Bài 2: Nỗ lực bảo tồn, phát huy nghệ thuật chế biến món ăn chay
Để bảo tồn, phát huy nghệ thuật chế biến món ăn chay, ngày nay nhiều doanh nhân, nghệ nhân đã phát triển ẩm thực chay kết hợp du lịch.
Doanh nhân “nặng lòng” với ẩm thực chay
Sinh ra và lớn lên ở vùng đất thánh, anh Ngô Trần Ngọc Quốc- Giám đốc nhà hàng Phước Lạc Duyên (khu phố Hiệp Thạnh, phường Hiệp Ninh, thành phố Tây Ninh) từ nhỏ đã theo người lớn trong gia đình nấu món ăn chay. Từ đó, tình cảm đối với văn hóa ẩm thực chay và mong muốn xây dựng thương hiệu cho ẩm thực chay Tây Ninh ngày một lớn.
Anh Quốc cho biết: Từ nhỏ đã theo người lớn ăn chay, nấu món chay nên có tình cảm lớn đối với văn hóa ẩm thực chay. Tôi muốn xây dựng thương hiệu cho ẩm thực chay Tây Ninh, đưa Tây Ninh thành thủ phủ của món chay để du khách đến Tây Ninh là tìm thưởng thức món chay.
Món ăn chay của Tây Ninh rất đặc biệt bởi có những món chay giả mặn hay còn gọi là chay “trợ duyên”, tức là món chay dành cho những người ăn mặn có tên gọi như: heo quay, gà chiên, sườn ram… qua đây giúp mọi người quen dần với cách ăn chay, hướng đến mục đích không sát sinh.
Năm 2020, nhà hàng Phước Lạc Duyên chính thức được mở cửa, phục vụ các món ăn thuần chay. Anh Quốc từng bước tìm kiếm, sưu tầm các món ăn chay để lưu giữ và làm phong phú thêm cho thực đơn của nhà hàng. Đến nay, Phước Lạc Duyên đã sưu tầm, phát triển hơn 500 món ăn chay thuần túy đến từ vùng đất thánh Tây Ninh.
“Sử dụng món ăn chế biến từ thực vật, thường thì người ta sẽ nói là thiếu chất, nhưng khi đến đây chúng tôi chứng minh rằng món ăn chay có rất nhiều rau, củ, quả, nhiều loại ngũ cốc có thể bảo đảm được hàm lượng đạm, các chất dinh dưỡng.
Điều tôi mong muốn hiện nay là làm như thế nào để ẩm thực chay, ẩm thực xanh của Tây Ninh như món "đặc sản" để khi đến Tây Ninh mà du khách chưa thưởng thức được món chay của người dân Tây Ninh thì xem như chưa tới Tây Ninh”- anh Quốc tâm sự.
Đậm đà vị muối Tây Ninh
Muối ớt Tây Ninh được biết đến là một món đặc sản vô cùng hấp dẫn. Thế nhưng qua bàn tay khéo léo của các nghệ nhân đã mang đến một loại muối ớt chay với hương vị vô cùng đặc biệt và sắc thái riêng mà không ai có thể nhầm lẫn.
Để có được những hạt muối chay thơm ngon, chất lượng phải trải qua nhiều khâu chế biến tỉ mỉ. Những hạt muối trắng được lấy từ các địa phương giáp biển, các nguyên liệu khác như ớt chín đỏ, tỏi… tất cả đều phải tươi, ngon, được tuyển chọn kỹ càng.
Từ khâu lựa chọn cho đến khâu chế biến luôn bảo đảm vệ sinh an toàn thực phẩm. Ớt và tỏi được rửa sạch để loại bỏ hoàn toàn tạp chất, đem xay nhuyễn sau đó thêm các gia vị như đường, bột ngọt trộn đều với muối theo tỷ lệ nhất định. Tất cả được rang đều trên chảo, canh lửa ở đúng nhiệt độ thích hợp và rang đều tay để muối có được màu sắc cũng như hương vị thơm ngon.
Anh Võ Đức Tồn- chủ cơ sở chế biến kỹ nghệ thực phẩm Phú Gia Bảo cho biết, mỗi địa phương đều có những đặc sản vùng miền khác nhau, Tây Ninh thì có muối ớt, đặc biệt là muối ớt chay có thể sử dụng được cả ăn mặn và ăn chay, bánh tráng, chao… điều mong muốn của tôi làm sao để xây dựng sản phẩm của mình ngày một hoàn hảo hơn để người dùng tin cậy và có thể giới thiệu các sản phẩm chay của Tây Ninh đi các tỉnh, thành khác trong cả nước, xa hơn nữa là xuất khẩu.
Đưa ẩm thực chay thành sản phẩm OCOP
Từ việc ăn chay thường xuyên, người dân Tây Ninh đã sáng tạo, chế biến từ những nguyên liệu rau củ quả trở thành những món chay cực kỳ hấp dẫn và ngon miệng. Đặc biệt, Công ty TNHH Vương Ngọc Vegan, tại phường Long Thành Trung, thị xã Hòa Thành đã sản xuất các sản phẩm thuần chay, sản phẩm có nguồn gốc từ nông sản sạch, như: mắm trái điều, nước mắm trái điều, rượu mãng cầu... và kinh doanh nhà hàng chay, chuyên phục vụ các món chay cho người dân bản địa và khách du lịch, với một câu slogan rất ấn tượng “Ăn chay nhớ ngay Vương Ngọc”.
“Tôi luôn muốn đưa ẩm thực chay đến gần hơn với du khách nên tôi mở quán ăn chay. Khi có quán ăn tôi lại trăn trở làm sao để nâng cao giá trị hàng nông sản, nhất là thực phẩm chay để phục vụ cho bà con và mọi người khi đến du lịch ở Tây Ninh, nên tôi mới tạo ra sản phẩm chay mới.
Hiện tại tôi đang cố gắng làm những món như nước mắm trái điều, mắm trái điều, khô mực từ trái điều, những sản phẩm tận dụng từ trái điều tươi. Ngoài những món ăn mình bán ở quán như canh chua điều, điều xào sả nghệ, thì bây giờ mình có thêm nước mắm chay này và nước mắm trái điều để phục vụ cho bà con mua làm quà tặng”- chị Âu Vương Ngọc- Giám đốc Công ty TNHH Vương Ngọc Vegan chia sẻ.
Sản phẩm chay từ quả điều của Công ty TNHH Vương Ngọc Vegan đã được UBND tỉnh công nhận là sản phẩm OCOP 3 sao cho 2 sản phẩm gồm: mắm điều chay và nước mắm trái điều. Cuối năm 2022, trong đợt đánh giá xếp hạng sản phẩm OCOP đợt 2 năm 2022, Công ty TNHH Vương Ngọc Vegan có thêm 3 sản phẩm được xếp loại OCOP 3 sao gồm kho quẹt chay, mắm ruốc chay, nước mắm chay.
Đến nay, các sản phẩm chay của công ty đã có mặt tại nhiều điểm đến du lịch như: núi Bà Đen Tây Ninh; nhà hàng Phước Lạc Duyên; siêu thị Tứ Sơn tại Châu Đốc, An Giang và một số tỉnh, thành phố như: Bình Dương, Hải Phòng để phục vụ nhu cầu người tiêu dùng.
Còn nữa…