Bác sĩ nội trú cần được nhận lương và miễn học phí

Học viện lựa chọn ngành học bác sĩ nội trú tại Trường Đại học Y Hà Nội năm 2024. Ảnh: Đại học Y Hà Nội

Chính sách cần thiết và công bằng

Mới đây, Quốc hội thảo luận tổ về ba dự án Luật sửa đổi Luật Giáo dục, Giáo dục đại học và Giáo dục nghề nghiệp. Đại biểu Nguyễn Lân Hiếu - Giám đốc Bệnh viện Đại học Y Hà Nội cho rằng, các dự án luật đã bổ sung nhiều nhóm chính sách lớn nhưng với lĩnh vực khoa học sức khỏe, đặc biệt là đào tạo bác sĩ đa khoa và chuyên khoa, cần quy định cụ thể hơn. Về mô hình đào tạo bác sĩ nội trú kéo dài, đại biểu Nguyễn Lân Dũng cho biết, thời gian đào tạo kéo dài 3 năm, dài hơn cả bậc thạc sĩ, nhưng chưa được hoàn thiện về cơ chế. Nếu như trước đây, người học được trợ cấp 2-3 triệu đồng mỗi tháng, thì nay không còn được nhận trợ cấp, thậm chí phải đóng trung bình 74 triệu đồng một năm học. "Trong khi đó, bác sĩ nội trú phải làm việc như bác sĩ thực thụ, trực bệnh viện, thực hành, thi cử như sinh viên. Họ đã là bác sĩ, có quyền ký bệnh án, kết quả mổ thì phải có lương và được miễn học phí - đây là thông lệ của thế giới", đại biểu Nguyễn Lân Dũng nhấn mạnh.

Đồng quan điểm, đại biểu Nguyễn Anh Trí (đoàn Hà Nội) cho biết, đào tạo bác sĩ nội trú là hình thức đào tạo tinh hoa, đặc biệt của ngành y Việt Nam, được tổ chức theo mô hình tiên tiến của các nước phát triển. Việc thi tuyển, đào tạo và tốt nghiệp đều rất khắt khe, nhằm chọn lọc và bồi dưỡng những bác sĩ giỏi cả lý thuyết lẫn thực hành. Không nên gộp bác sĩ nội trú với chuyên khoa, mà cần quy định riêng trong luật, đồng thời tiếp tục duy trì chính sách hỗ trợ học viên như trước đây (có phụ cấp hoặc lương trong thời gian học), để khuyến khích người tài tham gia.

GS.TS Trần Diệp Tuấn - Chủ tịch Hội đồng Trường, Trường Đại học Y Dược TP Hồ Chí Minh cho rằng, bác sĩ nội trú vừa học, vừa làm, công việc rất vất vả. Khi tốt nghiệp, bác sĩ nội trú có nền tảng chuyên môn vững vàng. Ở nhiều nước trên thế giới, bác sĩ nội trú được xem như một vị trí việc làm chính thức trong bệnh viện và được trả lương trong quá trình đào tạo. Trong khi đó, tại Việt Nam, bác sĩ nội trú vẫn phải đóng học phí. Đây có thể nói là điều bất cập cần sớm được điều chỉnh. Việc miễn học phí, hỗ trợ trả lương cho bác sĩ nội trú là chính sách cần thiết và công bằng.

Cần sự phối hợp của nhiều bên

Về vấn đề chi trả lương cho bác sĩ nội trú, GS.TS Trần Diệp Tuấn cho rằng bệnh viện - nơi bác sĩ nội trú trực tiếp tham gia khám chữa bệnh cần có trách nhiệm chi trả một phần. Bên cạnh đó, Nhà nước cũng cần tham gia hỗ trợ, vì đây là chiến lược đào tạo nhân lực y tế chất lượng cao cho hệ thống y tế công. GS.TS Trần Diệp Tuấn nhấn mạnh, muốn xây dựng nguồn nhân lực giỏi thì phải đầu tư và ghi nhận từ khâu đào tạo. Điều này thể hiện sự ghi nhận, trân trọng đối với những đóng góp của bác sĩ nội trú.

GS.TS Nguyễn Vũ Quốc Huy, Hiệu trưởng Trường Đại học Y - Dược, Đại học Huế cho biết, Trường Đại học Y - Dược, Đại học Huế không thu học phí đối với bác sĩ nội trú. Trường nhận định đây là lực lượng vừa học, vừa làm, trực tiếp tham gia chăm sóc sức khỏe nên nhà trường chủ động cân đối nguồn lực để học viên không phải đóng học phí và vẫn có thêm một số hỗ trợ từ trường và bệnh viện thực hành. GS.TS Nguyễn Vũ Quốc Huy cũng cho rằng, cần sự phối hợp giữa nhiều nguồn để thực hiện chính sách miễn học phí cho bác sĩ nội trú. Tuy nhiên, cần phải có hành lang pháp lý rõ ràng cũng như cơ chế bố trí nguồn lực hợp lý tại các cơ sở đào tạo, bệnh viện bác sĩ thực hành, để đảm bảo tính khả thi và tính bền vững trong triển khai thực hiện.

Bộ trưởng Bộ GD&ĐT Nguyễn Kim Sơn cho biết, đối với quy định về vị trí, chế độ của bác sĩ nội trú, bác sĩ chuyên khoa I, chuyên khoa II được nhiều đại biểu quan tâm, trong quá trình soạn thảo luật, ban soạn thảo đã nhiều lần làm việc với Bộ Y tế và các cơ quan liên quan để trao đổi kỹ nội dung này. Đây là nhóm cán bộ y tế có trình độ chuyên môn cao, được đào tạo với yêu cầu rất khắt khe, thể hiện năng lực nghề nghiệp vượt trội. Họ hoàn toàn xứng đáng được tôn vinh, ghi nhận và hưởng chế độ đãi ngộ tương xứng. Tuy nhiên, việc xác định vị trí của các bậc đào tạo này trong khung trình độ quốc gia cần được xem xét thận trọng.

Theo Bộ trưởng, các chương trình đào tạo chuyên khoa và nội trú chủ yếu thể hiện mức độ chuyên sâu và kỹ năng nghề nghiệp cao, trong khi hệ thống khung trình độ quốc gia lại phân tầng theo tiêu chí về trình độ học thuật. Vì vậy, việc xếp loại hay công nhận văn bằng cần được cân nhắc kỹ, sao cho vừa đảm bảo tôn vinh đúng mức, vừa bảo đảm tính thống nhất của hệ thống. Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn đề nghị các nhà giáo, chuyên gia y tế cùng nghiên cứu để lựa chọn cách thức ghi nhận phù hợp nhất.

Theo Quyết định 19/2006/QĐ-BYT, thí sinh dự thi bác sĩ nội trú cần đủ các điều kiện: tốt nghiệp đại học y khoa chính quy, đạt loại khá trở lên, với ngành học tương ứng chuyên ngành dự thi; không bị kỷ luật từ mức cảnh cáo trở lên trong các năm học đại học, không bị dừng học tập (trừ lý do sức khỏe); tuổi đời không quá 27; đủ sức khỏe để phục vụ lâu dài trong ngành y tế theo quy định; một số ngành có yêu cầu riêng về sức khỏe, do cơ sở đào tạo quyết định. Nếu sinh viên tốt nghiệp loại xuất sắc, đáp ứng các điều kiện trên, có thể được xét miễn thi tuyển. Đào tạo bác sĩ nội trú chỉ có một hình thức đào tạo chính quy tập trung, thời gian đào tạo 3 năm, học viên phải thường trú tại bệnh viện hoặc cơ sở thực hành khác phù hợp với yêu cầu của từng chuyên ngành để học tập, làm việc thường xuyên, trừ những buổi học tại trường do nhà trường quy định.

Chương trình bác sĩ nội trú là hình thức đào tạo sau đại học đặc thù, khởi nguồn từ Pháp. Trong suốt quá trình học tập, bác sĩ nội trú vừa tham gia điều trị như bác sĩ thực thụ, vừa được đào tạo chuyên sâu về lâm sàng, kỹ năng thực hành và nghiên cứu. Tại Việt Nam, mô hình này được triển khai từ năm 1974 tại Đại học Y Hà Nội và đến nay đã có 13 trường y trên cả nước tổ chức đào tạo bác sĩ nội trú.

An Nhiên