Bác sỹ Bệnh viện Tâm thần Hà Tĩnh: 'Hầu hết bệnh nhân hút thuốc lá điện tử là học sinh, sinh viên'

- Bác sỹ có thể cho biết tình hình người bệnh nhập viện điều trị có liên quan đến sử dụng thuốc lá điện tử trên địa bàn hiện nay?

Thời gian qua, tại Bệnh viện Tâm thần Hà Tĩnh đã tiếp nhận một số bệnh nhân đến điều trị do xuất hiện các rối loạn liên quan đến hút thuốc lá và thuốc lá điện tử. Nhiều bệnh nhân còn đang trong độ tuổi học sinh, sinh viên, tập trung chủ yếu ở thành phố, thị xã và các vùng lân cận.

Bác sỹ Nguyễn Văn Mạnh.

Hầu hết các em đến bệnh viện do có dấu hiệu đau đầu, lo âu, mất ngủ, rối loạn hoảng sợ, một vài trường hợp có dấu hiệu loạn thần, ảo giác. Hiện bệnh viện đang điều trị cho 2 em sinh viên có những rối loạn tâm thần sau khi dùng thuốc lá điện tử. Đặc biệt có 1 em đã điều trị tại bệnh viện tuyến Trung ương 1 tháng nhưng khi về nhà lại bị mất ngủ, trầm cảm, lo âu và phải vào viện để điều trị tiếp.

- Vậy, bác sỹ có thể phân tích rõ hơn về tác hại của thuốc lá điện tử đối với sức khỏe tâm thần của con người?

Thuốc lá điện tử được sử dụng thông qua một thiết bị chạy bằng pin làm nóng chất lỏng để tạo ra trạng thái khí - sương mù - khói, có thể hít vào tạo ra cảm giác bắt chước hút thuốc lá. Các chất lỏng có thể là hỗn hợp các dung môi khác nhau với thành phần chính phổ biến nhất là nicotin kèm theo các chất tạo hương vị.

Thuốc lá điện tử gây ra những rối loạn về cảm xúc và hành vi.

Việc sử dụng thuốc lá điện tử cũng gây nghiện không thua kém hút thuốc lá truyền thống. Bên cạnh đó, thuốc lá điện tử còn tiềm tàng nguy cơ gây nghiện cho người xung quanh do phải hít hơi thuốc thụ động. Việc sử dụng thuốc lá điện tử còn kéo theo gia tăng nguy cơ nghiện các chất khác.

Những rối loạn cảm xúc phổ biến ở người sử dụng thuốc lá điện tử bao gồm: trầm cảm, rối loạn lo âu, rối loạn stress. Các nhà khoa học đã chứng minh việc sử dụng thuốc lá điện tử có liên quan đến giảm lòng tự trọng, làm gia tăng các triệu chứng lo âu và làm giảm khả năng thích nghi với stress.

Những cảm xúc tiêu cực, ý nghĩ tự sát cũng đã được báo cáo trên những người sử dụng thuốc lá điện tử. Hút thuốc lá điện tử cũng gia tăng các rối loạn hành vi như: rối loạn tăng động - giảm chú ý, nghiện cờ bạc và các hành vi bốc đồng, xung động, các hành vi phạm pháp.

Thuốc lá điện tử gây ra những tác hại khôn lường.

Đối với lứa tuổi học sinh, bên cạnh những tác hại kể trên thì việc sử dụng thuốc lá điện tử còn tác động trực tiếp và dài hạn đến khu vực não bộ, đặc biệt là vỏ não trước trán - khu vực phát triển mạnh ở thời kỳ học sinh trung học cơ sở và trung học phổ thông. Các vùng não này xử lý quá trình nhận thức và cảm xúc, động lực, khả năng lập kế hoạch, sự tập trung chú ý. Chính vì vậy, các em thường có biểu hiện giảm chú ý và tập trung, khả năng đưa ra quyết định kém, thay đổi tính cách và có nhiều hành động thất thường, suy giảm nghiêm trọng khả năng học tập.

-Đâu là những khó khăn trong quá trình điều trị cho bệnh nhân bị ảnh hưởng của thuốc lá điện tử thưa bác sỹ ?

Qua tiếp nhận người vào điều trị tại bệnh viện, hầu hết bệnh nhân là học sinh, sinh viên. Đối tượng này thường hút thuốc trộm, giấu bố mẹ, khi đến viện thường có các triệu chứng, như: đau đầu, mất ngủ, lo âu, hoảng loạn, rối loạn trầm cảm… Các bệnh nhân này đều được bác sỹ điều trị theo triệu chứng và theo phác đồ giống như những bệnh nhân lạm dụng chất.

Lực lượng chức năng xử lý một trường hợp kinh doanh thuốc lá điện tử trái phép.

Quá trình điều trị cho thấy, hầu hết người sử dụng thuốc lá điện tử đều ảnh hưởng đến chức năng não và phải điều trị lâu dài, một số người bị xơ hóa hoặc teo não hoặc mắc các rối loạn tâm thần. Nếu bệnh nhân có những triệu chứng ảo giác kèm loạn thần thường rất khó điều trị, còn những bệnh nhân chỉ có dấu hiệu loạn thần thì có hy vọng hơn. Điều đáng lo ngại là tỷ lệ tái nghiện sau điều trị đối với những người hút thuốc lá điện tử vẫn cao và sớm.

Từ thực tế điều trị tại Bệnh viện Tâm thần Hà Tĩnh, chúng tôi khuyến cáo mọi người, đặc biệt là thế hệ trẻ tuyệt đối không nên sử dụng thuốc lá điện tử. Bởi lẽ thuốc lá điện tử cũng giống như các loại ma túy, lúc đầu hút sẽ tạo cảm giác sảng khoái nhưng sau sẽ gây nghiện và tác động rất lớn đến sức khỏe tâm thần của các em.

Sở Y tế tổ chức truyền thông về tác hại của thuốc lá và thuốc lá điện tử.

Trong thuốc lá điện tử có rất nhiều các thành phần chất tạo mùi, tạo khói, tạo hơi…. Các tạp chất này khi đốt cháy có thể gây ung thư, tổn thương phổi, thần kinh… Các thành phần phụ gia khác thay đổi theo thời gian, theo thị hiếu, khi đốt nóng cũng sinh ra các chất khác rất phức tạp với các tình trạng nhiễm độc và bệnh tật khác nhau.

Các bậc phụ huynh cần quan tâm, chia sẻ với con về thuốc lá điện tử và những nguy hiểm đối với sức khỏe mà chúng gây ra. Nếu con của bạn đã nghiện thuốc lá điện tử hãy đưa con đến bác sỹ và chuyên gia về sức khỏe tâm thần để được tư vấn, giúp đỡ. Đồng thời, phụ huynh phải luôn sát cánh và đồng hành cùng với con trong quá trình trị liệu.

- Xin cảm ơn bác sỹ !

Phúc Quang - Thu Hòa

(Thực hiện)