Bản Bút bảo tồn giá trị văn hóa truyền thống gắn với phát triển du lịch cộng đồng
Bằng niềm đam mê, tâm huyết với văn hóa dân tộc mình, năm 2019, được sự tuyên truyền, vận động của ban quản lý bản, gia đình chị Phạm Thị Tuyết, dân tộc Thái ở bản Bút, xã Nam Xuân (Quan Hóa) đã đầu xây dựng homestay A Béo để làm du lịch cộng đồng. Sau khi hoàn thành và đưa vào sử dụng, homstay A Béo đã để lại nhiều ấn tượng tốt đẹp với du khách đến tham quan, lưu trú và trải nghiệm. Chị Tuyết cho biết: 'Gia đình tôi làm du lịch cộng đồng không chỉ vì mục đích mưu sinh, mà còn gìn giữ và phát huy bản sắc văn hóa truyền thống của dân tộc mình đến đông đảo du khách'. Bên cạnh đó, homestay của gia đình chị còn dành một không gian nhỏ để trưng bày, giới thiệu những sản phẩm thổ cẩm truyền thống do chính bàn tay bà con nơi đây làm ra.
Đội văn nghệ của bản Bút thường xuyên tham gia biểu diễn các tiết mục đặc sắc của dân tộc Thái để phục vụ khách du lịch.
Ông Hà Công Chức, trưởng bản Bút, cho biết: Bản hiện có 106 hộ với 478 khẩu, chủ yếu là đồng bào dân tộc Thái. Bản được thiên nhiên ban tặng cảnh quan thiên nhiên tươi đẹp, với khu rừng nguyên sinh rộng lớn và lòng hồ Pha Đay thơ mộng. Nép dưới chân đồi là những ngôi nhà sàn cổ với nét kiến trúc đặc trưng. Đây là điểm đến lý tưởng cho những vị khách ưa khám phá thiên nhiên với những hoạt động như cắm trại, trải nghiệm thiên nhiên, thưởng thức nhiều món ăn truyền thống của đồng bào Thái, như: xôi ngũ sắc, bánh ú, cơm lam, cá suối, canh uôi, gà ri...
Thực hiện đề án “Phát triển du lịch sinh thái cộng đồng ở bản Bút, giai đoạn 2020-2025, định hướng đến năm 2030” của UBND xã Nam Xuân, xã đã lựa chọn 5 hộ gia đình của bản Bút để làm thí điểm dịch vụ du lịch homestay. Các hộ gia đình này đã đầu tư nâng cấp nhà sàn, xây dựng công trình phụ khép kín, cải tạo cảnh quan để kinh doanh du lịch. Nhằm tạo điều kiện cho người dân làm du lịch, ban quản lý bản đã tạo điều kiện cho các hộ dân đi tham quan, học tập kinh nghiệm ở huyện Bá Thước và các tỉnh Sơn La, Hòa Bình, Lào Cai; đồng thời hỗ trợ, hướng dẫn người dân làm homestay, sắp xếp đồ đạc, trang trí nhà cửa, khôi phục và phát triển nghề truyền thống, vệ sinh môi trường, tạo cảnh quan tươi đẹp; giữ gìn, phát huy các giá trị ẩm thực đặc trưng của bản để khai thác, đưa vào phục vụ du khách. Cùng với đó, bản Bút cũng đã tuyên truyền, vận động người dân khôi phục, bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa truyền thống, như: nghề dệt thổ cẩm, các điệu hát múa, khua luống, cồng chiêng và ẩm thực đặc trưng của đồng bào dân tộc Thái nhằm đa dạng hóa các sản phẩm du lịch. Bản cũng đã thành lập đội văn nghệ với trên 30 thành viên, thường xuyên biểu diễn các tiết mục văn hóa, văn nghệ truyền thống phục vụ khách du lịch.
Nhờ khai thác có hiệu quả cảnh quan thiên nhiên, gắn với bảo tồn văn hóa truyền thống, bản Bút đang trở thành điểm du lịch sinh thái cộng đồng thu hút nhiều du khách trong và ngoài nước đến tham quan. 8 tháng năm 2024, bản đã đón được 6.774 lượt du khách, doanh thu ước đạt 736 triệu đồng.
