Bàn giải pháp tối ưu xử lý việc hơn 300 giáo viên Nghệ An nợ đóng BHXH

Giờ học tại Trường Tiểu học Hoàng Trù, huyện Nam Đàn, Nghệ An. Ảnh: Hồ Lài

Chiều 17/3, huyện Nam Đàn (Nghệ An) tổ chức cuộc làm việc giữa các bên liên quan bàn phương hướng giải quyết vụ 311 giáo viên trên địa bàn bị truy thu gần 4,6 tỷ đồng tiền bảo hiểm xã hội (BHXH).

Nghiên cứu phương án xử lý

Bà Nguyễn Thị Thái Huyền – Trưởng phòng GD&ĐT huyện Nam Đàn thông tin, sau cuộc họp, các phòng ban liên quan tiếp tục xin ý kiến của thường trực huyện ủy, các sở, ngành theo hướng đảm bảo quyền lợi cho giáo viên.

Theo thông tin từ Phòng GD&ĐT huyện Nam Đàn, năm 2024, có 3 cá nhân công tác tại các đơn vị trường học trên địa bàn nhận quyết định nghỉ hưu theo chế độ. Khi BHXH huyện Nam Đàn tiếp nhận hồ sơ của những người này và kiểm tra, đối chiếu để giải quyết chế độ lương hưu thì phát hiện họ đang nợ đóng BHXH. Theo đó, họ được chuyển xếp lương theo Công văn 3434/UBND-VX ngày 26/06/2006 của UBND tỉnh Nghệ An và Hướng dẫn liên ngành số 884/HDLN ngày 29/06/2007 nhưng hiện vẫn chưa đóng phần chênh lệch ((bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp) khi được chuyển xếp lại bậc lương.

Sau đó, BHXH huyện Nam Đàn rà soát tổng thể, phát hiện có 315 giáo viên, nhân viên (trong đó có 4 cá nhân không phát sinh tiền) trên địa bàn huyện xảy ra tình trạng tương tự. Tổng số tiền chưa đóng chênh lệch tính đến tháng 11/2024 là gần 4,6 tỷ đồng. Trong đó, số tiền gốc là gần 2 tỷ đồng, còn lại là tiền lãi.

Theo Trưởng phòng GD&ĐT huyện Nam Đàn, tháng 11/2024 Phòng đã báo cáo sự việc với UBND huyện và xin ý kiến chỉ đạo. UBND huyện Nam Đàn sau đó đã làm việc với các phòng ban liên quan và BHXH tỉnh Nghệ An bàn giải pháp thực hiện chế độ cho 311 giáo viên trên. Đồng thời làm việc với 3 cá nhân đã nghỉ hưu nhưng chưa được hưởng chế độ. Tuy nhiên đến nay các ngành chức năng vẫn chưa đưa ra giải pháp cụ thể.

Đảm bảo quyền lợi giáo viên

Hơn 20 năm trước, nhiều huyện, thị trên địa bàn tỉnh Nghệ An thiếu giáo viên trầm trọng nên phải tuyển dụng “hợp đồng huyện” để đáp ứng nhu cầu dạy học. Những giáo viên này chỉ được hưởng lương và một số chế độ phụ cấp tùy vào chính sách của từng huyện, nhưng không được nâng bậc lương.

Năm 2006, UBND tỉnh Nghệ An có văn bản chỉ đạo các sở, ngành xem xét, hướng dẫn để thực hiện nâng bậc lương. Tiếp đó, ngày 29/6/2007, các Sở Nội vụ, Sở Giáo dục và Đào, Sở Tài chính và BHXH tỉnh Nghệ An có văn bản liên ngành hướng dẫn việc xếp lại bậc lương.

Thầy Nguyễn Ngọc Lam (sinh năm 1980), giáo viên Trường THCS Anh Xuân, huyện Nam Đàn cho biết, năm 2000, thầy được UBND huyện Nam Đàn ký hợp đồng dạy học và đến năm 2011 được tuyển dụng vào biên chế. Thời điểm này thầy được truy lĩnh bậc lương lên bậc 4, nhưng không được thông báo về đóng các loại bảo hiểm tương ứng.

Cũng trong năm 2011, nhiều giáo viên của huyện Nam Đàn sau khi chính thức tuyển dụng biên chế được truy lĩnh bậc lương bù cho thời gian hợp đồng trước đó không được nâng bậc lương. Tùy vào số năm công tác mà những người này được nâng từ 1-4 bậc lương, nhưng không được truy lĩnh tiền lương. Các giáo viên này cho biết, họ cũng không được thông báo để đóng bù tiền bảo hiểm cho khoản nâng bậc.

Cho đến năm 2024, tức là sau 13 năm, BHXH Nam Đàn phát thông báo cho các trường học có giáo viên từng được truy lĩnh bậc lương theo công văn 3434, họ mới biết mình đang thiếu nợ cả gốc lẫn lãi.

Theo đại diện Sở GD&ĐT Nghệ An, việc giải quyết phải đảm bảo quyền lợi giáo viên để họ yên tâm công tác. Ảnh: Hồ Lài

Trong số 311 giáo viên bị yêu cầu truy thu, có người nợ nhiều nhất lên đến hơn 65 triệu đồng, còn lại ở mức khoảng 50 triệu đồng, trong đó tiền lãi chiếm tới 20-30 triệu đồng. Thầy Nguyễn Ngọc Lam cho hay, theo thông báo của BHXH huyện, thầy phải truy đóng hơn 38 triệu đồng. Trong đó gồm 18 triệu đồng tiền bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp và hơn 20 triệu đồng tiền lãi chậm đóng. “Nếu được thông báo ngay từ đầu, tôi sẵn sàng đóng các khoản bảo hiểm theo yêu cầu. Tuy nhiên, chúng tôi không được thông báo và không biết thông tin trên” - thầy Lam nói.

Nhiều giáo viên cũng cho rằng, nếu đã là quy định thì phải thực hiện, yêu cầu giáo viên truy đóng BHXH họ cũng sẽ chấp hành. Tuy nhiên phải đóng thêm khoản tiền lãi hơn 20 triệu đồng là vô lý, vì lỗi không phải ở họ.

Về vụ việc này, theo đại diện BHXH Nam Đàn, quyết định nâng bậc cho giáo viên hợp đồng của UBND tỉnh Nghệ An vào năm 2011 mang tính chất đặc thù do thiếu giáo viên và nhân viên trường học. Theo hướng dẫn liên ngành, các giáo viên này chỉ được truy lĩnh bậc lương chứ không được truy lĩnh tiền lương. Hướng dẫn cũng ghi rõ các đơn vị trực tiếp đến cơ quan tài chính và BHXH để được cấp kinh phí giải quyết chế độ BHXH cho các lao động này.

Năm 2011, UBND huyện Nam Đàn có quyết định cho các lao động trong các cơ sở giáo dục vào biên chế được truy lĩnh bậc lương. Tại thời điểm này lẽ ra các cơ sở giáo dục phải làm việc với Phòng Tài chính để có kinh phí giải quyết, đồng thời yêu cầu người lao động làm thủ tục hồ sơ gửi Bảo hiểm xã hội huyện để giải quyết, nhưng nhà trường không làm.

Trong khi đó, Trưởng phòng GD&ĐT huyện Nam Đàn cho rằng, BHXH cũng phải có trách nhiệm thông báo để giáo viên và đơn vị trường học được biết. Sự việc xảy ra từ 14 năm trước, những người có trách nhiệm thời điểm đó hiện cũng đã nghỉ rồi. Bây giờ quan trọng là tìm hướng giải quyết.

Theo ông Nguyễn Trọng Hoàn – Chánh văn phòng Sở GD&ĐT Nghệ An, để xảy ra vụ việc này, trách nhiệm trước tiên thuộc UBND huyện Nam Đàn thời điểm 2011. Cụ thể là các phòng có nhiệm vụ tham mưu cho UBND huyện như Phòng Nội vụ, Phòng GD&ĐT cùng với Bảo hiểm xã hội huyện Nam Đàn.

Hiện Sở đã nhận được báo cáo về sự viên trên và yêu cầu Phòng GD&ĐT huyện Nam chỉ đạo các trường động viên tình thần các giáo viên yên tâm công tác, không quá hoang mang, ảnh hưởng đến việc dạy và học trong nhà trường. Đồng thời phối hợp với các ban ngành liên quan đưa ra hướng giải quyết phù hợp.

“Quan điểm của Sở GD&ĐT Nghệ An là đảm bảo quyền lợi cho các giáo viên, đồng thời cũng phải tuân thủ các quy định của pháp luật”, ông Hoàn nói

Hồ Lài