Bản hùng ca Trung đội Dân quân Đông Phương Hồng
Bà Nguyễn Thị Thường, nguyên Bí thư chi bộ kiêm Chính trị viên Trung đội Dân quân Đông Phương Hồng cho biết: Đông Phương Hồng vốn là tên HTX trước đây của xã Ninh Thành. Đơn vị HTX Đông Phương Hồng hồi đó có trụ sở bám liền với trục đường giao thông và các mục tiêu quan trọng mà địch nhắm đến, đó là cầu Non Nước. Với phương châm “tất cả cho tiền tuyến”, hầu như những thanh niên trai tráng của xã Ninh Thành xung phong lên đường tòng quân, tham gia chiến đấu trên các chiến trường. Vì vậy, ở nhà chỉ còn đa phần là chị em phụ nữ và những người già tham gia sản xuất, phục vụ chiến đấu. Đây cũng là lý do sau này Đảng ủy xã Ninh Thành quyết định thành lập Trung đội Dân quân Đông Phương Hồng với 100% là nữ dân quân.
Từ năm 1965 đến năm 1972, Đế quốc Mỹ bị thua to ở chiến trường miền Nam, đã mở rộng chiến tranh phá hoại ra miền Bắc, nhằm ngăn chặn sự chi viện của hậu phương lớn cho tuyền tuyến lớn. Suốt 8 năm ròng rã, nơi đây gánh chịu 169 trận oanh tạc với 6.279 quả bom các loại, gây ra biết đau thương, mất mát không gì bù đắp được: hơn 100 người dân vô tội đã mất, biết bao mái nhà tan hoang. Với tinh thần “giặc đến nhà, đàn bà cũng đánh”, các bà, các mẹ, các chị ở vùng đất Ninh Thành cũng trở thành những chiến sĩ quả cảm.
Để thực hiện chiến tranh nhân dân, toàn dân, toàn diện, Đảng ủy xã Ninh Thành đã quyết định thành lập Trung đội Nữ dân quân Đông Phương Hồng, gồm 32 thành viên là các nữ thanh niên, đồng thời cũng là xã viên của HTX Đông Phương Hồng. Nhiệm vụ của Trung đội được đặt ra lúc bấy giờ là vừa chiến đấu, phục vụ chiến đấu, vừa sản xuất. Địa bàn Trung đội đảm nhận có tới 7 trận địa pháo với nhiều trọng điểm thường xuyên bị địch bắn phá.
Một trong những trận địa pháo chứng kiến sự chiến đấu kiên cường của Trung đội đó là khu vực cầu Non Nước - tâm điểm bắn phá của đế quốc Mỹ trong chiến tranh phá hoại miền Bắc.
Bà Đinh Thị Chắt, nguyên Bí thư chi đoàn, nguyên Trung đội phó Trung đội Dân quân Đông Phương Hồng, chia sẻ: Mặc cho giặc điên cuồng ngày đêm bắn phá trận địa pháo (có ngày tới 12 trận), các nữ dân quân vẫn luôn bền gan, vững chí, tham gia chiến đấu, phục vụ chiến đấu. Các nữ dân quân đảm nhiệm mọi công việc: đào công sự, đắp ụ pháo, kéo pháo, tải đạn, cứu thương, phối hợp với bộ đội pháo phòng không đánh trả máy bay Mỹ, bảo vệ các mục tiêu được giao, bảo vệ tuyến giao thông chiến lược… Người sau nối tiếp người trước, cứ thế tất cả đều hăng hái lao động, sản xuất với một niềm tin tất thắng. Chính vì vậy, cầu Non Nước cũng như các tuyến huyết mạch mà Trung đội đảm nhiệm luôn được bảo đảm thông suốt.
Giữa "mưa bom bão đạn", những cô gái Đông Phương Hồng không chỉ là hậu phương vững chắc, miệt mài sản xuất ra thóc gạo chi viện tiền tuyến, mà còn trực tiếp tham gia chiến đấu một cách quả cảm. Hình ảnh họ thoăn thoắt cứu thương, tiếp đạn dưới làn bom đạn, không quản ngại hiểm nguy chữa cháy, cứu sập hầm, sơ tán hàng hóa, thậm chí dũng cảm thay thế pháo thủ bắn trả máy bay giặc Mỹ đã trở thành biểu tượng cho ý chí kiên cường và tinh thần chiến đấu bất khuất của người dân Ninh Thành.
Dù bom đạn ác liệt, ngày thì chiến đấu và phục vụ chiến đấu, đêm lại miệt mài lao động sản xuất, chị em Trung đội Dân quân Đông Phương Hồng vẫn luôn giữ vững tinh thần lạc quan, tin tưởng vào ngày toàn thắng. Bà Đinh Thị Hòa, nữ dân quân năm xưa, vẫn còn nhớ như in: Trong những năm tháng cam go ấy, chị em trong Trung đội đều không quản ngại khó khăn, gian khổ, hi sinh. Chị em không nề hà bất cứ công việc gì, từ việc giải tỏa hàng hóa ở bến phà Non Nước, đến việc khuân vác lương thực, thực phẩm, đạn dược, cứu thương, sửa chữa những con đường bị bom đạn tàn phá, đảm bảo mạch máu giao thông thông suốt.
Với nhiệm vụ “kép”: vừa sản xuất, vừa sẵn sàng chiến đấu, phục vụ chiến đấu, Trung đội nữ Dân quân Đông Phương Hồng dưới sự lãnh đạo của cấp ủy Đảng cùng với toàn dân đã hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ. 18 đồng chí được kết nạp vào Đảng, 100% cán bộ, chiến sĩ được tặng Huân, Huy chương Kháng chiến chống Mỹ cứu nước. Nhiều người được phong tặng danh hiệu Chiến sĩ Quyết thắng, “Thanh niên 3 sẵn sàng”, “Phụ nữ 3 đảm đang”. Tập thể Trung đội Đông Phương Hồng được Trung ương Đoàn tặng cờ Nguyễn Văn Trỗi, được Quân khu 3 tặng cờ Quyết thắng và nhiều phần thưởng cao quý khác.
Ngày 30 tháng 4 năm 1975, Chiến dịch Hồ Chí Minh toàn thắng, cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước kết thúc thắng lợi, non sông thu về một mối. Trong niềm vui thống nhất, các nữ dân quân của Trung đội Dân quân Đông Phương Hồng cùng cả nước bước vào thực hiện nhiệm vụ xây dựng và phát triển đất nước. Năm 1999, Trung đội Dân quân Đông Phương Hồng vinh dự được nhận danh hiệu Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân-phần thưởng xứng đáng cho lòng quả cảm và những chiến công của các nữ dân quân ngày ấy.
Thời gian trôi đi, những nữ dân quân trẻ trung năm xưa nay mái tóc đã điểm pha sương, bước chân không còn nhanh nhẹn nữa. Thế nhưng, mỗi khi có dịp gặp nhau, họ lại sôi nổi nhớ về những năm tháng thanh xuân rực lửa. Bởi với họ, đó là quãng đời tươi đẹp và rực rỡ nhất, nơi họ đã sống trọn vẹn với lý tưởng cách mạng, cống hiến hết mình cho Tổ quốc.
Bà Nguyễn Thị Thường, Trưởng Ban Liên lạc Trung đội Dân quân Đông Phương Hồng (nay đã ngoài 80 tuổi hiện đang sinh sống ở phường Hoa Lư-PV) ánh mắt đầy tự hào khi nói về đồng đội của mình: Tinh thần của Đông Phương Hồng không chỉ là sự dũng cảm khi đối mặt với kẻ thù, mà còn là sự gắn bó keo sơn, luôn san sẻ và giúp đỡ lẫn nhau trong cuộc sống đời thường. Chúng tôi coi nhau như chị em ruột thịt, đó chính là sức mạnh phi thường giúp các nữ dân quân vượt qua mọi khó khăn, thử thách dù ở bất cứ hoàn cảnh nào, cả trong thời chiến cũng như trong thời bình.
Tinh thần Đông Phương Hồng không chỉ ở trong những hồi ức mà nó vẫn vẹn nguyên trong tình đồng đội bền chặt, trong những buổi họp mặt ấm áp của Ban Liên lạc Trung đội nữ dân quân Đông Phương Hồng. Đây là nơi những người chị, người mẹ năm xưa cùng nhau chia sẻ, động viên, và tiếp tục phát huy truyền thống tốt đẹp của đơn vị.
Bà Đinh Thị Hòa bồi hồi nhớ lại quãng thời thanh xuân, không khỏi xúc động cho biết: Những cuộc gặp gỡ của Ban Liên lạc không chỉ là dịp để ôn lại kỷ niệm, mà còn là nơi các cựu nữ dân quân truyền lửa cho thế hệ mai sau. Chúng tôi kể cho con cháu nghe về một thời hoa lửa, về những hy sinh thầm lặng nhưng vĩ đại của các nữ dân quân Đông Phương Hồng nói riêng, người dân xã Ninh Thành nói chung, để lớp trẻ hôm nay hiểu được giá trị của hòa bình, độc lập, tự do.
Bản hùng ca Đông Phương Hồng sẽ mãi mãi là một biểu tượng sáng ngời về tinh thần yêu nước, ý chí quật cường và sức mạnh đoàn kết của dân tộc Việt Nam. Nó là nguồn động lực to lớn cho các thế hệ hôm nay và mai sau trong công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, để tinh thần của những "bông hoa thép" Đông Phương Hồng mãi mãi tỏa sáng.
Cảm phục trước tinh thần đấu tranh anh dũng quả cảm của các cô gái Đông Phương Hồng năm xưa, có những người đã viết lên những lời thơ ca ngợi:
