tất các thủ tục thành lập công ty mới thay thế Liên danh chủ đầu tư. Hiện Liên danh chủ đầu tư đã nộp hồ sơ đến Sở Tài chính và chờ kết quả. Phía chủ đầu tư đã chuẩn bị đủ nguồn vốn, ngay sau khi UBND tỉnh có Quyết định chấp thuận chủ trương đầu tư sẽ thực hiện ngay các bước lập kế hoạch chi tiết triển khai, tổ chức thực hiện theo đúng tiến độ đã được gia hạn và các quy định hiện hành. Dự kiến Cụm công nghiệp Thanh Sơn sẽ khởi công trong quý I/2026.

Cùng với tháo gỡ khó khăn cho dự án Cụm công nghiệp Thanh Sơn, nhằm tạo quỹ đất, kích cầu phát triển công nghiệp tại các xã vùng cao của tỉnh, cuối tháng 8 vừa qua, UBND xã Lục Ngạn đã có văn bản gửi các sở, ngành liên quan của tỉnh, đề xuất thành lập mới 2 cụm công nghiệp, gồm: Cụm công nghiệp Cầu Sài 1 và Cụm công nghiệp Cầu Sài 2, tổng diện tích khoảng 150 ha. Hiện Sở Công Thương đang phối hợp với các sở, ngành xem xét, tham mưu UBND tỉnh thành lập 2 cụm công nghiệp trên. Theo ông Vi Văn Tư, Chủ tịch UBND xã Lục Ngạn, nếu trở thành hiện thực, 2 cụm công nghiệp mới của xã sẽ tạo việc làm và thu nhập cho hàng nghìn lao động địa phương.

Phát triển công nghiệp ở vùng cao sẽ khác so với miền xuôi, trong đó sẽ ưu tiên thu hút ngành nghề chế biến nông, lâm sản; nghiên cứu, sản xuất nông cụ... Khi các cụm công nghiệp này đi vào hoạt động sẽ góp phần gia tăng giá trị ngành nông nghiệp, tạo động lực thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội cả vùng Đông Bắc của tỉnh.

Bài, ảnh: Đại La