Ban hành kết luận điều tra bổ sung vụ đại án tại BIDV, đề nghị truy tố 12 bị can

Cơ quan Cảnh sát điều tra (CQĐT) - Bộ Công an vừa ban hành Kết luận điều tra bổ sung vụ án "Vi phạm quy định về hoạt động ngân hàng, hoạt động khác liên quan đến hoạt động ngân hàng", "Lừa đảo chiếm đoạt tài sản", "Lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản" xảy ra tại Ngân hàng TMCP Đầu tư và phát triển Việt Nam (BIDV), Công ty CP Chăn nuôi Bình Hà, Công ty TNHH Thương mại và dịch vụ Trung Dũng.

Hai nguyên phó tổng giám đốc BIDV - ông Trần Lục Lang (trái) và Đoàn Ánh Sáng

Theo đó, trong số 12 bị can bị đề nghị truy tố, có nhiều bị can từng là lãnh đạo BIDV như: Trần Lục Lang, nguyên chủ tịch Ngân hàng Liên doanh Lào Việt (LaoVietbank); Đoàn Ánh Sáng, nguyên phó tổng giám đốc BIDV; Kiều Đình Hòa, nguyên giám đốc BIDV Chi nhánh Hà Tĩnh; Lê Thị Vân Anh, nguyên trưởng phòng khách hàng doanh nghiệp BIDV chi nhánh Hà Tĩnh…

Trước đó, Viện KSND Tối cao đã chuyển hồ sơ vụ án tới TAND TP Hà Nội để xét xử sơ thẩm 12 bị can trong vụ án. Tuy nhiên, trước phiên xử sơ thẩm (tháng 7 vừa qua), TAND TP Hà Nội đã trả hồ sơ yêu cầu điều tra làm rõ việc mua bán khoản nợ tại Công ty Trung Dũng giữa BIDV và Công ty TNHH Một thành viên Quản lý tài sản của các tổ chức tín dụng Việt Nam (VAMC); việc BIDV khởi kiện Công ty Trung Dũng ra TAND quận Hoàn Kiếm để đòi nợ.

Theo kết luận điều tra bổ sung, từ năm 2008 - 2016, ông Trần Bắc Hà giữ chức vụ chủ tịch HĐQT BIDV và là đại diện 40% vốn nhà nước tại ngân hàng này. Lợi dụng chức vụ của mình, ông Hà đã có hàng loạt sai phạm, lấy danh nghĩa BIDV trực tiếp thực hiện các hoạt động xúc tiến đầu tư tại Hà Tĩnh cho các doanh nghiệp (DN) "sân sau" của mình là Công ty Bình Hà và Công ty Trung Dũng.

Cụ thể, ông Hà chỉ đạo BIDV cho các Công ty Bình Hà và Công ty Trung Dũng vay tiền, dù cả 2 DN này đều không đủ điều kiện cấp tín dụng. Được cho vay, 2 DN đã chiếm đoạt tiền để sử dụng cá nhân, đồng thời tiếp tục gian dối khi chứng minh vốn tự có - đối ứng với BIDV để được tiếp tục giải ngân. Đến nay, cả Công ty Bình Hà và Công ty Trung Dũng đều bị thua lỗ, phải dừng hoạt động.

Cơ quan điều tra xác định việc cho vay nói trên đã gây thiệt hại cho BIDV hơn 1.548 tỉ đồng gồm hơn 683 tỉ đồng tại Công ty Bình Hà và hơn 864 tỉ đồng tại Công ty Trung Dũng. Trong vụ án, ông Trần Bắc Hà phải chịu trách nhiệm chính, xuyên suốt trong việc chỉ đạo, thẩm định, phê duyệt và cấp tín dụng cho 2 DN liên quan.

Từ yêu cầu điều tra bổ sung của TAND TP Hà Nội, CQĐT đã làm rõ, do Công ty Trung Dũng là khách hàng có nợ xấu nên BIDV đã bán khoản nợ của DN này cho VAMC với giá trị hơn 779 tỉ đồng; thanh toán bằng trái phiếu kỳ hạn 5 năm. Sau đó, VAMC ủy quyền cho BIDV thu hồi, đòi nợ; quản lý nợ xấu và giám sát bảo đảm có liên quan; xử lý tài sản đảm bảo…

Giai đoạn 2017 - 2018, BIDV đã mua lại khoản nợ nói trên từ VAMC do số tiền thu hồi nợ và dự phòng rủi do đã trích cho trái phiếu của VAMC lớn hơn mệnh giá trái phiếu.

Trước khi mua nợ, BIDV đại diện VAMC đã kiện Công ty Trung Dũng ra TAND quận Hoàn Kiếm để yêu cầu trả toàn bộ số tiền, gồm hơn 999 tỉ đồng tiền gốc và lãi. Tháng 12-2017, BIDV đã thỏa thuận được với Công ty Trung Dũng về việc DN này cam kết trả cả gốc và lãi là hơn 1.089 tỉ đồng. TAND quận Hoàn Kiếm vì thế đã công nhận thỏa thuận giữa các bên.

Cũng trong tháng 12-2017, BIDV Chi nhánh Hà Thành, đại diện cho BIDV tiếp tục kiện Công ty Trung Dũng tại Tòa án Hoàn Kiếm nhằm yêu cầu DN phải trả khoản nợ khác. Sau khi tòa án thụ lý, các bên lại thỏa thuận thành công với nhau. Công ty Trung Dũng cam kết trả 429 tỉ đồng và hơn 372 ngàn USD. TAND quận Hoàn Kiếm cũng ra quyết định công nhận thỏa thuận và có hiệu lực ngay khi ban hành.

Trong quá trình giải quyết vụ án tại BIDV, ngày 18-8-2020, VKSND Cấp cao tại Hà Nội kháng nghị, yêu cầu Hội đồng Thẩm phán (TAND Tối cao) hủy các quyết định của TAND quận Hoàn Kiếm về công nhận thỏa thuận giữa BDIV và Công ty Trung Dũng. Hội đồng Thẩm phán sau đó tiến hành phiên Giám đốc thẩm và chấp thuận kháng nghị từ phía Viện kiểm sát.

Với việc hủy bỏ toàn bộ các thỏa thuận nêu trên giữa BIDV và DN liên quan của cơ quan chức năng, CQĐT Bộ Công an quyết định giữ nguyên quan điểm và tiếp tục đề nghị VKSND Tối cao truy tố 12 bị can trong vụ việc này ra trước tòa án.

Nguyễn Hưởng