Bài cuối: 'Vượt trên ngọn phong ba, giữ mùa Xuân quê nhà'
Trong hải trình 16 ngày của chúng tôi, thời tiết đa số âm u với sóng to, gió lớn, nhưng đến ngày 14/1, khi đoàn công tổ chức lễ tưởng niệm các liệt sĩ hi sinh khi làm nhiệm vụ, biển lại lặng, sóng êm ả lạ thường, mặt trời hiện ra rạng rỡ.
Bám biển với tinh thần “còn người, còn nhà giàn”
Xuất phát từ vị trí chiến lược của vùng biển, thềm lục địa phía Nam, ngày 5/7/1989, Chủ tịch Hội đồng Bộ trưởng (nay là Thủ tướng Chính phủ) nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam đã ra Chỉ thị về việc thành lập Cụm Kinh tế - Khoa học - Dịch vụ (gọi tắt là DKI) tại khu vực bãi đá ngầm trên thềm lục địa phía nam, thuộc Đặc khu Vũng Tàu - Côn Đảo (nay là tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu).
Việc thành lập Cụm Kinh tế - Khoa học - Dịch vụ trên thềm lục địa phía Nam là một chủ trương sáng suốt, có ý nghĩa chiến lược của Đảng, Nhà nước ta trong công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc - đặc biệt là trong việc bảo vệ chủ quyền biển, đảo, thềm lục địa.
Cùng với việc xây dựng các nhà giàn, theo chỉ đạo của Bộ Quốc phòng, Quân chủng Hải quân thành lập Khung quản lý DKI (nay là Tiểu đoàn DK1) trực thuộc Lữ đoàn 171, làm nhiệm vụ quản lý, chốt giữ, bảo vệ các nhà giàn DK1 và các bãi đá ngầm trên thềm lục địa phía Nam.
Từ 1989-2008 đã có tổng số 20 nhà giàn được xây dựng trên 7 bãi cạn thuộc thềm lục địa phía nam của Việt Nam là: Phúc Tần, Phúc Nguyên, Huyền Trân, Quế Đường, Tư Chính, Ba Kè và bãi cạn Cà Mau.
Kể từ ngày Nhà nước ta thành lập Cụm Kinh tế - Khoa học - Dịch vụ trên thềm lục địa phía nam, các thế hệ cán bộ, chiến sĩ Vùng 2 Hải quân, trực tiếp là cán bộ, chiến sỹ Tiểu đoàn DK1 - Bộ Tư lệnh Vùng 2 hải quân đã gác lại những tình cảm riêng tư, gác lại bao hoài bão, khát vọng lớn lao của tuổi trẻ để có mặt, làm nhiệm vụ trên các nhà giàn thuộc thềm lục địa phía nam cùng với muôn vàn khó khăn, gian khổ và khắc nghiệt.
Những năm đầu mới thành lập, cùng với sự khắc nghiệt của thời tiết, cán bộ, chiến sĩ DKI gặp rất nhiều khó khăn về điều kiện sinh hoạt, học tập, công tác. Bằng quyết tâm bám nhà giàn, bám biển, bảo vệ chủ quyền, với tinh thần “Còn người, còn nhà giàn”, cán bộ, chiến sĩ DKI đã kiên cường vượt qua những mùa giông bão, gió mùa, vượt qua muôn vàn khó khăn, vất vả, thiếu thốn và cả những mất mát, hi sinh để hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao, góp phần bảo vệ vững chắc chủ quyền vùng biển, thềm lục địa phía nam của Tổ quốc.
Mặc dù các nhà giàn đã được sửa chữa, gia cố, nâng cấp vững chắc nhưng vào các năm 1990, 1996, 1998, 2000, khí hậu khắc nghiệt, sự tàn phá khủng khiếp của bão tố đại dương đã làm đổ một số nhà giàn - nơi cán bộ, chiến sĩ hải quân đang thực hiện nhiệm vụ. Vào thời khắc giữa cái sống và cái chết ấy, các chiến sĩ đã thể hiện rõ lòng trung thành vô hạn với Đảng, Tổ quốc, Nhân dân. Phát huy truyền thống tốt đẹp của quân đội, quân chủng anh hùng, bám trụ đến cùng, chấp nhận hi sinh vì Tổ quốc, hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ.
Trong các năm đó có 5 nhà giàn đã bị gãy đổ, 9 cán bộ, chiến sĩ DKI đã mãi mãi ra đi. Gương hy sinh của các anh đã trở thành biểu tượng cao đẹp, sáng ngời phẩm chất anh hùng của người chiến sĩ hải quân trong thời kỳ mới. Sự ra đi của các anh rất đỗi vinh quang.
Hiến trọn cuộc đời cho Tổ quốc thân yêu
Trong hải trình kéo dài 16 ngày (từ 1-16/1) thăm các nhà giàn, đoàn công tác Bộ Tư lệnh Vùng 2 Hải quân có nhiều hoạt động, trong đó có lễ tưởng niệm các cán bộ, chiến sĩ hi sinh khi làm nhiệm vụ trên thềm lục địa phía nam của Tổ quốc. Suốt chuỗi ngày dài đó, buổi sáng diễn ra lễ tưởng niệm là ngày mặt trời trở nên rực rỡ nhất.
Dưới ánh nắng chói chang và bầu trời xanh ngắt, gió và sóng biển cũng trở nên hiền hòa. Trong không khí trang nghiêm, tại cụm nhà giàn DKI Phúc Tần, các thành viên trong đoàn công tác cùng cán bộ, chiến sĩ tàu Trường Sa 21 đều xúc động lắng nghe Đại tá Vũ Duy Lưu, Phó Chủ nhiệm chính trị, Bộ Tư lệnh Vùng 2 hải quân đọc diễn văn tưởng niệm.
Bày tỏ sự bùi ngùi, xúc động, đoàn công tác tưởng nhớ cán bộ, chiến sĩ đã hi sinh anh dũng, nằm lại với biển khơi vì sự bình yên và toàn vẹn chủ quyền biển, đảo, thềm lục địa thiêng liêng của Tổ quốc.
"Trong giờ phút thiêng liêng, tràn đầy xúc động, với lòng thành kính và biết ơn vô hạn, đoàn công tác xin kính cẩn nghiêng mình trước anh linh các liệt sĩ - những người con ưu tú của dân tộc Việt Nam, đã hiến trọn cuộc đời mình cho Tổ quốc thân yêu" - Đại tá Vũ Duy Lưu xúc động.
Đại tá Vũ Duy Lưu, Phó Chủ nhiệm chính trị, Bộ Tư lệnh Vùng 2 Hải quân đọc diễn văn tưởng niệm - Video: Vân Hà
Trên nền nhạc bài hát "Hồn sĩ tử", cả đoàn công tác dành một phút mặc niệm tưởng nhớ các anh hùng liệt sĩ. Nhiều người rưng rưng khóc vì tiếc thương và biết ơn vô hạn với sự hi sinh của cán bộ, chiến sĩ nhà giàn DKI. Các anh đã ngã xuống để giữ vững bình yên cho vùng biển, giữ vững chủ quyền biển quê hương; sự dâng hiến của các anh đã góp phần làm nên giá trị thiêng liêng của non sông đất nước.
Sau lễ tưởng niệm, tàu Trường Sa 21 đã vẫy chào biển khơi và hành trình trở lại đất liền. Giữa muôn trùng sóng, gió, vang mãi trong tôi lời bài hát "Lính nhà giàn đón Xuân" của nhạc sĩ Thập Nhất mà chúng tôi mới kịp thuộc khi nghe các chiến sĩ nghêu ngao suốt hành trình: "Sóng gió mặc sóng gió, lính nhà giàn bọn tôi ở đó. Chông chênh mặc chênh chông, lính nhà giàn chẳng sợ bão giông. Nắng gió mặc nắng gió, lính nhà giàn thề không ngại khó. Mưa giông mặc mưa giông/lính nhà giàn vẫn thắm hoa hồng... Giữa biển trời bao la, vượt trên ngọn phong ba, giữ biển đảo quê ta, cùng vang lên bài ca, giữ mùa Xuân quê nhà" .
Điểm tựa vững chắc cho ngư dân vươn khơi, bám biển
Sau 36 năm nơi đầu sóng, ngọn gió, mỗi nhà giàn DKI như một cột mốc chủ quyền, đôi "mắt thần" trên biển, ngày đêm phối hợp cùng các lực lượng quan sát, theo dõi, nắm chắc mọi tình hình. Mỗi năm, cán bộ, chiến sĩ DKI kịp thời tham mưu, đề xuất với Sở chỉ huy để xử lý tốt mọi tình huống, không để bị động, bất ngờ. Đối với bà con ngư dân ta, cán bộ, chiến sĩ DKI như những người thân trong gia đình lớn, trở thành điểm tựa, là chỗ dựa vững chắc cho ngư dân yên tâm vươn khơi, bám biển. Khi gặp khó khăn, hoạn nạn, ngư dân đều tìm đến các nhà giàn DKI để được giúp đỡ.
Thời gian qua, các nhà giàn DKI đã phối hợp cứu nạn 9 tàu đánh cá Việt Nam bị nạn, cấp cứu điều trị bệnh cho hàng trăm ngư dân; giúp đỡ nước ngọt, nhiên liệu, lương thực, cấp phát thuốc cho hơn 400 lượt tàu đánh cá... được Nhân dân tin yêu, là điểm tựa vững chắc cho ngư dân vươn khơi, bám biển.