Kỳ thú 'vương quốc rắn' Đồng Tâm

Nơi bảo tồn hàng nghìn con rắn thuộc hơn 40 loài

Có kinh nghiệm gần 20 năm là nhân viên Đội nuôi con thuốc - Trung tâm Nuôi trồng Nghiên cứu Chế biến Dược liệu, Cục Hậu cần Quân khu 9 (hay còn gọi là Trại rắn Đồng Tâm, huyện Châu Thành, tỉnh Tiền Giang), thượng úy Nguyễn Danh Hiếu cho biết, thời gian đầu mới làm việc tại trung tâm cũng có nhiều bỡ ngỡ. Tuy nhiên, hằng ngày, khi được tiếp xúc với các loài rắn, bản thân anh tự học hỏi, trau dồi kiến thức và được sự hỗ trợ của đồng nghiệp nên cảm giác rụt rè, thậm chí sợ hãi với các loài rắn dần biến mất. Giờ đây, anh gần như hiểu tường tận tập tính của từng loài rắn, qua đó giúp cho việc nuôi dưỡng, chăm sóc rắn luôn đảm bảo hiệu quả và an toàn tuyệt đối.

Đưa chúng tôi đến chuồng nuôi con rắn hổ mang chúa 12 tuổi với chiều dài hơn 3m và nặng hơn 13kg, anh Hiếu cho hay, đây là "bạn" rắn lớn nhất trung tâm. Hàng ngày, anh cùng các đồng nghiệp sẽ đảm nhận công việc kiểm tra, vệ sinh chuồng trại, thường trong khoảng 1 tuần sẽ cho rắn ăn 1 lần. "Việc chăm sóc các loài rắn tại trung tâm luôn phải kỹ càng, cẩn thận, đảm bảo an toàn tuyệt đối. Công việc cũng có nhiều khó khăn nhưng bản thân tôi luôn tìm tòi, học hỏi để giúp cho công việc được tốt", thượng úy Hiếu nói và cho hay, vào dịp Tết, do trung tâm đón lượng khách du lịch rất đông nên mọi người đều cắt cử, thay phiên nhau làm việc. Dù cường độ công việc cao nhưng bản thân anh luôn sẵn sàng nhận nhiệm vụ, cố gắng phục vụ tốt nhất cho du khách du Xuân đón Tết.

Thượng úy Nguyễn Danh Hiếu với công việc chăm sóc rắn hằng ngày

Thành lập vào ngày 27/10/1977, Trại rắn Đồng Tâm được xem là "vương quốc" của các loài rắn ở Việt Nam, đang bảo tồn hàng nghìn con rắn thuộc hơn 40 loài khác nhau, trong đó có nhiều loài rắn cực độc, cực hiếm. Dạo một vòng quanh khu vực nuôi dưỡng, có thể dễ dàng bắt gặp những loài rắn với nhiều kích cỡ, màu sắc khác nhau như rắn hổ mang chúa, hổ mang đất, rắn lục, cạp nia, trăn...

Thiếu tá Nguyễn Hữu Viên, Đội trưởng Đội nuôi con thuốc - Trại rắn Đồng Tâm, cho biết, dù công việc nuôi dưỡng, chăm sóc rắn và các loài thú khác tại trung tâm vất vả, nguy hiểm nhưng có một điều thuận lợi là mọi người đều đam mê với công việc. "Làm công việc này bắt buộc mọi người phải chuyên tâm, nhiệt tình, bởi nếu không sẽ rất dễ xảy ra tai nạn, hoặc con thú sẽ bị bệnh, chết. Vào dịp Tết, do lượng khách đông nên mọi người đều cố gắng làm việc. Anh em nào nhà xa thì có thể về quê, ai ở lại thì luôn nỗ lực để hoàn thành nhiệm vụ. Đơn vị cũng có tổ chức đón Giao thừa nên rất vui, ấm cúng", thiếu tá Nguyễn Hữu Viên chia sẻ.

Điểm đến độc đáo cho du khách

Không chỉ nuôi dưỡng, bảo tồn các loài rắn, Trại rắn Đồng Tâm có khi còn điều trị cho người dân bị rắn cắn và là một trong những điểm đến du lịch độc đáo, hấp dẫn với du khách trong và ngoài nước. Vào năm 2005, bảo tàng rắn trực thuộc trại rắn được Trung tâm sách kỷ lục Việt Nam xác nhận là Bảo tàng rắn đầu tiên ở Việt Nam.

Thiếu tá Mai Thái Hiền, Phó Bộ phận hướng dẫn du lịch - Trại rắn Đồng Tâm, cho biết, với đa dạng các loài rắn cũng như với nhiều hoạt động hấp dẫn, trung tâm luôn là điểm đến được nhiều du khách trong nước và quốc tế lựa chọn.

Thiếu tá Mai Thái Hiền, Phó Bộ phận hướng dẫn du lịch, giới thiệu các tiêu bản tại bảo tàng rắn

Không chỉ giới thiệu về đặc trưng và tập tính các loài rắn, những nhân viên đảm nhận công việc hướng dẫn như chị Hiền còn giúp du khách nhận biết được các loại rắn độc và rắn không độc; cách sơ cấp cứu trong trường hợp không may bị rắn độc cắn...

"Là phụ nữ, thời gian đầu làm công việc tại trung tâm, bản thân tôi cũng hồi hộp, lo lắng lắm. Nhưng theo thời gian, khi được tiếp xúc, nhận diện được các loài rắn và cách xử trí khi bị rắn cắn thì dần dần cảm thấy yêu thích công việc đang làm. Hôm nào không được bế bé trăn, bé rắn không độc trên tay thì buồn lắm", thiếu tá Mai Thái Hiền nói và cho biết thêm, vào những ngày lễ Tết thì công việc của bộ phận hướng dẫn du lịch rất bận rộn do lượng khách đông, thời gian làm việc hằng ngày cũng kéo dài hơn so với ngày thường. Thế nhưng, ai cũng cảm thấy vui vì du khách đã tin tưởng lựa chọn trại rắn là điểm đến để du Xuân; vui vầy cùng người thân.

Trong khi đó, Trung tá - Bác sĩ chuyên khoa 1 Lê Minh Tâm, Phó Chủ nhiệm Khoa Điều trị rắn cắn - Trại rắn Đồng Tâm, cho hay, hằng ngày, cán bộ, nhân viên trong khoa thực hiện công việc cấp cứu, điều trị cho bệnh nhân bị rắn cắn. Trung bình mỗi năm, khoa tiếp nhận điều trị cho khoảng từ 1.200 - 1.300 bệnh nhân bị rắn cắn. Vào dịp Tết, cũng giống như các cơ sở y tế khác, tại khoa luôn có nhân viên trực 24/7. Theo bác sĩ Tâm, vào dịp lễ Tết, khoa cũng tiếp nhận, điều trị cho không ít trường hợp bị rắn độc cắn, trong đó có những ca nặng do đến muộn.

"Cũng có không ít người dân vì hiểu biết còn hạn chế nên khi bị rắn cắn không đến bệnh viện, trung tâm điều trị ngay mà lại sử dụng các phương pháp không có cơ sở khoa học dẫn đến diễn tiến nặng. Khi gặp những trường hợp này, chúng tôi đều khẩn trương đem hết khả năng, năng lực để cấp cứu, điều trị cho bệnh nhân. Bản thân tôi rất vui khi đã giúp nhiều bệnh nhân từ nguy kịch có được sức khỏe bình thường trở lại", Trung tá - Bác sĩ chuyên khoa 1 Lê Minh Tâm chia sẻ.

Tại Trại rắn Đồng Tâm có nhiều hoạt động để du khách trải nghiệm

Thượng tá Nguyễn Hồng Phúc, Bí thư Đảng ủy, Chính trị viên Trại rắn Đồng Tâm, cho biết, trải qua gần 50 năm xây dựng và trưởng thành, Trại rắn Đồng Tâm được cấp trên giao 5 nhiệm vụ chính gồm: nghiên cứu khoa học; cấp cứu, thu dung, điều trị cho người dân bị rắn cắn ở vùng Đồng bằng sông Cửu Long; sản xuất thuốc y học cổ truyền; nuôi trồng cây, con thuốc; và kết hợp du lịch sinh thái. Theo Thượng tá Nguyễn Hồng Phúc, là đơn vị hoạt động chuyên môn đặc thù, cán bộ và nhân viên nữ tại trung tâm chiếm hơn 50%. Đây là lực lượng nòng cốt, các chị em có tay nghề, chuyên môn cao góp phần cho đơn vị hoàn thành nhiệm vụ chính trị được giao; đặc biệt chị em còn tham gia các phong trào bề nổi của cấp trên, các cấp phát động.

Hằng năm, lực lượng cán bộ, nhân viên nữ cũng được đơn vị gửi đi đào tạo chuyên sâu về y, dược, du lịch để đảm bảo công tác chuyên môn. Trong năm 2024, lực lượng nữ đã góp phần xây dựng đơn vị vững mạnh toàn diện, mẫu mực, tiêu biểu; góp phần xây dựng Đảng bộ trong sạch, vững mạnh.

Đình Hưng