Bài học kinh tế toàn cầu sau khủng hoảng Covid-19

Đại dịch Covid-19 là cuộc khủng hoảng đầu tiên gây ảnh hưởng đến toàn cầu kể từ Thế chiến II. Theo Tổ chức Y tế Thế giới (World Health Organization - WHO), chỉ tính riêng trong năm đầu tiên xảy ra đại dịch, cả thế giới đã có 1,8 triệu người thiệt mạng và khoảng 80 triệu người bị nhiễm bệnh. Đại dịch này đã ảnh hưởng đến mọi lục địa trên Trái đất, kể cả châu Nam Cực.

Khủng hoảng Covid-19 khác với hầu hết các cuộc khủng hoảng thông thường vì nó xuất phát từ việc đóng cửa các hoạt động kinh tế để bảo vệ sức khỏe cộng đồng. Dù thị trường có biểu hiện của sự phấn khích từ trước đại dịch, nhưng nợ không phải là nguyên nhân gây sụp đổ. Chi phí vay rẻ kéo dài hơn mười năm kể từ cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu năm 2008 đã tiếp thêm nhiên liệu cho nhiều mốc đỉnh cao kỷ lục trên thị trường chứng khoán, đặc biệt là ở Mỹ. Do đó, khi các hoạt động kinh tế đột ngột bị ngừng lại, thị trường chứng khoán đã ghi nhận mức sụt giảm trong một ngày tồi tệ nhất lịch sử. Chín trong số mười đợt sụt giảm lớn nhất trong vòng một ngày của chỉ số Dow Jones xảy ra trong thời kỳ khủng hoảng do đại dịch. Xét về cả phương diện sụp đổ thị trường chứng khoán lẫn khó khăn kinh tế tổng thể, khủng hoảng Covid-19 là một vụ khủng hoảng nghiêm trọng và hiếm có.

Đại dịch Covid-19 đã ảnh hưởng đến mọi lục địa trên Trái đất, kể cả châu Nam Cực.

Các ngân hàng trung ương đã triển khai nhiều chính sách tiền tệ, nhưng không phải chỉ có thế. Bộ Tài chính của nhiều nước cũng còn cung cấp các biện pháp tài khóa quan trọng. Thông thường, các chính phủ phải mất một thời gian mới có thể đưa ra các chính sách hỗ trợ trong thời kỳ khủng hoảng, nhưng nhiều gói kích thích tài khóa lớn đã nhanh chóng được công bố ngay trong tháng Ba năm 2020. Chính phủ của mọi quốc gia trên toàn thế giới đều cung cấp một số hình thức hỗ trợ khác nhau trong giai đoạn khó khăn này. IMF đã theo dõi phản ứng của 197 quốc gia và ghi nhận một loạt chính sách hỗ trợ hướng tới con người, việc làm, các doanh nghiệp có thể trụ được và sự ổn định tài chính.

Ngày 27 tháng Ba, Mỹ ban hành “Đạo luật viện trợ, cứu trợ và an ninh kinh tế ứng phó với vi rút corona” (gọi tắt là Đạo luật CARES). Đây là đạo luật có nguồn quỹ lớn nhất trong lịch sử khi sử dụng 2.000 tỷ đô-la của quỹ liên bang để hỗ trợ các hộ gia đình và doanh nghiệp. (Để so sánh, “Đạo luật phục hồi và tái đầu tư” của Mỹ khi ứng phó cuộc Đại suy thoái năm 2009 cung cấp tổng cộng 800 tỷ đô-la.) Người dân Mỹ bắt đầu nhận được các chi phiếu kích thích kinh tế đầu tiên vào ngày 11 tháng Tư, trong đó có hàng ngàn người phải nhận trễ vài ngày vì Tổng thống Donald Trump muốn in tên ông lên các tờ chi phiếu.

Trung Quốc đã lên kế hoạch chi 3,75 ngàn tỷ nhân dân tệ (574 tỷ đô-la Mỹ) để chiến đấu với Covid và thêm 100 tỷ nhân dân tệ (15 tỷ đô-la Mỹ) để cải thiện cơ sở hạ tầng. Một điều khá bất thường là Trung Quốc quyết định không đặt mục tiêu tăng trưởng GDP cho năm 2020 trong Đại hội Đại biểu Nhân dân Toàn quốc diễn ra vào tháng Năm, lần đầu tiên kể từ khi thành lập Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa vào năm 1949.

Linda Yueh | First News - Nhà xuất bản Dân trí