Bài 1: Thay đổi tư duy 'bị quy hoạch' sang 'được quy hoạch'

Một nút giao trên các tuyến đường huyết mạch vừa được tỉnh Bình Dương khánh thành vào ngày 18/6.

Sau gần 3 năm triển khai của Bộ Chính trị về phát triển kinh tế-xã hội và bảo đảm quốc phòng, an ninh vùng Đông Nam Bộ đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045 (Nghị quyết 24), các địa phương trong vùng đã tập trung huy động nguồn lực đầu tư các dự án giao thông trọng điểm, hình thành các vành đai công nghiệp, đô thị, dịch vụ, tạo thế và lực cùng thúc đẩy vùng phát triển nhanh theo hướng bền vững.

Nhiều cách làm hay, mô hình mới sát thực tiễn đã làm thay đổi tư duy từ “bị quy hoạch” sang “được quy hoạch”, tạo sự đồng hành giữa người dân và chính quyền, giúp triển khai nhanh các công trình trọng điểm.

Giao thông đi trước mở đường

Ngày 18/6, tỉnh Bình Dương đã khánh thành 3 tuyến đường huyết mạch ĐT.743, ĐT.746 và ĐT.747B với tổng chiều dài gần 46 km, quy mô mặt đường từ 6-8 làn xe. Các tuyến đường này kết nối giao thông giữa các khu công nghiệp-đô thị-dịch vụ ở phía bắc với các thành phố phía nam của tỉnh Bình Dương, đồng thời kết nối đến cửa ngõ Thành phố Hồ Chí Minh và tỉnh Đồng Nai.

Dịp này, tỉnh Bình Dương đã khởi công dự án đường Vành đai 4 Thành phố Hồ Chí Minh đoạn qua tỉnh Bình Dương, có chiều dài gần 48 km, đi qua các địa bàn công nghiệp trọng yếu như Bến Cát, Tân Uyên và huyện Bắc Tân Uyên. Tuyến đường triển khai theo hình thức đối tác công-tư (PPP) được xây dựng theo tiêu chuẩn đường cao tốc loại A; bố trí các cầu vượt tại các nút giao quan trọng nhằm tránh xung đột giao thông và tăng hiệu quả vận hành.

Tại Thành phố Hồ Chí Minh, hơn 2 năm qua, thành phố đã tập trung triển khai nhiều dự án hạ tầng giao thông trọng điểm, bao gồm các công trình kết nối liên vùng và các dự án nâng cấp, mở rộng đường, cầu, nút giao thông. Nhiều dự án được đẩy mạnh thực hiện trong thời gian tới như các dự án thành phần thuộc dự án đường Vành đai 3 Thành phố Hồ Chí Minh, dự án mở rộng các tuyến đường cao tốc: Thành phố Hồ Chí Minh-Long Thành-Dầu Giây, Thành phố Hồ Chí Minh-Trung Lương, Thành phố Hồ Chí Minh-Mộc Bài, Bến Lức-Long Thành, đường sắt Thủ Thiêm- Long Thành; nghiên cứu đầu tư kéo dài tuyến đường sắt đô thị số 1 đến Đồng Nai, Bình Dương; phối hợp quản lý, khai thác tuyến phà biển Cần Giờ- Vũng Tàu, tuyến vận tải hành khách Thành phố Hồ Chí Minh- Vũng Tàu...

Một góc thành phố Tây Ninh, tỉnh Tây Ninh. (Ảnh MINH ANH)

Tại Tây Ninh, dự án đầu tư xây dựng đường cao tốc Thành phố Hồ Chí Minh-Mộc Bài đang bước vào giai đoạn bồi thường, hỗ trợ và tái định cư. Tuyến đường đi qua tỉnh Tây Ninh có chiều dài 26,3 km, quy mô 4 làn xe. Dự án được Ủy ban nhân dân tỉnh Tây Ninh chỉ đạo quyết liệt nhằm bảo đảm tiến độ thi công theo đúng kế hoạch.

Tỉnh cũng đang tranh thủ vận hội, đẩy nhanh các thủ tục pháp lý để triển khai Dự án đầu tư xây dựng đường cao tốc Gò Dầu-Xa Mát giai đoạn 1. Tuyến cao tốc này kết nối với cao tốc Thành phố Hồ Chí Minh-Mộc Bài, sẽ tạo động lực bứt phá cho kinh tế-xã hội, nhất là trong các lĩnh vực công nghiệp, thương mại, dịch vụ, du lịch và nông nghiệp của Tây Ninh và cả vùng Đông Nam Bộ.

Nằm ở cửa ngõ phía bắc của , tỉnh Bình Phước có 258 km biên giới tiếp giáp Campuchia với 3 cửa khẩu. Tỉnh được xem là cầu nối giữa vùng kinh tế trọng điểm phía nam với Tây Nguyên và các nước Tiểu vùng sông Mekong; có nhiều thuận lợi cho kinh tế biên mậu, logistics, xuất nhập khẩu. Mặt khác, tỉnh nằm gần các trung tâm kinh tế lớn như Thành phố Hồ Chí Minh, Bình Dương, Đồng Nai.

Từ thực tiễn này, Bình Phước đang tập trung đầu tư các tuyến giao thông chiến lược: Cao tốc Thành phố Hồ Chí Minh-Chơn Thành-Đắk Nông, tuyến Đồng Phú-Bình Dương, mở rộng Quốc lộ 13, 14... nhằm phát huy tiềm năng , lợi thế để đón đầu cơ hội.

Phát huy sự đồng thuận trong đền bù, giải phóng mặt bằng

Thi công dự án đường Vành đai 3 Thành phố Hồ Chí Minh, đoạn qua tỉnh Đồng Nai. (Ảnh THIÊN VƯƠNG)

Nhờ công tác vận động, tuyên truyền đi vào chiều sâu và lan tỏa với tinh thần “gần dân để giúp dân” của các cấp chính quyền, người dân vùng giải tỏa đã đồng thuận ủng hộ những chủ trương, quyết sách xây dựng hạ tầng giao thông.

Tại tỉnh Tây Ninh, dự án đầu tư xây dựng đường cao tốc Thành phố Hồ Chí Minh-Mộc Bài niêm yết dự thảo phương án bồi thường, hỗ trợ và tái định cư. Khi được chính quyền tổ chức lấy ý kiến người dân, bà Nguyễn Thị Thu (huyện Gò Dầu) cho biết: Quy hoạch làm giao thông, mở rộng đường là làm lợi trước hết cho dân, cho nước nên tôi đồng thuận ủng hộ. Hồi xưa nghe “Nhà nước quy hoạch” là thấy sợ, còn bây giờ người dân xem như “được quy hoạch”, vừa có đường cao tốc đi lại thuận lợi, vừa được đền bù thỏa đáng, giúp người dân yên tâm”.

Ông Nguyễn Văn Hùng (huyện Bến Cầu) bày tỏ: “Phương án bồi thường được đưa công khai, minh bạch và hợp lý thì bà con ai cũng đồng thuận. Người dân còn được bố trí tái định cư, coi như “được quy hoạch” đường cao tốc mà sướng, sau này đi từ đây về Thành phố Hồ Chí Minh có 30 phút, thiệt mừng!”.

Phó Giám đốc Trung tâm Phát triển quỹ đất tỉnh Bình Dương Nguyễn Văn Toàn chia sẻ: Thời gian qua, trung tâm phối hợp với địa phương tích cực vận động, tuyên truyền rộng rãi và công khai các chính sách hỗ trợ cho người dân, cũng như lợi ích của dự án.

Đến nay, công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng dự án đường cao tốc Thành phố Hồ Chí Minh-Thủ Dầu Một-Chơn Thành rất thuận lợi vì nhận được sự đồng thuận của người dân.

Có đất trong vùng giải tỏa dự án, tuy chưa nhận tiền bồi thường, nhưng bà Nguyễn Thị Hoạt ở xã Tân Long, huyện Phú Giáo, đã đồng ý bàn giao 2.108m2 để làm đường.

Bà Hoạt chia sẻ, nhận thấy được lợi ích của dự án, gia đình bà đã quyết định ủng hộ chủ trương của Nhà nước và đồng ý bàn giao mặt bằng dù chưa nhận tiền bồi thường.

Tương tự, ông Nguyễn Thọ Quang, xã Tân Hưng, huyện Bàu Bàng, đã cắt cây, đồng ý bàn giao diện tích dự kiến thu hồi 5.387 m2 để làm đường vì sự phát triển chung của tỉnh và đất nước.

Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh Bình Dương Bùi Minh Trí cho biết: Tỉnh đánh giá cao các hộ gia đình, cá nhân và các tổ chức thuộc phạm vi ảnh hưởng của dự án tạo động lực về giao thông đã đồng thuận, đồng hành chính quyền các cấp trong công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng, tái định cư, tạo điều kiện thuận lợi để thi công nhanh dự án.

Phát huy sự đồng thuận trong , tỉnh Đồng Nai có nhiều kinh nghiệm và cách làm hay. Để phục vụ mặt bằng sạch cho hàng loạt công trình trọng điểm quốc gia và của tỉnh, điểm nhấn là dự án Cảng hàng không quốc tế Long Thành, chỉ từ năm 2020-2024, chính quyền tỉnh Đồng Nai phải thu hồi tới hơn 26.616 ha đất, ảnh hưởng tới 49.170 hộ dân, tổ chức.

Cả hệ thống chính trị đoàn kết, vào cuộc nhịp nhàng, đưa ra tiếng nói, quyết sách hợp lòng dân, dẫn đến đại đa số người dân đồng thuận cao. Thực tế, Đồng Nai đã thuyết phục thành công để người dân tự nguyện bàn giao mặt bằng, rất ít trường hợp phải cưỡng chế; đáng chú ý là không phát sinh điểm nóng tại chỗ. Tỉnh đề cao phát huy dân chủ sơ sở. Lãnh đạo các cấp tỉnh Đồng Nai gặp gỡ, đối thoại với nhân dân thường xuyên, trách nhiệm.

Đồng chí Cao Tiến Dũng, Ủy viên Ban Thường vụ Tỉnh ủy, Trưởng ban Tuyên giáo và Dân vận Tỉnh ủy Đồng Nai cho biết: Trong 4 năm qua, tỉnh đã tổ chức 61 cuộc đối thoại giữa người đứng đầu cấp ủy, người đứng đầu chính quyền với nhân dân về nội dung bồi thường, hỗ trợ, tái định cư. Đáng chú ý, ở vùng dự án trọng điểm Cảng hàng không quốc tế Long Thành, người đứng đầu Đảng bộ tỉnh đã dành hai buổi trực tiếp đối thoại với bà con. Khơi thông điểm nghẽn trong lòng dân đã tạo sự đồng thuận vì công trình trọng điểm quốc gia.

(Còn nữa)

NHÓM PHÓNG VIÊN KHU VỰC MIỀN NAM