Bản lĩnh Tập Cận Bình qua cuộc gặp thượng đỉnh Mỹ - Trung
Các chuyên gia nhận định căng thẳng Mỹ - Trung sẽ tiếp tục leo thang, khi những thỏa thuận đạt được chỉ mang tính tạm thời và giới hạn, chủ yếu nhằm đình chỉ, chứ không xóa bỏ hoàn toàn các biện pháp trừng phạt.
Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đã tìm cách củng cố quan hệ cá nhân với Tổng thống Mỹ Donald Trump trong cuộc gặp bên lề Hội nghị APEC tại Hàn Quốc vừa qua, nhằm đạt được bước tiến mới ngăn cuộc chiến thương mại giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới.
Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình và Tổng thống Mỹ Donald Trump. Ảnh: FT
“Tôi luôn tin rằng sự phát triển của Trung Quốc nên song hành với tầm nhìn của ngài nhằm khiến nước Mỹ trở nên vĩ đại hơn,” ông Tập nói với ông Trump trong cuộc hội đàm tại Hàn Quốc – cuộc gặp trực tiếp đầu tiên giữa hai nhà lãnh đạo sau 6 năm.
Tại hội nghị, ông Tập kêu gọi hai bên cùng “chèo lái con tàu khổng lồ mang tên quan hệ Trung - Mỹ”, thể hiện mong muốn đối thoại bình đẳng. Hai nhà lãnh đạo thống nhất tạm dừng một năm các biện pháp kiểm soát xuất khẩu mới và thuế vận chuyển, trong khi Mỹ giảm 10% thuế với hàng hóa Trung Quốc liên quan đến fentanyl, còn Bắc Kinh nối lại việc mua đậu tương Mỹ.
Giáo sư Triệu Minh Hạo từ Viện Nghiên cứu Quốc tế, Đại học Phúc Đán, Thượng Hải nhận định, cách tiếp cận của ông Tập phản ánh mong muốn gắn kết giữa mục tiêu "Khiến Trung Quốc vĩ đại trở lại" với khẩu hiệu của ông Trump.
Trung Quốc cần kích cầu trong nước và đã coi đây là ưu tiên trong kế hoạch 5 năm (2026 - 2030), dự kiến công bố tháng 3 tới. Ông Triệu cho rằng điều này mở ra cơ hội tăng nhập khẩu nông sản, năng lượng và máy bay của Mỹ, nhưng chỉ khi quan hệ chính trị và an ninh giữa hai nước được duy trì ổn định.
Dù vậy, kế hoạch mới của Bắc Kinh vẫn đặt trọng tâm vào tự chủ công nghệ, khoa học và sản xuất, bất chấp tình trạng thừa công suất và nhu cầu yếu mà Washington cho rằng đang gây sức ép lên các nền kinh tế khác.
Tuy nhiên, sự thay đổi cán cân quyền lực giữa hai bên là điều khó có thể phủ nhận. Nếu như gần 10 năm trước Bắc Kinh bị bất ngờ trước làn sóng thuế quan đầu tiên của ông Trump, thì lần này Trung Quốc đã chuẩn bị kỹ lưỡng hơn, với nền kinh tế mạnh mẽ và tự tin đối đầu với Washington.
Kể từ khi ông Trump áp đặt các mức thuế hồi tháng 4, Trung Quốc đã ba lần buộc Mỹ quay lại bàn đàm phán sau khi đáp trả các biện pháp trừng phạt thương mại. Hai bên liên tiếp va chạm trong các vấn đề thuế, kiểm soát xuất khẩu đất hiếm và hạn chế chip bán dẫn, khiến Washington phải nhiều lần xuống thang.
Theo nhận định của BNP Paribas, việc Mỹ chấp nhận rằng mình đang đối đầu với một đối thủ “có khả năng gây tổn hại kinh tế thực sự” là dấu hiệu cho thấy “sự trỗi dậy của Trung Quốc lên vị thế siêu cường kinh tế toàn cầu.”
Các chuyên gia nhận định căng thẳng Mỹ - Trung sẽ tiếp tục leo thang, khi những thỏa thuận đạt được chỉ mang tính tạm thời và giới hạn, chủ yếu nhằm đình chỉ, chứ không xóa bỏ hoàn toàn các biện pháp trừng phạt.
Theo Zhu Chaoping, chiến lược gia toàn cầu tại JPMorgan Asset Management cả hai bên đều giữ lại những biện pháp này như “quân bài thương lượng” cho các cuộc đàm phán tiếp theo. Cạnh tranh về thương mại và công nghệ vẫn tiếp diễn, dù hội nghị giúp ổn định kỳ vọng ngắn hạn.
Chuyên gia này khẳng định, cuộc gặp vừa qua “chỉ mang lại sự hòa hoãn chiến thuật, chứ chưa phải sự tái thiết chiến lược trong quan hệ Mỹ - Trung. Cả hai vẫn cần nhiều nỗ lực hơn để thống nhất chi tiết về kinh tế và thương mại.”
