Bài 4: Những chuyển biến rõ rệt ở địa bàn ven biển, biên giới

Còn tại vùng biên giới Sơn La, Cơ sở cai nghiện ma túy hiện đang quản lý hơn 1.800 học viên đã được Phòng CSĐT tội phạm về ma túy Công an tỉnh Sơn La giao cho một đơn vị chuyên trách mới thành lập, với nòng cốt là những cán bộ dày dạn kinh nghiệm về công tác quản lý, giáo dục người lầm lỡ.

Thiếu tá Phạm Hoàng Trung, Phó Trưởng Phòng CSĐT tội phạm về ma túy Công an tỉnh Quảng Ninh (thứ ba từ trái sang) cùng Trung tá Lương Thanh Tuất, Trưởng Cơ sở cai nghiện ma túy tỉnh Quảng Ninh thăm, kiểm tra xưởng làm vàng mã.

Trực tiếp đến thăm, ghi nhận thực tế, chúng tôi cảm nhận được sự chuyển biến rõ rệt khi màu áo Cảnh sát đã phủ xanh nơi đây, mang lại sự tươi mới, từng bước nâng cao hiệu quả trong công tác quản lý cai nghiện.

Quan trọng nhất là duy trì hoạt động liên tục, không bị gián đoạn

Cách trung tâm TP Hạ Long khoảng 20km, Cơ sở cai nghiện ma túy tỉnh Quảng Ninh nằm giữa thung lũng yên bình, bao quanh là những ngọn đồi thấp. Đón đoàn là cán bộ Phòng Cảnh sát cơ động trực ở cổng, chào điều lệnh với tư thế, lễ tiết tác phong chuẩn chỉnh. Bên trong là khuôn viên cơ sở gần 40 ha rộng rãi, sạch đẹp, đã được đầu tư các hạng mục công trình đáp ứng yêu cầu thực hiện nhiệm vụ cai nghiện...

Trao đổi với PV, Thượng tá Nguyễn Quang Dũng, Trưởng Phòng CSĐT tội phạm về ma túy Công an tỉnh Quảng Ninh cho biết, từ ngày 1/3/2025, ngay khi tiếp nhận nhiệm vụ mới, đơn vị đã dự thảo các quy trình, quy chế phù hợp với tình hình mới, tổ chức vận hành của cơ sở trên nguyên tắc "rõ người, rõ việc, rõ trách nhiệm", mọi công việc được duy trì, triển khai, thực hiện xuyên suốt, không bị ngắt quãng, phù hợp với các quy định hiện hành và nội dung Đề án "Tiếp nhận nhiệm vụ quản lý nhà nước về cai nghiện ma túy và quản lý sau cai nghiện ma túy từ Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội (LĐ,TB&XH) về Bộ Công an".

Đưa chúng tôi đi thăm Cơ sở cai nghiện, Thiếu tá Phạm Hoàng Trung, Phó trưởng Phòng CSĐT tội phạm về ma túy - chỉ huy phụ trách trực tiếp Cơ sở cai nghiện thông tin: "Chúng tôi đã tổ chức phương án đảm bảo ANTT, xây dựng kế hoạch, phân công lực lượng tăng cường đảm bảo ANTT trong và ngoài cơ sở 24/24h; tổ chức khảo sát, đánh giá hiện trạng cơ sở vật chất và đề xuất nâng cấp, mở rộng cơ sở để đáp ứng tốt những yêu cầu, nhiệm vụ trong tình hình mới".

Học viên tại Cơ sở cai nghiện ma túy tỉnh Quảng Ninh lao động tại vườn cây cà chua.

Hiện, Cơ sở đang có hơn 700 người cai nghiện ma túy, trong đó đa phần là nam. Trung tá Lương Thanh Tuất, Trưởng Cơ sở cai nghiện ma túy Công an tỉnh Quảng Ninh cho hay, kể từ ngày 1/3/2025 đến nay, đơn vị đã tiếp nhận, phân loại; điều trị cắt cơn, giải độc; phục hồi sức khỏe cho 90 người; tiếp tục duy trì các hoạt động lao động trị liệu, học nghề đối với học viên (tăng gia, chăn nuôi, chiếu, may túi, điện tử, vàng mã); duy trì các hoạt động sinh hoạt khác theo quy định.

Cùng với đó, đã mở 3 lớp giảng dạy nội quy, quy chế, các văn bản pháp luật và làm ảnh thẻ cho 103 người cai nghiện mới vào sau giai đoạn điều trị cắt cơn, giải độc; phối hợp Thành Đoàn TP Hạ Long tổ chức buổi tọa đàm giáo dục, tuyên truyền cho trên 400 lượt học viên; quá trình thực hiện đảm bảo an toàn, hiệu quả. Hoàn thiện thủ tục tái hòa nhập cộng đồng với 79 người cai nghiện hoàn thành chương trình trở về địa phương...

Đi thực tế một vòng cơ sở, chúng tôi càng chứng kiến được những bước chuyển đổi rõ ràng, hợp lý tại đây. Trung tá Nguyễn Xuân Phong, Phó Trưởng cơ sở kiêm Tổ trưởng Tổ y tế đang cùng y sĩ Hoàng Văn Bắc tận tình thăm khám cho những người cai nghiện ma túy. Với bề dày kinh nghiệm, khi về đây, Trung tá, bác sĩ Nguyễn Xuân Phong cũng đã tham mưu cho lãnh đạo cơ sở điều chỉnh các quy trình công tác cũ cho phù hợp với tình hình hiện nay.

Anh Nguyễn Văn Tùng, cán bộ Tổ điện tử đã có 16 năm công tác tại Cơ sở cai nghiện ma túy tỉnh Quảng Ninh chia sẻ thêm, việc chuyển giao quản lý sang lực lượng Công an cũng không ảnh hưởng gì nhiều đến hoạt động chung. "Ban đầu anh em cũng có chút tâm tư, thắc mắc, nhưng đến nay, lực lượng Công an tỉnh vận hành công việc, mọi công việc theo sự phân công mới vẫn đi vào hoạt động bình thường, không bị ngắt quãng, gián đoạn. Lực lượng CAND từ màu áo, điều lệnh, các mặt khác trong công việc... có nhiều thuận lợi trong quản lý, bảo đảm ANTT, nề nếp hơn", anh đánh giá.

Trung tá Nguyễn Xuân Phong, Phó Trưởng Cơ sở cai nghiện ma túy tỉnh Quảng Ninh kiêm Tổ trưởng Tổ y tế đang cùng y sĩ Hoàng Văn Bắc tận tình thăm khám cho các học viên.

Anh Lê Văn Đại đang tỉ mẩn lắp ráp các linh kiện điện tử cho biết đã ở đây cai nghiện 22 tháng. Ở Cơ sở này, từ công việc học nghề đến điều kiện, chế độ, các hoạt động vui chơi thể thao như bóng đá, bóng chuyền, bóng bàn... tốt hơn nhiều nơi khác, nhưng anh chỉ băn khoăn, sau này khi tái hòa nhập cộng đồng có được nhận vào làm ở các công ty hay không...

"Đây cũng là vấn đề mà Ban Giám đốc Công an tỉnh Quảng Ninh đang trăn trở, sắp tới đơn vị sẽ tăng cường phối hợp các trung tâm giới thiệu việc làm, các doanh nghiệp để "lo đầu ra" cho các học viên, giúp họ có công ăn việc làm ổn định cuộc sống, tránh rơi vào con đường lang thang, tái nghiện, cũng là giải pháp nhằm "giảm nguồn cầu"…", Đại tá Vũ Thanh Tùng, Phó Giám đốc Công an tỉnh Quảng Ninh cho biết.

Sở dĩ mới thời gian ngắn mà đơn vị đã tổ chức được nhiều hoạt động hiệu quả, nề nếp là vì Công an tỉnh Quảng Ninh đã có những bước chuẩn bị rất kỹ lưỡng; chủ động xây dựng phương án tiếp nhận cơ sở cai nghiện từ ngành LĐ,TB&XH sang Công an tỉnh rất chi tiết, cụ thể, từ bố trí tổ, đội, khảo sát hiện trạng và phương án bố trí sau tiếp quản để quá trình tiếp nhận, quản lý, vận hành nhiệm vụ mới, được hoàn thành theo yêu cầu, nhiệm vụ đề ra nhằm bảo đảm công việc thường xuyên, liên tục, không bị gián đoạn…

Ngay sau khi tiếp nhận nhiệm vụ mới, Công an tỉnh Quảng Ninh đã nhanh chóng ổn định tổ chức bộ máy, biên chế, phân công, phân cấp nhiệm vụ vụ thể tới từng CBCS; đã điều động số CBCS tăng cường vào cơ sở dựa trên cơ sở năng lực, sở trường, quan tâm lựa chọn những đồng chí có trình độ, kinh nghiệm về công tác quản lý tạm giữ, tạm giam, thi hành án tại cộng đồng; đồng thời, bổ sung 2 bác sĩ là biên chế của Công an tỉnh sang cơ sở làm nhiệm vụ.

"Hiện, Cơ sở cai nghiện tỉnh Quảng Ninh đang được Công an tỉnh Quảng Ninh nghiên cứu, xây dựng Đề án phát triển trở thành hình mẫu với mức đầu tư dự kiến 500 tỷ đồng. Cơ sở sẽ có môi trường học tập, rèn luyện, học văn hóa, học nghề, luyện tập thể lực văn minh, chính quy, hiện đại, nhân văn…giúp các học viên yên tâm chữa bệnh, tự vươn lên sau này trở thành người có ích cho gia đình và xã hội, với mức đầu tư 500 tỷ đồng"- Đại tá Trần Văn Phúc, Giám đốc Công an tỉnh Quảng Ninh chia sẻ thêm.

Nhiều cách làm mới ở Sơn La

Được xác định là địa bàn trọng điểm, phức tạp về ma túy, những năm qua, tỉnh biên giới Sơn La luôn xác định phòng, chống ma túy là một trong những nhiệm vụ trọng tâm hàng đầu trong đảm bảo ANTT, phục vụ phát triển kinh tế - xã hội ở địa phương với nhiều cách làm sáng tạo, có chiến lược bài bản, mang lại hiệu quả cao trong thực tiễn.

Công an tỉnh Sơn La đã tổ chức sớm lễ ra mắt lực lượng tiếp nhận chức năng quản lý Nhà nước về cai nghiện ma túy và quản lý sau cai nghiện ma túy nhằm đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ hiệu quả ngay trong giai đoạn mới.

Năm 2024 vừa qua, số người liên quan đến ma túy giảm 29% so với thời điểm cuối năm 2019 (từ gần 8.500 người xuống còn hơn 6.000 người); lực lượng chức năng do Công an tỉnh làm chủ công đã phát hiện, bắt giữ xử lý các vụ phạm pháp liên quan đến ma túy trung bình tăng 9% so với năm 2019. Đến năm 2023, toàn tỉnh có 30 xã, phường, thị trấn; 1.100 bản, tiểu khu, tổ dân phố và 2.296 cơ quan không có ma túy...

Thiếu tướng Đặng Trọng Cường, Giám đốc Công an tỉnh Sơn La cho biết, từ ngày 1/3/2025, cùng với các địa phương trên cả nước, Công an tỉnh đã chính thức quản lý, vận hành 4 nhiệm vụ mới từ các sở, ngành chuyển giao sang. Đây là một bước ngoặt lớn, quan trọng nhằm nâng cao hiệu quả trong quản lý nhà nước, đảm bảo ANTT và phục vụ các tổ chức, người dân được tốt hơn. Trong đó có nhiệm vụ tiếp nhận chức năng quản lý nhà nước về cai nghiện ma túy và quản lý sau cai nghiện ma túy từ Sở LĐ,TB&XH tỉnh Sơn La. Quá trình triển khai thực hiện, Công an tỉnh đã nhận được sự lãnh đạo, chỉ đạo sát sao của Bộ Công an, Thường trực Tỉnh ủy, UBND tỉnh; sự quan tâm, hướng dẫn của các Cục nghiệp vụ Bộ Công an; sự phối hợp, giúp đỡ của các sở, ngành có liên quan tạo thuận lợi cho việc tiếp nhận các chức năng, nhiệm vụ mới sang Công an tỉnh.

Đại tá Trần Thanh Sơn, Phó Giám đốc Công an tỉnh Sơn La, người từng biệt phái 5 năm tại Tỉnh ủy Sơn La đã tham mưu với Tỉnh ủy nhiều quyết sách về công tác phòng, chống ma túy, trực tiếp phụ trách Phòng CSĐT tội phạm về ma túy, trong đó có Đội 6, một đội mới được thành lập để quản lý, vận hành Cơ sở cai nghiện ma túy chia sẻ, bên cạnh việc triển khai quyết liệt các giải pháp đấu tranh, xử lý tội phạm nhằm giải quyết "nguồn cung" về ma túy, nhiều năm qua, Sơn La cũng triển khai đồng bộ các giải pháp giải quyết "nguồn cầu" về ma túy, trọng tâm là công tác cai nghiện ma túy và quản lý sau cai nghiện.

“Quan điểm là chuyển tiếp không gián đoạn; kế thừa, phát huy tính ưu việt và những kết quả đã đạt được; bảo đảm tính nhân văn, đúng quy định của pháp luật; tập trung đưa công tác cai nghiện ma túy vào nề nếp, góp phần ổn định ANTT địa phương. Công an tỉnh đã chủ trì, phối hợp với Sở LĐ,TB&XH tổ chức khảo sát, đánh giá toàn diện hoạt động của Cơ sở điều trị nghiện ma túy tỉnh. Ngay từ ngày 4-14/2/2025, Ban Giám đốc Công an tỉnh đã cử tổ công tác gồm 25 đồng chí đến phối hợp với Cơ sở điều trị nghiện tỉnh để khảo sát, rà soát các công việc về quản lý cai nghiện và sau cai, đảm bảo việc bàn giao cho lực lượng Công an được thuận lợi.

Từ ngày 15-19/2, Công an tỉnh đã cử 55 cán bộ được chọn là lực lượng nòng cốt quản lý Cơ sở để trao đổi kinh nghiệm, thực hành công tác quản lý cai nghiện và sau cai; kiểm đếm, tiếp nhận từng phần về cơ sở vật chất, hồ sơ, tài liệu liên quan. Đến ngày 20/2/2025, Công an tỉnh đã tổ chức lễ ra mắt lực lượng tiếp nhận chức năng quản lý Nhà nước về cai nghiện ma túy và quản lý sau cai nghiện ma túy; đến ngày 1/3 đã quản lý, vận hành bước đầu thành thục, thực hiện hiệu quả nhiệm vụ mới này” - Đại tá Trần Thanh Sơn cho biết thêm.

Theo chân Thượng tá Nguyễn Thành Nam, Phó trưởng Phòng CSĐT tội phạm về ma túy và Thiếu tá Đào Duy Huấn, Trưởng Cơ sở cai nghiện ma túy tỉnh Sơn La, PV đã thăm quan Cơ sở điều trị nghiện tỉnh Sơn La và cảm nhận rõ nét sự chính quy, nề nếp trong vận hành công việc tại đây. Hiện, Cơ sở này quản lý hơn 1.800 người nghiện ma túy ở cơ sở Trung tâm và tại hai vệ tinh đóng trên địa bàn huyện Sông Mã và Thuận Châu.

Công tác khám chữa bệnh, hướng nghiệp học nghề của học viên tại cơ sở cai nghiện ma túy Công an tỉnh Sơn La vẫn diễn ra bình thường từ ngày 1/3/2025 đến nay.

Từ những cán bộ, nhân viên cho đến các học viên đều yên tâm công tác, thực hiện tốt chức trách, nhiệm vụ và cảm nhận sự chính quy, nề nếp nhưng đầy nhân văn của CBCS Công an tỉnh Sơn La khi thực hiện nhiệm vụ mới. Khi được phỏng vấn, anh Nguyễn Tiến Vinh, một trong những lãnh đạo Phòng Y tế; điều dưỡng Phạm Thị Huế, người có kinh nghiệm 19 năm làm công tác điều dưỡng tại cơ sở chia sẻ rằng, mọi người đều gắn bó với công việc hàng chục năm, yêu nghề và vẫn tiếp tục cống hiến trong giai đoạn chuyển giao, cũng như mong muốn được tuyển dụng công tác trong lực lượng CAND.

Những cán bộ, công nhân viên ở đây cũng đánh giá rằng trong quá trình tiếp nhận, chuyển giao nhiệm vụ và vận hành đến nay, CBCS Công an đã bắt nhịp rất nhanh với công việc, với nhiệm vụ mới đảm bảo mọi việc diễn ra bình thường. Những cán bộ làm ở cơ sở thuộc Sở LĐTB và XH tỉnh cũ đã gắn bó với công việc quản lý và khám chữa bệnh cho học viên đều bày tỏ tâm huyết được Còn học viên Đào Văn Hải chia sẻ, công tác khám, chữa bệnh và phục hồi thể chất sau cắt cơn, cho tới việc học nghề của anh và các học viên vẫn diễn ra bình thường, không bị gián đoạn...

Thượng tá Bùi Văn Dũng, Trưởng Phòng CSĐT tội phạm về ma túy Công an tỉnh Sơn La cho biết: Sau một thời gian tiếp nhận, triển khai thực hiện nhiệm vụ quản lý nhà nước mới đã đạt được một số kết quả bước đầu quan trọng, Phòng CSĐT tội phạm về ma túy Công an tỉnh Sơn La đã bảo đảm hoạt động bình thường tại Cơ sở điều trị nghiện ma túy. Trong thời gian chuyển giao, tiếp nhận, chủ trì công tác quản lý cai nghiện, ngoài quản lý hơn 1.800 học viên, đơn vị đã tiếp nhận mới thêm các trường hợp cai nghiện bắt buộc theo quyết định của Tòa án; hoàn thành chương trình cai nghiện bắt buộc đối với hơn 40 trường hợp; tham mưu, tổ chức thu dung 9 trường hợp trốn khỏi cơ sở cai nghiện (trốn trước thời điểm ngày 1/3/2025)...

Quỳnh Vinh - Anh Hiếu