Ban hành bộ quy tắc về giao dịch chuyển tiền một chiều ra nước ngoài

Hiệp hội Ngân hàng Việt Nam (VNBA) vừa ban hành "Bộ quy tắc và thực hành thống nhất về danh mục, nguyên tắc cung cấp chứng từ đối với giao dịch chuyển tiền một chiều ra nước ngoài của người cư trú là công dân Việt Nam". Bộ quy tắc này hướng dẫn danh mục, nguyên tắc cung cấp chứng từ đối với giao dịch mua, chuyển, mang ngoại tệ ra nước ngoài của người cư trú là công dân Việt Nam cho các mục đích chuyển tiền một chiều ra nước ngoài được phép theo quy định. Bộ quy tắc này có hiệu lực từ ngày 15/03/2025.

Sáu mục đích chuyển tiền một chiều ra nước ngoài

Đối tượng áp dụng bộ quy tắc này là ngân hàng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài được phép kinh doanh, cung ứng dịch vụ ngoại hối là hội viên của VNBA; ngân hàng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài được phép kinh doanh, cung ứng dịch vụ ngoại hối không phải là hội viên của VNBA nhưng lựa chọn áp dụng bộ quy tắc này.

Bộ quy tắc bao gồm 4 chương với 18 điều, tập hợp các nguyên tắc và hướng dẫn thực hành thống nhất về danh mục chứng từ và việc cung cấp chứng từ đối với giao dịch chuyển tiền một chiều ra nước ngoài của người cư trú là công dân Việt Nam mang tính chất tài trợ, viện trợ hoặc giúp đỡ thân nhân gia đình, sử dụng chi tiêu cá nhân, không liên quan đến việc thanh toán xuất khẩu, nhập khẩu về hàng hóa và dịch vụ.

Bộ quy tắc hướng dẫn danh mục, nguyên tắc cung cấp chứng từ đối với giao dịch mua, chuyển, mang ngoại tệ ra nước ngoài của người cư trú là công dân Việt Nam cho các mục đích chuyển tiền một chiều ra nước ngoài như sau: (1) học tập, chữa bệnh ở nước ngoài; (2) đi công tác, du lịch, thăm viếng ở nước ngoài; (3) trả các loại phí, lệ phí cho nước ngoài; (4) trợ cấp cho thân nhân đang ở nước ngoài; (5) chuyển tiền thừa kế cho người hưởng thừa kế ở nước ngoài; (6) chuyển tiền trong trường hợp định cư ở nước ngoài.

Bộ quy tắc hết sức cần thiết cho các ngân hàng trong bối cảnh giao dịch chuyển tiền ra nước ngoài ngày càng tăng cao và tiềm ẩn nhiều rủi ro. Ảnh minh họa.

Theo TS. Nguyễn Quốc Hùng, Phó Chủ tịch điều hành kiêm Tổng Thư ký Hiệp hội, căn cứ quy định tại Pháp lệnh Ngoại hối, Nghị định 70/2014/NĐ-CP ngày 17/07/2014, Thông tư 20/2022/TT-NHNN ngày 30/12/2022, các tổ chức tín dụng đã giám sát chặt chẽ hoạt động thanh toán, chuyển tiền ra nước ngoài, hạn chế các trường hợp lợi dụng chuyển tiền vượt mức quy định tại ngân hàng bằng các quy định kiểm soát giao dịch chuyển tiền thực hiện trong nội bộ của tổ chức tín dụng và kiểm soát giao dịch chuyển tiền thực hiện tại các ngân hàng khác nhau.

"Tuy nhiên, dù khung khổ pháp lý đã tương đối rõ ràng và đầy đủ nhưng trong triển khai thực tế việc kiểm soát và quản lý hoạt động thanh toán, chuyển tiền ra nước ngoài qua hệ thống ngân hàng vẫn còn nhiều thách thức và bộc lộ một số tồn tại" - ông Hùng nêu rõ.

Thực tế cho thấy, quy định nội bộ về giấy tờ, chứng từ chuyển tiền của mỗi ngân hàng còn khác nhau dẫn đến việc triển khai có lúc, có nơi không đồng nhất. Hoặc cùng một bộ hồ sơ chuyển tiền, ngân hàng này chấp nhận nhưng ngân hàng khác lại không chấp thuận do quy định nội bộ khác nhau giữa các ngân hàng...

Lợi cả đôi đường nhờ thống nhất các quy định

Bộ quy tắc do VNBA ban hành không phải là văn bản quy định pháp luật, tuy nhiên sẽ là cơ sở để các ngân hàng thống nhất thực hiện như một thông lệ thị trường. "Đây là bộ quy tắc hết sức cần thiết cho các ngân hàng trong bối cảnh giao dịch chuyển tiền ra nước ngoài ngày càng tăng cao và tiềm ẩn nhiều rủi ro" - lãnh đạo Hiệp hội nhấn mạnh.

Chỉ rõ lợi ích đối với người dân, theo ông Hùng, bộ quy tắc tạo điều kiện thuận lợi cho người dân khi có nhu cầu thực hiện chuyển tiền một chiều ra nước ngoài. Theo đó, thay vì phải đến ngân hàng có quy định phù hợp mới thực hiện được giao dịch chuyển tiền như trước đây thì nay chỉ cần đến ngân hàng gần nhất được thực hiện nghiệp vụ chuyển tiền một chiều ra nước ngoài, khách hàng sẽ được đáp ứng các nhu cầu chuyển tiền này.

TS. Nguyễn Quốc Hùng, Phó Chủ tịch điều hành kiêm Tổng Thư ký VNBA.

Thực tế cho thấy, trên thế giới cũng như ở Việt Nam cũng đã có những quy định nguyên tắc và thực hành thống nhất mặc dù không phải là văn bản quy định pháp luật, nhưng đã được áp dụng rộng rãi như: các quy tắc và thực hành thống nhất về tín dụng chứng từ của ICC (UCP 600); án lệ ở Việt Nam được Hội đồng thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao thông qua và được công bố theo quyết định của Chánh án Tòa án nhân dân tối cao để các Tòa án nghiên cứu, áp dụng trong xét xử…

Trong quá trình xây dựng bộ quy tắc, Hiệp hội thành lập ban soạn thảo và tổ giúp việc xây dựng bộ quy tắc, với sự tham gia của lãnh đạo 7 ngân hàng lớn có kinh nghiệm về thanh toán quốc tế (Vietcombank, VietinBank, BIDV, Agribank, MB, Techcombank, VPBank) và Nhóm công tác nước ngoài (BWG). Hiệp hội cũng phối hợp chặt chẽ với Vụ Quản lý ngoại hối (Ngân hàng Nhà nước) tổ chức nhiều cuộc họp lấy ý kiến về đề cương chi tiết, dự thảo bộ quy tắc.

Trên cơ sở ý kiến góp ý của 8/8 bộ, ngành và các đơn vị liên quan của Ngân hàng Nhà nước, ngày 7/2, Hiệp hội Ngân hàng Việt Nam họp với ban soạn thảo để tiếp tục bổ sung, chỉnh sửa và hoàn thiện dự thảo lần cuối cùng trước khi ban hành./.

Ánh Tuyết