Ban hành Bộ quy tắc ứng xử văn hóa trên không gian mạng là vô cùng cấp thiết

Đây là đề xuất của lãnh đạo nhiều đơn vị quản lý văn hóa, doanh nghiệp cung cấp dịch vụ trên nền tảng số tại Hội thảo lấy ý kiến dự thảo Bộ Quy tắc ứng xử văn hóa trên không gian mạng do Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch (VHTTDL) tổ chức ngày 22/10 tại Hà Nội.

Chủ trì hội thảo, Thứ trưởng Thường trực Bộ VHTTDL Lê Hải Bình khẳng định, không gian mạng đang tác động rất lớn đến tâm tư, tình cảm, nhận thức của con người. Những đứa trẻ lớn lên bị tác động bởi không gian mạng, thời gian các bậc phụ huynh trò chuyện, giao tiếp với con cái còn không bằng thời gian chúng tiếp xúc thông tin trên mạng. Những tác động trên không gian mạng đến con người không chỉ trong hiện tại mà còn về lâu dài. Thế hệ tương lai của đất nước như thế nào có liên quan rất lớn đến không gian mạng…

Thứ trưởng Bộ VHTTDL Lê Hải Bình chủ trì hội thảo. (Ảnh: Xuân Trường)

Trình bày dự thảo, Phó Cục trưởng Cục Phát thanh Truyền hình và Thông tin điện tử Nguyễn Thị Thanh Huyền cho biết, đây là dự thảo lần thứ 2, được hoàn thiện trên cơ sở đóng góp ý kiến của các bộ, ngành, địa phương, nền tảng, nhà cung cấp dịch vụ, cơ quan báo chí, doanh nghiệp. 59 đơn vị đã có văn bản đóng góp ý kiến, trong đó có 45 đơn vị đồng ý, 14 đơn vị có ý kiến đề xuất thêm, chủ yếu tập trung vào các nội dung lớn và đã được Bộ VHTTDL tiếp thu.

Theo đó, dự thảo Bộ quy tắc ứng xử văn hóa trên không gian mạng bao gồm 3 chương 11 điều, nhằm điều chỉnh các hành vi của cá nhân, tổ chức khi tham gia hoạt động trên không gian mạng. Đối tượng áp dụng gồm: Cá nhân; cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp; tổ chức, doanh nghiệp cung cấp dịch vụ mạng xã hội, nền tảng số trong và ngoài nước; nhà cung cấp dịch vụ internet; cơ quan báo chí, đài phát thanh, truyền hình, các công ty truyền thông, quảng cáo, các công ty tổ chức nghệ thuật biểu diễn. Đáng chú ý, dự thảo đưa khái niệm người có ảnh hưởng trên không gian mạng và phạm vi điều chỉnh và bổ sung điều khoản đối với công ty truyền thông, báo chí.

NSND Nguyễn Xuân Bắc, Cục trưởng Cục Nghệ thuật biểu diễn nêu một số đề xuất tại hội thảo.

Cũng theo Phó Cục trưởng Cục Phát thanh, Truyền hình và Thông tin điện tử, các nội dung trong Bộ quy tắc ứng xử hệ thống hóa các quy định ở các văn bản quy phạm pháp luật liên quan, trong đó có Luật An ninh mạng… Bên cạnh đó, Bộ quy tắc có nội dung mang tính chất khuyến nghị. Đối với cơ quan báo chí, bên cạnh thực hiện trách nhiệm thông tin chính xác, kiểm chứng thông tin… theo vai trò, chức năng của báo chí, Bộ quy tắc ứng xử khuyến khích chủ động cân nhắc việc hợp tác, đưa tin, hình ảnh của người nổi tiếng, người có ảnh hưởng có hành vi vi phạm các quy định của pháp luật hoặc khi nhận được đề nghị của cơ quan quản lý. Các bộ, ngành có trách nhiệm phổ biến và giám sát việc thực hiện bộ quy tắc, báo cáo hàng năm và phối hợp với Bộ VHTTDL đề xuất các tổ chức, cá nhân thực hiện tốt các quy tắc ứng xử văn hóa trên không gian mạng.

Ông Nguyễn Lâm Thanh, Giám đốc Tiktok Việt Nam đề nghị có chính sách khuyến khích ứng xử văn hóa trên mạng.

Tại hội thảo, các ý kiến bày tỏ sự đồng thuận với dự thảo, đồng thời có những góp ý thiết thực, cụ thể. Trong đó, đại diện Bộ Công thương đề xuất, với những nội dung chưa được quy định rõ trong các luật chuyên ngành thì nên có quy định rõ trong bộ quy tắc như các video mà người bán hàng ăn nói chưa có văn hóa, ảnh hưởng tiêu cực tới thế hệ tương lai nhưng họ vẫn thực hiện vì qua đó bán được rất nhiều hàng… Đại diện Bộ Công thương cũng đề xuất, có chương trình khuyến khích về thuế hoặc ưu đãi khác đối với các đơn vị lọc được thông tin độc hại trên môi trường mạng thông qua các công cụ kỹ thuật.

NSND Nguyễn Xuân Bắc, Cục trưởng Cục Nghệ thuật biểu diễn cho rằng, việc xây dựng, ban hành bộ quy tắc vào thời điểm này rất đúng, trúng, cần thiết và cần được lan tỏa mạnh mẽ. Cục trưởng Cục Nghệ thuật biểu diễn có một số đề xuất đáng chú ý, trong đó có đề xuất có quy định, giải pháp đối với những đơn vị, cung cấp nội dung, có thể là những kênh nhỏ của công ty lớn, công ty truyền thông thường có những cách giật tít phản cảm, gây hiểu lầm, tác động tiêu cực đến người xem. Cục trưởng Nguyễn Xuân Bắc cho rằng, rất khó kiểm soát nếu ai cũng có thể làm diễn viên, đạo diễn, biên tập… như hiện nay.

Các đại biểu tham dự hội thảo.

Đối với các cơ quan báo chí, Cục trưởng Nguyễn Xuân Bắc đề nghị, bên cạnh thực hiện đúng Luật Báo chí, các nhà báo tránh tình trạng định hướng chủ quan. Vì thông tin trên báo chí rất quan trọng, độc giả tin thông tin được đăng tải là thông tin chính thống, có sức nặng của thông tin. Nếu thông tin trôi nổi được báo chí đăng sẽ định vị lại nhận thức của người tiếp nhận. Nếu thông tin đấy định hướng tiêu cực thì cũng cần phải bị xem xét.

Ông Nguyễn Lâm Thanh, Giám đốc Tiktok Việt Nam cũng đề nghị nên có các quy định để khuyến khích ứng xử văn hóa trên không gian mạng, có những ưu đãi hoặc chế tài nhất định để khuyến khích người tham gia mạng internet ứng xử văn hóa….

N.Hoa